Andrei Kivilev - 2003In 1991 is er tijdens Parijs-Nice een fel rennersprotest. Dat jaar heeft de UCI de renners verplicht om tijdens wedstrijden een helm te dragen, een zware pothelm. Maar ja, daar zitten best wat nadelen aan. En dan zijn de renners, beweren ze, ook nog eens nooit betrokken geweest bij het besluit om de helmplicht in te voeren.

En die pothelmen zijn dus ondingen, ‘Als de zon schijnt en je bent aan het klimmen voelt je hoofd binnen enkele minuten aan als een pot gekookte mosselen’, foetert Tony Rominger, in 1991 nadat hij Parijs-Nice wint. Een andere renner: ‘Je loopt ook nog eens een grote kans op voorhoofdholteontstekingen omdat je de hele dag zweet als een otter en je krijgt bovendien kramp in je nek omdat je de hele dag je hoofd omhoog moet houden om onder de rand door te kunnen kijken.’

Wat volgt is een protestactie waarbij in een van de ritten alle renners zonder helm aan de start verschijnen. Het protest heeft succes want een internationale helmplicht, laat staan een pothelmplicht, is van de baan.

In Nederland en België is het dan trouwens al langer wél verplicht om tijdens wedstrijden een helm te dragen. Meestal is dat zo’n worstenhelmpje, enkele aan elkaar genaaide ‘worsten’ gevuld met paardenhaar die met een riempje op het hoofd worden bevestigd.

Als je foto’s vanaf de jaren negentig ziet van wedstrijden buiten Nederland en België zijn er  renners die weldegelijk een helm dragen. Sommigen een pothelm, velen een worstenhelm maar ook blootshoofds aan wedstrijden meedoen is alles behalve een uitzondering.

Tot maart 2003. Tijdens – alweer – Parijs-Nice komt de Kazachse renner Andrei Kivilev zwaar ten val. Een schedelbreuk wordt hem fataal, en het wordt duidelijk dat hij het ongeluk mogelijk overleefd zou hebben als hij een helm had gedragen .

Waar de UCI-pogingen van 1991 strandden en ook de dodelijk val van Fabio Casartelli in de Tour van 1995 niet tot een helmplicht leidde, zorgt de val van Kivilev wel voor een ommekeer. Ofwel: de helmplicht.

Een plicht die nu ook door renners wordt gedragen, onder andere ook omdat de helmen een stuk comfortabeler zijn geworden dan de ‘potten’ van 1991. De helmen van 2003 lijken op de exemplaren die prof en ook recreanten vandaag de dag dragen.

Jos van Nierop
Laatste berichten van Jos van Nierop (alles zien)