Vandaag staat de renners de eerste bergetappe van deze Tour te wachten. Eén van de beklimmingen die op het menu staat, was ook het decor van de eerste officiële bergetappe ooit: de Ballon d’Alsace. Weliswaar bedwong het peloton in de jaren ervoor al de Col de la Republique, toch werd de Ballon d’Alsace in de Tour van 1905 als allereerste officiële klim aangeduid.

Die eerste officiële bergetappe is de tweede etappe van de Tour van 1905 en gaat van Nancy naar Besançon. De Ballon d’Alsace is met steile stroken van tien procent de zwaarste beklimming van de dag. Samen met latere eindwinnaar Louis Trousselier, Hypolite Aucouturier en Henri Cornet bereikt René Pottier de voet van de col. De weg begint pas net te stijgen of Pottier vliegt ervandoor.

Pottier kan op de grotendeels onverharde wegen als enige op zijn fiets blijven zitten en bereikt solo de top. Hij zou zelfs een gemiddelde gehaald hebben van wel twintig kilometer per uur. Zo wordt op de eerste echte beklimming tijdens de eerste echte bergetappe, ook de eerste echte klimmer van de Tour de France geboren.

Pottier wint de etappe uiteindelijk niet, maar komt in Besançon wel aan de leiding in het algemeen klassement. Helaas moet hij de volgende dag opgeven met een knieblessure.

In 1906 komt Pottier terug naar de Tour om revanche te nemen. In de tweede etappe lijkt het echter al volledig mis te gaan. Een kapotte fiets zorgt ervoor dat hij al snel op achterstand komt te rijden, maar Pottier wanhoopt niet. Na een achtervolging van 200 kilometer, waarvan 25 kilometer met een lekke band, achterhaalt hij de koplopers en wint hij de rit.

In de etappe die daarop volgt staat opnieuw de Ballon d’Alsace op het programma. Pottier doet zijn reputatie als klimmer eer aan en danst weg bij zijn concurrenten. Hij wint de etappe met een voorsprong van ruim drie kwartier en ook de vierde etappe wint hij. In de vijfde etappe heeft hij op een gegeven moment zelfs zo’n grote voorsprong, dat hij halverwege in een lokaal café een hele fles wijn leegdrinkt. Als de rest van het peloton langs rijdt, springt hij, een beetje aangeschoten, weer op zijn fiets. Ook die etappe wint hij.

René Pottier wint in die Tour van 1906 uiteindelijk vijf etappes én het algemeen klassement met speels gemak, maar zonder het te weten verliest hij tegelijkertijd het belangrijkste in zijn leven. Niet lang na de Tour ontdekt Pottier dat zijn vrouw een nieuwe liefde heeft. Terwijl hij demarreerde op de flanken van de Franse bergen, deelde zij het bed met een ander.

Zijn hart is gebroken en in de garage van zijn ploegsponsor Peugot verhangt René Pottier zich op 25 januari 1907, pas 27 jaren oud. Een paar weken later richt tourdirecteur Henri Desgrange een monument op ter ere van Pottier, de eerste klimmer van het Tourpeloton. Het monument staat op de plek waar Pottier die faam verwierf: de Ballon d’Alsace.

Maarten Meijsen