Lees eerst:
Ferrara
In Ferrara fietst iedereen. Het is ‘la citta delle biciclette’.
Binnen de stadsmuren ligt Ferrara bezaaid met klinkers, waarover de hele dag mannen, vrouwen en kinderen op veel te kleine fietsen met zachte banden rijden.
De mandjes aan de sturen ratelen zacht en voortdurend.
Wie in Ferrara vanaf het centrale plein naar de Via Gramsci fietst, is nauwelijks tien minuten onderweg. Daar, aan de rand van het middeleeuwse stadscentrum, is op nummer 36 het Centro Studi Biomedici Applicato allo Sport, onderdeel van de medische faculteit van de Universita di Ferrara. Het zou kunnen dat hierbinnen de wetenschappelijke bewijzen voor de positieve effecten van epo voor wielrenners liggen opgeslagen. Het kan, maar erg waarschijnlijk is het niet.
Het centrum is opgericht door de man die op 14 augustus 1980 aan het Italiaans Olympisch Comité (het CONI) voorstelde om Italiaanse atleten te laten begeleiden door de medici van zijn universiteit; de man die al gauw alle belangrijke Italiaanse wielrenners, kanoërs, roeiers, langlaufers, schaatsers, zwemmers en worstelaars onder zijn hoede had; de man die later door atletiekcoach Sandro Donati zou worden beschuldigd van systematische bloeddoping; de man die in de loop der jaren van het coni vier miljard lire ontving voor zijn adviezen; de man die Francesco Moser in 1984 klaarstoomde voor zijn geslaagde poging het werelduurrecord aan flarden te fietsen; de man die over die poging (en de op het nippertje gestrande poging om het tien jaar later, toen Moser 43 was, nog eens te doen) een semiwetenschappelijk boek schreef waarin hij met geen woord over bloeddoping repte; de man die deel uitmaakte van de medische commissie van de uci toen die de eerste epo-test ontwikkelde; de man tot wiens belangrijkste leerlingen Carlo Santuccione (‘Ali Chemicali’), Luigi Checchini (‘Il Preparatore’) en Michele Ferrari (‘Dottore Epo’) behoorden; de man die in 2004 ‘moreel schuldig’ werd bevonden aan sportieve fraude.
De man die The Godfather werd genoemd. Francesco Conconi.
Na Conconi’s pensionering namen zijn beste studenten zijn zegenrijke werk over. Onder hen Michele Ferrari.
Ferrari was de dokter van Gewiss toen die ploeg in het voorjaar van 1994 uitzonderlijke resultaten boekte met doorsnee renners. Onder anderen Evgueni Berzin, Bruno Cenghialta, Giorgio Furlan, Gabriele Colombo en Piotr Ugrumov groeiden in hun hemelsblauwe tenues uit tot de schrik van het peloton.
Prof. dr. Cohen: ‘Het zou kunnen dat bij die persoon of personen epo toevallig goed werkte. Maar dat zouden die doktoren en begeleiders dan helemaal zelf moeten hebben uitgevonden… Ik heb van die mensen over het algemeen niet zo’n hoge pet op. Het zijn vaak toch nogal vreemdsoortige figuren.’
Ferrari werd vooral bekend als een symbool voor het gebrek aan ethiek onder wielerartsen toen hij in een interview zei dat ‘epo niet gevaarlijker is dan tien liter sinaasappelsap drinken’.
Een vreemde opmerking, in alle opzichten.
Gewiss ontsloeg Ferrari en hij vestigde zich als arts in Bologna. Daar werd zijn praktijk in 1997 al eens door de politie doorzocht – bij die huiszoeking werden verschillende belastende documenten gevonden, inclusief de namen van toprenners als Abraham Olano, Tony Rominger en Laurent Jalabert. In 2004 ging ook Ferrari voor schut: hij werd veroordeeld tot een jaar voorwaardelijk wegens sportieve fraude.
