Denis ZanetteDenis Zanette (23 maart 1970 – 10 januari 2003)

De vader van Denis Zanette sterft als zijn zoon nog een jongen is. 47 is hij, en de doodsoorzaak is duidelijk: een embolie die een hartaanval veroorzaakt.

Enkele jaren later, in 1995, debuteert Denis als professioneel wielrenner. Het wordt een droomdebuut: in zijn eerste Ronde van Italië wint de onbekende Zanette onmiddellijk een etappe.

In de kleuren van het Aki-team schikt hij zich, ondanks zijn bliksemstart, onmiddellijk in een rol als gregario. Helper. Zanette is een nederige, bescheiden jongen die zich nogal eens laat overschreeuwen door bijdehante ploegmaats als Konychev, Simoni en Menthéour.

Duizenden kilometers rijdt hij in de wind, honderden bidons brengt hij van de ploegauto naar het peloton. Langzaam verdampen zijn eigen ambities tot behapbare proporties: zijn werk doen en zijn salaris overgemaakt krijgen, meer hoeft dat niet te zijn.

Na Aki volgt Vini Caldirola. Na Vini Caldirola volgt Polti. Na Polti Liquigas. En na twee jaar Liquigas belt Giancarlo Ferretti hem op: of hij bij de superploeg Fassa Bortolo wil komen rijden.

Dat wil Zanette wel. Hij wordt er een wagonnetje in de trein die Ferretti op de rails tracht te krijgen. De trein die de Petacchi-trein zal gaan heten.

In 2001, als Denis nog voor Liquigas rijdt, behaalt hij zijn laatste overwinning: weer een etappezege in de Giro. Een maand eerder is hij al derde geworden in de Ronde van Vlaanderen. In het groepje outsiders dat voor de overwinning sprint lijkt hij op papier de snelste. Gianluca Bortolami en Erik Dekker blijken sneller.

Na die tiende etappe in de Giro drogen de resultaten definitief op. Bij Fassa is de hiërarchie duidelijk: in de troepen van generaal Ferretti zal hij een frontsoldaat zijn. Een goedbetaalde frontsoldaat, maar naamloos.

In die Giro van 2001 wint hij de tiende rit. Zijn zege is niet meer dan een voetnoot in het verhaal van dat jaar, dat geen sportroman is, maar een detective. Na de 17e etappe vallen de carabinieri

alle rennershotels binnen. Het is een goed voorbereide razzia, bedoeld om de wereld de slagvaardigheid van het Italiaanse politiekorps duidelijk te maken én om die fietsende junks nu voor eens en voor altijd van hun heldenstatus te ontdoen.

In die opzet slaagt men: rozetruidrager Dario Frigo, die op weg lijkt de Giro op zijn naam te schrijven, wordt in zijn hotelkamer betrapt met een mobiele koelkast met genoeg EPO voor alle nierpatiënten van Zuid-Europa. Zijn ploegleider, Ferretti, trekt zijn handen onmiddellijk van zijn geblondeerde kopman af.

‘Voor het geval dat,’ legt Frigo uit, maar het helpt niet. Zijn carrière eindigt op een hotelkamer in Imperia.

Hoe goed de carabinieri de zaak hebben voorbereid, blijkt wel als er camerabeelden worden vrijgegeven. Het zijn vage zwart-witbeelden, als uit een beveiligingscamera. Dat klopt: de camera’s zijn verdekt opgehangen in de hotelkamers van de renners. Talrijke illegale praktijken worden geregistreerd.

Op één van de filmpjes wordt getoond hoe Denis Zanette, de trouwe Liquigas-knecht en etappewinnaar, zijn koffer volpropt met grote doses cafeïne. Bovendien zouden de beelden ook bewijzen dat Zanette zichzelf, naakt zittend op een gore hotelbeddensprei, injecteert met groeihormoon. Die beelden worden echter nooit getoond, en Denis Zanette wordt niet bestraft.

Zijn transfer naar Fassa Bortolo, misschien de beste ploeg van het moment, komt niet in gevaar.

Aan het begin van het jaar 2003, kort voor de eerste wedstrijden in warme oorden weer op gang geschoten worden, gaat Denis Zanette naar de tandarts. Een routinebezoekje, zo’n afspraak die al maanden staat.

’s Morgens traint hij nog wat, maar hij keert al snel terug naar huis. Hij voelt zich niet helemaal fit. Niet ziek genoeg om de afspraak af te zeggen, maar toch: lekker is anders.

Tijdens de behandeling vraagt de tandarts of het wel goed gaat met de patiënt. Zanette legt uit dat hij zich niet helemaal lekker voelt en sluit zijn ogen.

Even later krijgt hij een hartaanval.

Nog diezelfde nacht, in het ziekenhuis in Pordenone, sterft hij. Vijftien jaar jonger dan zijn vader, maar met exact dezelfde doodsoorzaak.

Een dag later pakken de Italiaanse kranten groots uit met de dood van de gregario. De chique Corriere della Sera kopt ‘Een massagraf vol onschuldigen’. Het artikel maakt gewag van een sport die met de dag walgelijker en gevaarlijker wordt.

De dopingbeschuldigingen uit 2001 worden weer van stal gehaald.

Op 15 januari 2003 maken onderzoekers het resultaat van de autopsie op Zanettes lichaam bekend. De officiële papieren spreken van een ‘natuurlijke dood’.

Frank Heinen