‘Weerzinwekkend’, ‘onmenselijk’ en ‘levensgevaarlijk’, slechts een greep uit de reacties nadat met de Ballon d’ Alsace, de Col Bayard en de Côte de Laffrey de
eerste bergen in de Tour opdoken. ,,Fietsende dwergen krabbelen moeizaam tegen bergreuzen op’’, schreef Henri Desgrange in L´Auto, het organiserende
blad. Nu, meer dan een eeuw later, is dat alles niet meer van toepassing. De bergen zijn geaccepteerd. De Col ‘d Izoard is één van die roemruchte Tourklassiekers. In 2011 staat hij weer op het program.

Vergiftiging
De Izoard behoort dus tot de prehistorie van het cyclisme. Er zijn dan ook veel heroïsche verhalen geschreven, op de flanken van deze Alpenreus. En die zijn niet allemaal even fraai. In de Tour van 1923 doen de wildste complottheorieën de ronde. In de etappe over de Izoard moesten respectievelijk de Belgische favorieten Léon Scieur en Firmin Lambot opgeven om duistere redenen. De eerste had koffie in zijn bidon, waarna hij ongelooflijke maagkrampen kreeg. En van Lambot was het crankstel doorgezaagd. Ook een andere buitenlander, Ottavio Bottecchia, zwalkte over de flanken van de Izoard. Hij was ook vergiftigd, maar won desondanks de Tour. Vier jaar later vond Bottecchia op mysterieuze wijze de dood. Een boer bekende dat hij de Italiaan vermoordde, omdat hij druiven van zijn wijngaard at. Maar op het tijdstip van overlijden waren de druiven nog niet eens rijp. Een latere lezing gaf de schuld aan de maffia, maar de meest recente versie wijst de beschuldigingen aan jaloerse fascisten toe.

Mussolini
De fascisten begonnen in de roerige jaren ’30 ook in de wielerwereld een rol te spelen. Terwijl Hitler zijn land en ideologie etaleerde middels de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn, gebruikte Benito Mussolini de wielersport als uithangbord. Hij verbood de brave Gino Bartali om in de Giro te starten, zodat hij in topvorm in de Tour zou verschijnen. Ook liet hij een legerofficier inkwartieren bij Bartali, om er op toe te zien dat hij toch echt wel goed trainde. De Tour begon niet voortvarend. Bartali verloor tijd door pech, maar koos de Izoard uit om de Ronde naar zijn hand te zetten. Precies zoals Mussolini het wilde, dicht bij de grens met Italië. Terwijl de officier hem vanuit de volgwagen aanvuurde, reed Bartali de concurrentie op een hoopje. Hij zou die Tour winnen. Voor volk en vaderland, al was dat toch tegen wil en dank.

Maanlandschap
De beklimming dan. Vanaf Chateau du Queyras is de col 14,5 kilometer lang. Het is één van de meest afwisselende beklimmingen in de Hautes-Alpes. Maar al voor het dorpje stijgt de weg stiekem al zo’n vijftien kilometer tussen de één en drie procent.
Vervolgens is het meteen bal, met een kaarsrechte weg die drie kilometer bijna tien procent stijgt. Ook mentaal een zeer zware passage. Na wat bochten wéér zo’n vervelend kilometers lang stuk rechtuit, tegen een hellingsgraad van zeven procent. Verderop volgen venijnige haarspeldbochten, die het ritme breken. Een wisselend landschap schuift voorbij.
Dichte bossen, groene alpenweiden, ferme rotspartijen en adembenemende panorama’s. Nu en dan doorklieft de weg de berg via een viertal onverlichte tunnels.
De laatste zeven kilometer stijgen gemiddeld bijna negen procent. Inmiddels hebben de bossen plaatsgemaakt voor een maanlandschap, dat wel wat weg heeft van de kale streken bovenop de Mont Ventoux. Ohja, geniepig is ook de kleine afdaling, twee kilometer voor de top. Je denkt er te zijn, maar moet dan toch nog ruim een kilometer steil klauteren. Hier staat trouwens ook een Tourmonument, waarmee lezers van L’Equipe de Tourhelden Fausto Coppi en Louison Bobet eerden. Op de kruin staat een heus museum, ingericht met stukken rondom de Tour de France.

Tom Rustebiel
Laatste berichten van Tom Rustebiel (alles zien)