Hoe zijn echte naam luidt is onbekend, die schijnt hij te hebben, hoewel het tegendeel tot op heden nooit is bewezen.

Er zijn dingen die we wel weten: de nieuwe Tom Boonen zag in 1934 het levenslicht onder een andere naam en zijn eerste vier levensjaren zijn niet gedocumenteerd.

Vanaf dan is de geschiedschrijving ons welgezinder. Aan het eind van 1938 werd de nieuwe Tom Boonen voor het eerst zo genoemd. Zeg gerust dat men de spot met hem dreef. Kinderen van die leeftijd wisten niet wie Tom Boonen was, toen toch niet, en de naam Boonen klonk bepaald niet complimenteus, dus het gevolg laat zich raden. Niet dat volwassenen overigens moreel hoogstaander gedrag vertoonden, toen ook niet.

De nieuwe Tom Boonen kreeg het vooral te verduren van een twee jaar oudere jongen die men de nieuwe Merckx noemde. Het was eten of gegeten worden.

En dus (We zijn inmiddels na de oorlog waarin vader en moeder stierven. Vader in Eben-Emael, moeder gevallen van het keukentrapje. Dit verklaart meteen waarom we de werkelijke naam van de nieuwe Tom Boonen niet kennen. Het is gelukkig maar een benaming, alsof dat een leven bepaalt.) besloot de nieuwe Tom Boonen om zich voortaan in het voor hem bedachte keurslijf te wringen, andere keus zag hij niet.

De nieuwe Tom Boonen werd geplaatst in een tehuis voor weeskinderen enkele dorpen verder. Een nieuw begin zou je denken. Hij kan zich een nieuwe identiteit aanmeten, opteren voor een naam als Dirk Peeters, Jef Maes of Rik Van Looy, doodgewone namen die hem in de toekomst geen problemen zouden bezorgen, maar ook niet opvielen. En eerlijk gezegd: de nieuwe Tom Boonen was best gehecht geraakt aan zijn naam. Overal waar hij zich vertoonde, stond hij in het middelpunt van de aandacht en kon hij nog zonder?

De elfjarige Louis die zijn beide ouders eveneens in de oorlog verloor, besliste hierover onbedoeld in zijn plaats: ‘Hé, ben jij niet de nieuwe Tom Boonen?’ Al snel vormde er zich een kring kijklustigen rond hem. Met een trots die hij lang voor de spiegel had geoefend, bevestigde hij: ‘Jazeker, ik ben de nieuwe Tom Boonen.’

En of dat de zaken omkeerde. Men dreef niet langer de spot, maar men sprak met ontzag over hem. Als men fluisterde achter zijn rug gebeurde dit uit deemoedigheid. Daar, de nieuwe Tom Boonen. Hij had het wel door, hoor. Minzaam glimlachte hij eens terug, want bescheiden is hij altijd gebleven. Zo was de nieuwe Tom Boonen nu eenmaal.

De nieuwe Tom Boonen wist ook goed dat hij nog alles te bewijzen had. Maar ja, als mensen met hem op de foto wilden (zou die later veel waard zijn!), waarom ook niet? En het leverde hem her en der een sponsorcontract op, evenwel te sporadisch om de levensstijl van iemand bekend om zijn bekendheid te onderhouden.

Moet u weten, op zijn achttiende verhuisde de nieuwe Tom Boonen stante pede naar de Franse Rivièra. Niet omdat hij te groot was voor Vlaanderen, heus niet, maar voor het mediterrane klimaat en de mogelijkheid om in alle rust te overpeinzen hoe hij de verwachtingen zou overtreffen, want dat was de gangbare verwachting: dat hij zelfs de verwachtingen zou overtreffen.

Helaas, hij verbraste er vooral geld en hoewel het in Nice en omstreken al snel zou gonzen dat de nieuwe Tom Boonen er een optrekje had en men deze ster wilde savoureren – je heet toch niet voor niets de nieuwe Tom Boonen? – besloot de nieuwe Tom Boonen berooid terug te keren naar Vlaanderen, maar men zag het niet aan hem.

