Zonneschijn en olijfbomen

Ciclismo d’epoca: L’Eroica!

Sinds 2007 is het koers voor de profs over de Strade Bianche in de Italiaanse Chiantistreek. Deze Toscaanse voorjaarsklassieker in spe, waaraan vooral liefhebbers van prut en kasseien meedoen – types Flandrien als Gilbert en Cancellara – is de lichtere versie van de wereldberoemde toertocht L’Eroica.

Sinds de eerste editie in 1997 is deze tocht in het eerste weekend van oktober hét evenement voor liefhebbers van Il ciclismo d’epoca – het wielrennen van vroeger. Die hijsen zich ver voor het krieken van de dag in Gaiole in Chianti op het stalen ros, dat zeker niet nieuwer dan van 1987 mag zijn, maar hoe ouder hoe liever. Bij de start staat een strenge man met een zaklamp om de fietsen te controleren op de belangrijkste heroïsche kenmerken: stalen frame, buiscommandeurs, remkabels bovenlangs en pedalen met toeclips. Als je niet Italiaans bent en kunt lullen als Berlusconi mag je rechtsomkeert maken als je fiets hier niet aan voldoet. Deelnemers zijn getooid met tubes rond de nek, worstenhelm of tweedpet, stofbril, in wollen koerskledij gestoken met tussen billen en zadel slechts een dunleren zeempje.

Die billen krijgen het nodige te verduren want 110 van de ongeveer 205 kilometer voeren over de wegen waarnaar de profkoers is genoemd. Op deze onverharde gravelpaden zijn er meerdere soorten min of meer berijdbaar oppervlak te onderscheiden; wasbord, stenen, grove kiezels en fijne, zanderige korrels. Op plekken waar dat alles is weggesleten, steken ook ook kleiige, hobbelige stukken steen hun kop boven het maaiveld. De fijne ‘aangereden’ stukken rijden het best, maar dat spoor ligt nergens op dezelfde plek op de weg. Dus dan weer links, dan weer rechts of in het midden moet je je weg zoeken om zo comfortabel en veilig mogelijk te fietsen. Vooral in de steilere afdalingen valt dit soms niet mee.

Ook de kuiten worden niet gespaard; het parcours telt bijna 4000 hoogtemeters, is vrijwel nergens vlak en de te overwinnen hellingen tellen qua stijging – en afdaling! – her en der bijna 20%. Menigeen wordt daar te voet gesteld wegens ’n oude fiets zonder versnellingen, ontbreken van bergpignon of onderschatting van het parcours. Toppunten zijn de klim naar Montalcino en de gruwelijke Monte Sante Marie, na Asciano op ongeveer 3/4 van de tocht. Ook de laatste 40 kilometer na Castelnuovo Berardenga moet er nog stevig geklommen worden. Dus het is de heroïsche toerder aan te raden zich bij elk van de vijf Ristori zeker te goed doen aan brood, ham, worst, druiven, noten, kersengebak en niet te vergeten de lokale brood-en-bonensoep Ribolita.

Ondergetekende HIK-er volbracht de tocht dit jaar op zijn klassieke koersfiets van Nederlands fabricaat: een Super Vittorio van Sporthuis Jan Groot te Alkmaar. Handgemaakt van Columbus buizen met sierlijke Nervex lugs, vermoedelijk daterend van eind jaren ’60. Wie het weet mag het zeggen, het merk Vittorio is niet meer van de familie Groot maar tegenwoordig gevestigd in Heerhugowaard en gespecialiseerd in reisfietsen.

Hij staat op lekker dikke dus min of meer comfortabele 28mm banden. De naven, commandeurs en voor-derailleur zijn van Campagnolo. Het Specialites TA trapstel met bladen van 52 en 38 tandjes is Frans, net als de Pivo stuurcombinatie, omwikkeld met Tressorex katoentape. De Shimano Titlist derailleur regelt het verzet in combinatie met een 5-vits pignon (14-26). De Universal remmen doen het heel aardig, maar het is toch even slikken en mikken bij de eerste echte afdaling. Het stevige, dik lederen Brooks Professional zadel zit comfortabeler dan je zou denken. De Vittorio bleek al met al een prima machine, in een van de afdalingen (op mooi asfalt- dat dan weer wel) zelfs in staat tot een snelheid boven de 80 km/u.

Mocht je ook warmlopen voor koers uit vervlogen tijden in het prachtige Toscaanse landschap: houd de website van L’Eroica in de gaten, want slechts een beperkt aantal stranieri wordt toegelaten en sinds dit jaar is er een loterij om mee te dingen naar deelname. Dit jaar waren er in totaal 5000 plaatsen te vergeven. Als je ouder bent dan 60 vindt de organisatie dat overigens een heldendaad op zich en mag je sowieso meedoen als je je inschrijft op http://www.eroicafan.it. De route van L’Eroica (je kunt buiten de volledige versie eventueel kiezen voor 35, 75 of 135km) is permanent bewegwijzerd op de voornaamste punten, al is een routebeschrijving in je GPS-apparaat wel handig!

P.S. L’Eroica is samen met het oplaaiend enthousiasme voor vintage koersfietsen bezig te wereld te veroveren; Japan kent sinds dit jaar zijn eigen versie en ook in Engeland wordt in 2014 de L’Eroica Brittania verreden in het Peak District. Al langer bekend in onze contreien zijn natuurlijk de tochten van Stalen Ros, de Retrotoer Moergestel, de Tour d’Historique rond Haarlem en de Retro Ronde van Vlaanderen.