Acht jaar later wordt zijn naam in de 202 pagina’s van het wada-rapport over Lance Armstrong een slordige vierhonderd keer genoemd. Kort na publicatie maakt Benedetto Roberti, openbaar aanklager aan het Hof van Padova, bekend dat hij een reusachtige zaak tegen Ferrari voorbereidt, waarbij talloze renners en volledige ploegen betrokken zijn. Roberti is een enorm netwerk op het spoor, een onontwarbare kluwen van financiële hink-stap-sprongen, heen en weer sluizen van steeds wisselende bedragen, geheime rekeningen en verdwenen miljoenen.
Michele Ferrari lijkt aan het hoofd van een omvangrijke dopingbende te staan, een club mensen die miljoenen verdienen aan de niet te stillen zegehonger van sporters. Bankrekeningen, Zwitserland, contant geld in plastic tassen, fake bedrijfjes; alles waarvan John Grisham zou willen dat hij het had verzonnen, heeft Ferrari niet alleen bedacht, maar ook nog tot in de perfectie uitgevoerd.
Behalve om zijn talenten als oplichter staat Ferrari in het peloton vooral bekend als een wonderdokter, een buitengewoon slimme arts die renners benadert als wiskundige problemen die oplossing behoeven. Een man die misschien niet van een ezel een renpaard kan maken, maar wel van een renpaard een zevenvoudig Tourwinnaar.
Of niet?
Prof. dr. Cohen: ‘Ferrari en Conconi hebben nooit iets gepubliceerd over de werking van epo. Onze ervaring is dat dat soort figuren over het algemeen slechte wetenschappers zijn. Ze geloven meer in zichzelf dan in testresultaten. Misschien zijn wij ook slechte wetenschappers, maar omdat we alles in de openbaarheid doen, kan iedereen ons altijd checken.
‘Die mannen in Ferrara, die wielerdokters, die bedrijven semiwetenschap, ze zeggen: we vertellen niet wat we onderzocht hebben. Sterker nog: we vertellen niet eens of we wel iets onderzocht hebben.’
Armstrong
In de zomer van 2012 moeten ook de laatste believers in schone Tourzeges hun hoop voorlopig opbergen, wanneer bekend wordt dat Lance Armstrong niet alleen de regels overtrad, maar dat op de meest geavanceerde en intelligente manier deed uit de geschiedenis van de sport.
Het zijn vooral de sluwe en hondsbrutale wijze en de omvang van het bedrog die choqueren; Armstrongs gebruik an sich blijkt niet revolutionair en levert geen nieuw hoofdstuk in De Onvolledige Geschiedenis van een Nooit Getest Wondermiddel op – er werd gebruikt (fors), zoals er overal al jarenlang werd gebruikt. Of, zoals Max van Heeswijk het formuleerde: ‘Nu ik lees dat hij gewoon hetzelfde deed als zoveel renners, heb ik alleen maar meer respect gekregen voor Lance. Voor mij blijft hij Superman.’
De bijdrage van Armstrong aan de epo-historie blijft daarmee beperkt tot de tedere koosnaampjes die hij voor het product verzon: Edgar. Zumo. O.J. Salsa. Vitamin e. Therapy. Zoete woordjes, voor een geheime en onmogelijke liefde.
Prof. dr. Cohen: ‘Armstrongs epo-gebruik is alleen maar hearsay van mensen die hem niet aardig vinden. Het schijnt nogal een eikel te zijn. Voor mij als wetenschapper bewijzen een paar verklaringen van mensen die hem niet mogen echt nog niets.
‘Ik zag trouwens op televisie een keer een stukje van zijn bloedpaspoort in beeld: een vrij rechte lijn, met opeens een enorme uitschieter naar boven. Kijk, epo, zeiden ze. Kan nooit epo geweest zijn, epo-gebruik vertoont een geleidelijke lijn.’
Morgen op deze site: deel 3 (slot) van Epo: De Onvolledige Geschiedenis van een Nooit Getest Wondermiddel.
Dit verhaal is een voorpublicatie uit De Muur 39, die volgende week verschijnt. Deze editie is o.a. te koop via de webshop van blueOn Bike. Een jaarabonnement afsluiten kan natuurlijk ook.
