Max van HeeswijkMax van Heeswijk (2 maart 1973)

Eigenlijk is Max van Heeswijk helemaal geen vergeten renner. Steeds als hij bijna vergeten is, doet hij iets waardoor het collectieve geheugen weer even wordt opgefrist. Het is steeds wat anders, maar het zijn altijd rare dingen. Vreemde incidentjes, opvallende uitspraken.

Mad Max, noemden ze hem in de States. Dat was niet voor niets.

Hij was een beetje wisselvallig, in alles. Soms won hij indrukwekkend, dan verloor hij opeens weer heel vaak en heel knullig. En dan, als je bijna vergeten was hoe goed hij was, won hij weer een keer op imposante wijze.

Zo ging dat vele jaren, bij Motorola, bij Rabobank, bij Mapei, bij Domo – Farm Frites, weer bij Rabobank, bij US Postal, zelfs bij een ploeg die Veranda’s Willems heette.

Wie bij een ploeg rijdt die gesponsord wordt door een verandabouwer, heeft ergens een verkeerde afslag genomen. In het geval van Max van Heeswijk waren het meer verkeerde afslagen dan er op de snelweg tussen Utrecht en Amsterdam te vinden zijn.

Piet Kuijs zei over hem dat het talent hem uit de broek liep. Dat zijn uitspraken die mensen onthouden. Iedereen die Max van Heeswijk ooit met een broek aan heeft gezien, zal heel even kijken: waar komt dat talent eruit? Bij de pijpen? Uit z’n gulp? Ergens vanachter?

Piet Kuijs vergat dat mentaliteit ook een talent is. Dat constant presteren ook te maken heeft met talent. Dat je talent niet uit je broek moet laten lopen, omdat je er niet eindeloos veel van hebt.

Ook als zijn spieren keihard stonden, was zijn hoofd soms een beetje zacht. Je zou ook kunnen zeggen: menselijk. Maar menselijkheid betekent voor topsporters een gebrek aan talent.

Zoals in 2001, toen hij het contact met zijn ouders verbrak omdat die zijn vrouw niet zagen zitten. Ruzie, daar kon Max van Heeswijk dus helemáál niet tegen. Hij, die alles het liefst met een lachje en een grapje zou afdoen, stond opeens in de loopgraven in zijn ouderlijk huis. Aan de overkant zijn vader en moeder, van wie hij zo veel hield.

Ruzie zorgde voor rommel in het hoofd van Max van Heeswijk. Helaas is ruzie onvermijdelijk, zelfs voor hen die het liefst om alles lachen. En voor het opruimen van rommel is geen tijd als je net naar de ZLM Tour of de Ronde van de Waalse Gewesten moet.

En zo bouwt zich dat steeds verder op.

Wie geen ruzie wil, doet er het beste aan zo eerlijk mogelijk te zijn. En dat deed hij. Als hij zich niet lekker voelde, sprak hij met journalisten over stoppen. Als een oud-ploegmaat op doping werd betrapt, gaf hij zijn ongezouten mening. Als hij het niet eens was met het beleid van zijn werkgever, dan zei hij dat. En als hem dat vijf keer werd gevraagd, gaf hij vijf keer hetzelfde antwoord. Als hij de tactiek slecht vond, zei hij dat hij de tactiek slecht vond. Als iemand vroeg wat zijn hobby’s waren, zei hij eerlijk dat hij zijn tuin graag netjes hield. Randjes verticuteren, grind harken, van die dingen. Als hij ongelukkig was, zei hij dat hij ongelukkig was.

Lachend, dat dan weer wel.

Wie altijd eerlijk is, wordt vanzelf een keer té eerlijk. Dat je zelf schrikt van de waarheid, die – eenmaal uitgesproken – erger lijkt dan de ergste leugen.

Zoals: ja, ik heb epo gebruikt.

Het was eruit voor Max er erg in had, in een gesprek met journalist Nando Boers van NuSport. Het interview vond plaats bij hem thuis, waar zijn vrouw een schoonheidssalon uitbaat. Temidden van hulpmiddelen voor uiterlijke schoonheid, laat Max zijn innerlijk spreken.

Tegen beter weten in vraagt Boers: heb je zelf ook gebruikt? Geen enkele renner laat zich zo makkelijk verleiden. Maar je moet het toch vragen, als journalist. Ja, zegt Max. Hij heeft ook gebruikt. Iedereen deed het toch?

Dit is het moment dat Max van Heeswijk van zijn eigen oprechtheid schrikt. Waar is dat nu goed voor? Misschien denkt hij aan Lance Armstrong, en het peloton advocaten dat achter hem in de startblokken staat. Misschien denkt hij aan zijn nieuwe vrouw, die vindt dat hij niet altijd zo godsallemachtig open en eerlijk hoeft te zijn.

Misschien denkt hij even helemaal nergens aan. Dat laatste is het meest waarschijnlijke.

In een vlaag van verstandsverbijstering grist Van Heeswijk Boers’ recorder van tafel, grabbelt naar de diskette en loopt naar de gootsteen, waar de vuilnisbak staat. Max van Heeswijk gooit zijn eerlijkheid zomaar in de vuilnisbak. Iets wat weggegooid is, bestaat immers niet meer.

Niet veel later publiceert NuSport het hele verhaal, inclusief de grommende rottweiler waar Boers langs moet om het huis van Van Heeswijk te verlaten.

Gezegd is gezegd, schrijft het blad. Als iemand dat principe kent, is het Mad Max van Heeswijk wel. De aangekondigde stappen tegen NuSport komen er nooit. Waarom zou je ook ruzie maken?

Frank Heinen