Men was opgelucht. Dat hij er niet aardde, was het bewijs dat hij altijd dezelfde jongen is gebleven, alleen ietwat bijgekomen en van top tot teen gebronzeerd. Niet alles was zichtbaar, en dan spreken we niet in de laatste plaats over zijn schulden. Hij blijf lenen, als de nieuwe Tom Boonen had hij een bepaalde status en hij moest ernaar leven, sprak hij zichzelf toe. Hij was de nieuwe Tom Boonen. En dat betekende in die tijd nog wat.

En ja, wie wilde er niet investeren in de nieuwe Tom Boonen, al moest men langer dan afgesproken wachten op zijn geld? Wie wilde er niet later tegen God weet wie het allemaal mag aanhoren verklaren dat zonder zijn clementie het met de nieuwe Tom Boonen geheid slecht zou zijn afgelopen?

U merkt aan het verloop van dit relaas: het zal slecht aflopen. En laten we u niet langer in spanning houden: inderdaad, u heeft gelijk. De verwachtingen namen niet meteen af, terwijl zijn verdiensten zich niet bepaald opstapelden, zelfs niet voor iemand die niet de nieuwe Tom Boonen heet. Want wat kon de nieuwe Tom Boonen behalve de nieuwe Tom Boonen zijn?

Het kantelpunt? Hij moet 25 geweest zijn. Hij getuigde anoniem in bladen die hem geld boden dat hij helemaal opgebrand is, bezweken is onder de druk, dat hij verslaafd is aan drank en dat hij niet voor zijn naam gekozen heeft. Lang moest men niet raden over wie het ging. Er was in die tijd maar één nieuwe Tom Boonen en het spoor viel makkelijk naar hem te herleiden, de nieuwe Tom Boonen.

Citeren we één zin uit dit beruchte interview: ‘Ik heb me altijd pogen aan te passen aan andermans verwachtingen en gedaan alsof die de mijne betroffen.’

Oh nee, dat viel niet in goede aarde, omdat het lijkt dat anderen schuld troffen, terwijl hij het toch op een zuipen, op een snuiven en op een racen zette. De mensen waren niet mild. ‘Hoe diep kan iemand zakken?’

En wat smulden de kranten. De nieuwe Tom Boonen gaf nog meer interviews, waarvoor hij zich liet betalen. Zijn eigenwaarde in ruil voor een schuldeiser die stopt met morren. Hij was publiek bezit tot de laatste journalisten, sommigen passeerden meerdere malen, hem hadden ondervraagd. Eigenlijk voerde hij al zijn hele leven een act op en was dit een nieuw begin, de val van een held die een held was omdat hij beoogd was dat te zijn.

De nieuwe Tom Boonen verdween van de radar tot hij zijn memoires ‘Ik, de nieuwe Tom Boonen’ publiceerde en zoals dat gaat met memoires deden die stof opwaaien.

Er gebeurde niet veel meer. In 1977 verklaarde een man dat hij de allereerste nieuwe Tom Boonen is. Dat bleek een fantast. Wie sindsdien zichzelf de nieuwe Tom Boonen wil noemen, moet een certificaat kunnen voorleggen.

In 1982 inspireerde hij een misprezen avant-gardistische groep voor de bescheiden hit ‘Niets is voor altijd’. De nieuwe Tom Boonen was gefaald als de nieuwe Tom Boonen en moest hiermee in het reine komen, hij ging werken in een koekjesfabriek tot zijn pensioen en wordt nog af en toe opgevoerd door een regionaal blad dat het tragische verhaal van deze beoogde halfgod oprakelt met telkens een lichtjes anders geformuleerd detail.

Het kost de nieuwe Tom Boonen nog altijd moeite om te spreken over wat hij heeft meegemaakt. 84 is hij inmiddels. In een zeldzaam interview zei hij onlangs dat men met de titel van nieuwe Tom Boonen te lichtzinnig omspringt. ‘Nu worden er regelmatig nieuwe Tom Boonens geboren, zelfs echte Tom Boonens. Te gek voor woorden. In mijn tijd was zoiets eerder ongewoon. Iedereen kan het nu bij wijze van spreken zijn.’

Matthias Vangenechten
Laatste berichten van Matthias Vangenechten (alles zien)