laatsterondjeDe Kermiskoers. Daar begon het allemaal mee. Om de wieg van het wielrennen stond een feestende massa, hongerig naar vertier en dorstig naar bier.

Hetiskoers-auteur Mark de Bruijn besloot een boek te schrijven over deze oervorm van het wielrennen, een uitstervend fenomeen zonder beschreven geschiedenis. Door uitgebreide gesprekken met een reeks kleurrijke personen uit het Vlaamse kermiscircuit en inzage in hun vergeelde knipselmappen ligt het er nu: het laatste rondje om de kerk.

De Bruijn trekt al in zijn voorwoord het zeildoek van de circustent een beetje open om de lezer vast ’n glimp te bieden. Hij beschrijft de oorsprong van de kermiskoers, en hoe die snel liefhebbers aan zich bond. In de oorlog, toen veel grote evenementen werden afgelast en er overal wilde koersen in de wijken en dorpen plaatsvonden.

Maar de mannen van de wilde koers bestaan nauwelijks nog. Toen de UCI haar puntensysteem invoerde, was het gedaan. Kermiskoersen moesten zich opnieuw uitvinden om in dat systeem te passen. Dat deed slechts een enkel organiserend comité: Nokere, Putte-Kapellen.

Het laatste rondje om de kerk toont hoe de folklore langzaam wegkwijnt door de toegenomen druk van administratie, regels en kosten.

Het boek is geen complete en droge geschiedenis van de kermiskoers. In twaalf losse hoofdstukken – stuk voor stuk goed genoeg als apart verhaal – krijgt de lezer een goed beeld van de wereld van de kermiskoersen, van hoogtij- tot nadagen. Wat opvalt is de fraaie stijl waarin het decor van de kermiskoers wordt beschreven. Hier spreekt de pure liefhebber, die de opwinding voelt wanneer hij achter een materiaalwagen van Team Colba Superano-Ham rijdt, onderweg naar de eerste kermiskoers van het seizoen.

‘Laat het volk elke ronde nieuw bier halen, laat ze zich benevelen tot de verbeelding meefietst.’ De Bruijn beschrijft op prachtige wijze hoe het einde nadert, en alleen ‘de lamzakken die ieder rondje aangrepen voor hun eigen nieuwe rondje’ overbleven langs de hekken.

Het laatste rondje om de kerk bevat mooie anekdotes over Boccaccio, de discoploeg uit Destelbergen. Over broodcoureur Jos Op ’t Eijndt, niet het scherpste mes uit het laatje, die eens in volle koers een overstekende kat dwars doormidden reed. Freddy Schollaert, de speaker die zijn geluidsapparatuur vlak voor de eindsprint zag uitvallen omdat een dorpsbewoner zich besloot te gaan scheren en de stroom afkoppelde. En vanzelfsprekend is er een hoofdstuk gereserveerd voor Paul de Baeremaeker, nestor der ploegleiders met een rustpols van 140 slagen.

Er wordt geflikt, geslikt en gesproken. Maar bovenal wordt er gevlamd. Een kieken wint geen Kermiskoers. Het is precies die sfeer als in de Amerikaanse film The Wrestler, waarin veteraan Mickey Rourke zijn laatste shows opvoert in het circuit van kleine worsteltenten. Lokaal vertier, ingehaald door de tijd van televisieverslaggeving en livestreams van over de hele wereld.

‘Veel is verdwenen, de verhalen moeten nu de plek inkleuren.’  En dat doet de Bruijn in dit boek op prachtige wijze.

 

Het laatste Rondje om de Kerk verschijnt in Nederland bij Just Publishers en in België bij Borgerhoff & Lamberigts.
Het boek is onder meer te bestellen via boekenroute.nl

Martijn Sargentini
Laatste berichten van Martijn Sargentini (alles zien)