Geachte wielrennen,

Ik blijf u formeel aanspreken, niet alleen omdat ik u ondanks wat dingetjes in het verleden die schier helemaal opgelost schijnen – zo wordt mij stellig op het hart gedrukt – hoog zitten heb, in de eerste plaats omdat ik u met een zekere afstand wens te bejegenen. Het is daar dat men u het beste aanschouwt. De ruige kanten als de fijne hoekjes. Er rest nog één rit. Die is toerisme. Net als de overige twintig ritten in de Tour. Ook waar. Maar laten we dit gemakshalve buiten beschouwing om van de gelegenheid gebruik te maken het een en ander te benoemen. Ik weet niet of u in uw wereld met eigen wetten en regels de landelijke politiek een beetje volgt, maar dat schijnt zo te horen.

Laat ik beginnen met een ontboezeming. Het was een boeiende Tour. Misschien niet altijd de meest attractieve en spektakelrijke om naar te kijken wat betreft de strijd om eindwinst. Er is genoeg om langer dan drie weken over na te kaarten, te discussiëren, te filosoferen. Dan moet je stellen: Tour geslaagd. Maar inderdaad, wanneer een voetbalwedstrijd in het eerste kwartier al beslist is, het in een tennismatch na een halve set al helder is welke richting het opgaat, zit je het volgende uur gewoon uit. In een Tour heb je dan nog ruim twee weken te gaan.

Om het een beetje concreter te maken: wat maakt deze Tour zo bijzonder? Hetgeen we nog te zien moeten krijgen. Het verhaal is verre van af. Ik zal zelfs meer zeggen: er zijn nauwelijks twee, volgens de meest optimistische beramingen drie hoofdstukken geschreven. Denk aan de Tours van 1999 tot en met 2005, die eerst in 2006 en hierna hoofdzakelijk in 2012 geschreven werden. Het kan altijd nog mooier. De Giro van 1999 kende recent een fikse plotwending en is zeventien jaar na dato verre van af.

Deze Tour is een zoveelste in rij van de Sky-hegemonie. Aan de ene kant gewent het. Alsof er nooit een andere werkelijkheid is geweest, dus waarom twijfelen? Aan de andere kant wringt het. Er is de geschiedenis en er is de logica die zegt dat de eerste interpretatie van wat je ziet in wielrennen zelden de minst foutieve is. Wielrennen is een voortdurende herinterpretatie van de dingen zoals je ze oorspronkelijk zag en beoordeelde. Hoe keken we naar de Tour van 2003 in 2003? Hoe kijken we een decennium later naar deze Tour? Hoe keken we naar de Ronde van Vlaanderen van 2010 in 2010? Wat zal de gangbare interpretatie zijn in pakweg 2020? Zoals dat gaat zal de toekomst vele kleine, maar evengoed ook grote verhaallijnen overspoelen met nieuwigheden die we op het moment zelf onmogelijk konden weten of gewoonweg weigerden te zien, verstard door de eigen beperkte blik die zich om de tuin laat leiden door paradijselijke beelden van lijdende renners in Frankrijk.

Er broeit wat in u, beste wielrennen, hoewel u nu het braafste jongetje van de klas schijnt. Een Rus, Kazak of Panamees zonder palmares, hoogstens een onoplettende Brit die zijn astma iets te driftig probeerde te bestrijden, zij wel. Maar renners uit de bovenlaag van het wielrennen? Zij lopen niet tegen de lamp. Niet eentje, gewoon geen. Weten de lamp te omzeilen, fezelt een nuchter stemmetje dan. Maar onschuld tot het tegendeel bewezen is. Om dit te bewijzen, schermt u met strikte dopingcontroles, in realiteit blijkt men af te hangen van justitionele ijver hoe vernuftig en duur bloedpaspoorten ook moge zijn. Het verdrijft ongetwijfeld de excessen. Een deur op een kier staat nog altijd open.

Ik weet het ook wel, men leest dit niet graag. Men schrijft het ook niet graag. Eigenlijk zou ik iets moeten schrijven over het koersverloop, mooie woorden over de prestaties van de Belgen en Nederlanders of de wetenschappelijke benadering van Team Sky loven in een milieu waar conservatisme hoogtij viert.

Een hele wegomlegging met verdwenen signalisatie om weerom bij de Tour van dit jaar uit te komen: het lukt me niet. De wielerliefhebber heeft zich in het verleden weleens naïef getoond, blind vertrouwend op de woorden van wielerpredikanten met een microfoon, een bepaald niet irrelevant gedeelte van dit ras wordt nu getroffen door een zeker onbehagen. Hoe komt het ook? De vraag hoe een niet eens zo getalenteerd renner met zo’n raadselachtige fysionomie genoeg energie kan genereren uit een avocado en een gepocheerd ei om drie keer de Tour te winnen is bijvoorbeeld zo’n verhaallijn die in de toekomst nog gepreciseerd zal worden.

