Begin jaren vijftig brengt het Rotterdamse reclamebureau Bene Publicita het plaatjesalbum ‘Onze wielrenners’ op de markt. In het album horen vijftig plaatjes, die je waarschijnlijk bij de kruidenier kreeg als je er een paar gulden besteedde. Op de plaatjes Nederlandse wielrenners uit die tijd, allen getekend door Octave de Coninck.
Dat Bene Publicita uit Rotterdam komt, steekt het bedrijf niet onder stoelen of banken. In het album is er – in tekst – immers meer dan extra aandacht voor de renner op plaatje nummer 3 uit het album: Rotterdammer Wim de Ruiter, overigens geboren in Maassluis. Het betreft een paginalange ode – op het dweperige af – aan de renner die in 1950 als enige Nederlander de Tour heeft uitgereden.
Nederlands prestige
‘Bij een enkel, actueel wapenfeit willen wij wat langer stilstaan, namelijk bij de machtige verrichtingen van de sympathieke Rotterdammer Wim de Ruiter. Onder de moeilijkste omstandigheden, al spoedig uitsluitend op zichzelf aangewezen, heeft hij niet alleen deze grootste, beroemdste en zwaarste wegwedstrijd ter wereld uitgereden, maar dit zelfs gedaan op een wijze, welke de gehele wielerwereld met bewondering vervulde en voor Nederlands prestige van onschatbare waarde was.’
Bene Publicita gaat verder:
‘Alleen, moederziel alleen, zonder verzorging, welke zo broodnodig is in een dergelijke rit, vaak met een lege maag omdat zijn revitailleringszak telkens geplunderd blijkt, rijdt hij verder, rijdt hij als een duivel. Door wit-zengende vlakten, over wrede bergpassen met hun ijzige koude, door zondvloeden van kille regen in ijzingwekkende vaart afdalend, houdt hij Nederlandse kleuren hoog.’
Bloemen en een rollade
En zo gaat het nog even door over ‘verschroeiende zon’, ‘duizelingwekkende ravijnen’ en over ‘losbarstend onweer’. Ondanks dit alles houdt De Ruiter vol, wil de schrijver van het verhaal benadrukken. Ook 50 collega-renners houden het overigens vol; de Nederlander vindt zich in Parijs terug op plek 27 in het eindklassement.
Het ophemelen van De Ruiter beperkt zich niet tot de tekst in het album. Als de renner na de Tour terugkeert in Rotterdam, vieren zijn stadgenoten dat alsof hij de Tour gewonnen heeft. Hij wordt rondgereden in een open auto en ontvangt bloemen, een medaille en ook nog een grote rollade van wielervereniging Apollo.
Slechts reserve voor het WK
Terug naar het album. De – onbekende – schrijver ervan eindigt zijn relaas met een sneer richting de Nederlandse wielerunie. ‘Allerminst verdiend was de teleurstellende mededing dat de N.W.U. (de toen nog niet koninklijke Nederlandse Wielren Unie, red.) De Ruiter als reserve voor de WK had aangewezen. Het was wel het laatste wat hij had kunnen verwachten, temeer omdat juist de Tour de France de bij uitstek geschikte voorbereiding voor de strijd om de wereldtitel is. Teleurgesteld mocht hij dan zijn, ontmoedigd zeker niet. Want overtuigend genoeg heeft hij bewezen uit het beste hout te zijn gesneden: het hout waaruit wereldkampioenen gesneden worden!’
In het album dus veel aandacht voor zijn Tourprestatie maar een ander wapenfeit blijft onvermeld: de verzetsdaden van De Ruiter tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de oorlog is en blijft De Ruiter actief als renner en traint hij ‘alle richtingen op’, schrijft Fred van Slogteren in deel 1 van ‘Als je de Tour niet hebt gereden…’. De Ruiter probeert ook steeds nieuwe routes uit. ‘Omdat hij op zoek was naar Duitse militaire installaties. Hij maakte daar dan een schetsje van en gaf dat met exacte aanduiding van de locatie door aan het gewapend verzet. Zo is menig installatie op zijn aanwijzing door sabotage onklaar gemaakt.’
Naar kamp Bergen-Belsen
De Duitsers zien in De Ruiter aanvankelijk geen gevaar. Sterker nog: van sporters wordt, door de bezetters, verwacht dat ze het volk vermaken. Laat ze lekker sporten, is het devies. Toch wordt De Ruiter door een SS’er aangehouden. Hij heeft belastend materiaal op zak, en wordt om die reden overgebracht naar strafkamp Amersfoort. Als hij daar luidkeels protesteert op het moment dat een Joodse gevangene wordt doodgemarteld, moet De Ruiter op transport naar vernietigingskamp Bergen-Belsen.
Zijn dood tegemoet. Normaal gesproken dan, want samen met een medegevangene springt hij bij Nijmegen uit de trein. Zijn maat breekt daarbij beide enkels en wordt door De Ruiter, die vrijwel niets mankeert, naar een boerderij gesleept.
Top Hat Bar
Na de oorlog is Wim de Ruiter niet alleen profrenner maar ook kroegeigenaar. Hij bezit een café in Schiedam en ook eentje in Rotterdam: de Top Hat Bar aan de Van Oldenbarneveltstraat. Tot 1952. Dat jaar emigreert hij naar Amerika waar hij allerlei werk aanpakt maar niet echt slaagt. Als zijn vrouw ziek wordt, keert hij terug naar Nederland om later, zijn vrouw is dan inmiddels overleden, weer terug te gaan naar zijn kinderen in Amerika. In 1995 overlijdt De Ruiter aan een hartstilstand.
- UCI-man springt en juicht voor Jopie - 25/09/2020
- Raad het plaatje - 25/09/2020
- De spreekwoordelijke rode lantaarn - 18/09/2020
Wim de Ruijter schrijf je met uij en niet een ui. .Zijn dochter is in VS een bekend kunstenaar! Hij was in ieder geval niet zo een koekenbakker als de Wim de Ruiter, die je met ui schrijft.
Hallo Wiel, ik vermoed dat Wim en/of zijn dochter Laura (inderdaad kunstenaar in de USA) zich De Ruijter en/of De Ruyter is gaan noemen toen ze naar de USA vertrok. Ik ben een tijdje geleden wat gaan zoeken in archieven etc. en heb toen een geboorteakte gevonden met de achternaam “De Ruiter”. Ook vond ik een advertentie van zijn Top Hat bar mét zijn naam: Wim de Ruiter.