Auteur van (of meegewerkt aan):
- Voorpublicatie ‘Fietsen om niet aan te komen’ van Frank Heinen - 30/04/2021
- Vergeten wielrenner: José Beyaert - 20/04/2021
- Vergeten wielrenner: Rebecca Twigg - 01/04/2021
Als leek heb ik geen idee wat ik van de uitspraken van een wetenschapper als Cohen moet denken, maar als wielerliefhebber denk ik: wat lult-ie nou? Dat zullen wielrenners die het spul gebruikt hebben vast ook vinden ;-)
Ah ja, dit artikel (via @EDnl) ook even lezen: http://www.outsideonline.com/fitness/The-Power-of-EPO-Debunking-the-Flawed-British-Journal-Study.html?page=1
Hij zegt in feite: alles wat nog niet wetenschappelijk bewezen is, moet betwijfeld worden.
Hier is een pure wetenschapper aan het woord. Allemaal leuk en aardig hoor maar het zegt niet zo heel veel.
In vroeger tijden bouwde men gigantische bouwwerken zonder enige kennis van mechanica, etc. Veel van deze bouwwerken staan er nu nog, en nu weten wij door studie waarom.
Wetenschap is vaak uitzoeken waarom en hoe iets werkt terwijl het wel werkt. Het zou natuurlijk een geweldige stunt zijn als via klinische studies met dubbelgeblindeerde proeven duidelijk bewezen wordt dat EPO niet prestatiebevorderend werkt.
Er zijn hele volksstammen die zweren bij homeopathische middelen, terwijl klinische studies hebben aangetoond dat deze middelen niet kunnen werken! Maar de gebruikers denken daar toch echt anders over. Ik zou zeggen EPO als placebo: vraag niet hoe het kan maar profiteer er van.
Die Cohen probeert gewoon alle praktijkvoorbeelden die niet stroken met de huidige stand van de wetenschap in twijfel te trekken, zodat de stand van de wetenschap niet in twijfel getrokken wordt. Die praktijkvoorbeelden moeten juist een aansporing zijn om de werking van EPO goed te onderzoeken op topsporters…
Hij is eigenlijk teveel wetenschapper in deze.
De uitspraken van Cohen zijn zo bevreemdend dat ik me bijna begin af te vragen of er geen onderzoek moet komen naar de handel en wandel van Cohen.
Is het komende nummer van De Muur één grote Armstrong-apologie?
Nee :)
Mooi. Bij het zien van de de naam van Tim Krabbé werd ik wat vertwijfeld. Alhoewel ik besef dat dat vloeken in de kerk is hier. En ja, voordat iemand me kielhaalt: De Renner is prachtig. Maar verder..
Cohen wil per se wetenschappelijk bewijs, maar dat er geen bewijs is wil niet zeggen dat het daarom niet werkt. Het begint niet ineens pas te werken als er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is.
Daarbij, een geleidelijke lijn kan erg plotseling stijgen als je maar op de tijdsverdeling let.
Verder hetzelfde wat ik gister al zei.
Even een vraag van heel andere orde: ik begrijp dat HetisKoers in het kader van partnerschap met De Muur meehelpt om meer lezers voor De Muur te genereren, maar kan dat de volgende keer nadat de abonnee’s De Muur op de mat hebben gevonden?
Nu heb ik waarschijnlijk het grootste deel van dit artikel al gelezen en heb ik als ik het papier straks in handen heb het gevoel een opgewarmde prak te herkauwen.
Maar deze opmerking is misschien meer voor de redactie van De Muur.
Dat Conconi, Ferrari et al. niet in de wetenschappelijke tijdcshriften gepubliceerd hebben, lijkt me logisch. Want dat dubbelblinde onderzoek (eviddence based maedicine!) is in deze wielrenpraktijk natuurlijk volstrekt onmogelijk. Dus dat argument van Cohen is onzinnig. En waarom zouden ze ook? Een erkende internationale wetenschappelijke status streefden deze heren immers niet na.