Kan ik nog van wielrennen genieten? Het is geen vraag. Het is dat u, beste wielrennen, me zo nauw aan het hart ligt dat ik me met al mijn zorgen over u ontferm. Daarom zeg ik nu tegen u, in alle discretie welteverstaan: die Britten, ze zijn voor geen haar te vertrouwen.

Mijn gevoel zegt dat de Britse sport niet minder hard stinkt dan de Russische. Dat nieuws zal alleen trager en verspreid over meerdere jaren de wereld bereiken, ondergesneeuwd onder dan belangwekkendere berichten. Te googelen: Mark Bonar, Gabriel Evans, Mo Farah + deurbel, Mo Farah + Alberto Salazar, Mo Farah + Jama Aden, Jonathan Tiernan-Locke, dokter Geert Leinders, “een lijst met alle renners die op hoogte leven, vervolgens koersen op zeeniveau en problemen hebben met hun biologisch paspoort”, bilharzia + astma en tot slot een vergelijking van het aantal medailles dat Rusland en Groot-Brittannië op de Spelen in Londen behaalden.

Maar laat ik me beperken tot u, zeer edele wielersport, uw uithangbord werd nu reeds voor de vierde keer in vijf jaar geannexeerd door een Brits team dat uitblinkt in het oreren transparant te zijn zonder het op enige manier te zijn. Ik maak me zorgen over u, beste wielrennen. Let u wel voldoende op? Laat u zich niet in slaap wiegen door de verzameling ogenschijnlijk ideale schoonzonen? Of kan het niet beter dan nu, dat het team dat het meeste geld in u investeert op de grootste return kan rekenen? Het moet andere mecenassen en kapitaalkrachtigen maar eens inspireren in deze crisisgevoelige tijden.

Weet u, geachte wielrennen, het is een zeer persoonlijke ontboezeming, maar ik wil ze met u delen. Ik heb mezelf afgelopen Tour betrapt op oprechte ergernis. Dat moet van die van 2011 geleden zijn toen Philippe Gilbert met een geblondeerde haarsnit moeite moest doen om niet de Tour te winnen na in het voorjaar een klavertje vier te plukken in de heuvelklassiekers. Het is niet dat er vier renners van Sky in de top 20 van de eindstand staan. Het is de wijze waarop. De attente Tourkijker heeft ze weleens op kop zien rijden. En de vijfde, de beste bergop, staat dan nog wat verderop.

Even tussendoor: leef ik dan niet in een continue bui van volkomen ergernis? In de voorlaatste alinea gewijd aan deze Tour wil ik gerust mijn intiemste ziel blootleggen, nadat ik die van jou drie weken lang heb ontbloot, beste wielrennen. Een columnist trekt het kleed aan dat hem het beste past. Hij struint meningloos door het leven en schiet in de richting die hem het eerbaarst lijkt. Hij chargeert wat, soms met een doel en is niet vies van een polemiekje op tijd en stond. De hierop volgende reacties bewijzen dat hij een gevoelig punt heeft geraakt en als geen ander de tijdsgeest weet te vatten. Het uitblijven ervan zijn grote gelijk. Door de band genomen kan men stellen dat een columnist het algemeen nut dient. (in die optiek verschillen we heus niet zo gek veel van elkaar, beste wielrennen)

Dit gezegd zijnde, bewaar uw illusie wat beter, eerwaarde wielrennen. Het maakt niet of u echt bent, dat u het maar kunt zijn. Het zal in de toekomst een mooie Tour blijken. Episodes van Andere Tijden Sport zullen gemaakt worden. Denkelijk over Mollema. Over de hegemonie van Sky en het Nederlandse aandeel. Over de derde weken van Astana. Het kan heus geen kwaad nu reeds aan te tonen dat het geweten van een enkeling niet zo zuiver is. Integendeel, het is geloofwaardiger dat er in de top 10 van zo’n Tour wel een of meerdere renners staan die de geneugten van een bloedzak in detail kunnen beschrijven dan helemaal geen. Ja, wielrennen, u als sport van tradities. Koester ze. Volgend jaar op de tweede rustdag gewoon weer een dopinggeval. Als het kan in Pau. Kunnen we dat afspreken?

En de komende 49 weken eigenlijk geen idee.

Met de meeste hoogachting,

Een bezorgde vriend

Matthias Vangenechten
Laatste berichten van Matthias Vangenechten (alles zien)