Joop Zoetemelk won in 1980 de Tour de France. Dat is iedere wielerliefhebber wel bekend. Veel minder bekendheid geniet Zoetemelks grote overwinning van een jaar eerder. Dan zegeviert de Nederlander op een haast onwaarschijnlijke manier in de Ronde van Spanje.
De Vuelta krijgt in 1979 maar weinig aandacht in de kranten en inhoudelijk heeft men daar absoluut gelijk in. De Vuelta van 1979 is niet spannend. Joop Zoetemelk blijft zonder problemen overeind. Werkelijk niemand legt de Nederlander één strobreed in de weg.
De Ronde van Spanje begint dat jaar in Jerez de la Frontera. Het wielrennen zit die jaren aardig in het slop. De Tour de France trekt 110 renners in ’78, maar in de Vuelta van ’79 wordt het aantal van 100 renners niet eens gehaald.
Miko-Mercier van Joop is er, maar liefst drie Belgische ploegen: het half Spaanse KAS-Campagnolo met Lucien van Impe, Splendor-Eurosoap is de ploeg van Pollentier en Lano-Boule d’or heeft als kopman het jonge talent Fons de Wolf. De overige vijf ploegen zijn Spaans. 90 renners aan het vertrek, het houdt niet over in Spanje.
Het gaat echter te ver om de tegenstand van Zoetemelk zwak te noemen. Het is eerder zo dat Zoetemelk in het voorjaar van 1979 enorm sterk is. Hij wint Parijs-Nice en het Criterium International. Indrukwekkender is dat Zoetemelk in 5 voorjaarsklassiekers bij de eerste 10 rijdt.
Zoetemelk weet zelf ook dat hij sterk is. ‘ De dokter gaf aan dat de naweeën van mijn val (Zoetemelk reed tegen een verkeerd parkeerde auto aan in de Midi Libre van1974) na 5 jaar volledig uit mijn systeem zijn. Weliswaar ben ik nog steeds mijn geur en smaak kwijt, maar ik voel me weer net zo sterk als in 1974.” zegt Joop nog voor het begin van de Vuelta.
Francisco Galdos, de nummer twee van het klassement geeft met zijn commentaar achteraf Zoetemelks overwinning extra cachet: “Een gemakkelijke overwinning? Vergeet het maar”, vindt Galdos, “Ik heb nu zeven keer meegereden in de Ronde van Spanje en dit was echt de lastigste wedstrijd van allemaal.”
Ronderijder
Joop is in Spanje gewoon de slimste ronderenner. Als Zoetemelk een professor zou zijn, zou hij het vak ‘grote ronden rijden’ geven. Zoetemelk snapt hoe dat werkt. Zo geeft Joop in de laatste week een masterclass ‘ronderennen’ tijdens een lastige etappe.
In een heuvelachtige etappe is het mistig en regenachtig. Het zicht is slecht. Een valpartij blijft dan ook niet uit. Van de vedetten wordt Lucien van Impe het slachtoffer. Ook Fons de Wolf is bij de tuimeling betrokken.
De valpartij is voor de Spaanse renner Enrique Cinia, die graag in zijn geboortestad Gijon wil winnen, het sein om te demarreren. Hij krijgt onmiddellijk gezelschap van 12 renners, onder wie natuurlijk leider Zoetemelk;
Zoetemelk zet zich aan de staart van de achtervolgers, waakzaam voor aanvallen van de concurrentie. Die blijven nagenoeg uit. De leider wordt in een fauteuil naar dé streep gereden en wordt zelfs in de sprint tweede.
Voor Van Impe is de Vuelta na deze etappe een verloren: zaak. Op dik twee en een halve minuut van Joop Zoetemelk, komt de kleine Belg besmeurd en volkomen gedesillusioneerd over de eindstreep. Van Impe is geïmponeerd door de Nederlander: “Zo heb ik Zoetemelk nog nooit gekend. Zonder ongelukken wint hij dit jaar alles wat hij winnen wil” zegt de Belg.
Zoetemelk heeft inderdaad geen ongeluk. Al krijgt hij het in de laatste etappes nog wel voor de kiezen. In de 17e etappe verliest Zoetemelk in de tijdrit. Joop lijdt echter en met hem heel zijn team. Ze hebben verkeerde paella gegeten, zo blijkt. Heel Miko is aan de diarree. Joop loopt leeg, maar zijn vorm blijft behouden. Hij dient de ongevaarlijke De Wolf voor te laten gaan die daarmee zijn vierde ritzege behaalt.
De dag erop houden de plagen niet op. Opeens is het ziedend warm in de Ronde. Als het warm is dien je veel te drinken, maar als dat meteen op je maag slaat, is dat geen lolletje. Totaal uitgeput bereikt Zoetemelk de dag na de tijdrit de finish. Joop zijn maag speelt nog steeds op. Maar redelijk ongeschonden bereikt hij de finish. Iedereen heeft last van de hitte. Kelly en Levavaseur geven zelfs op.
Dan zijn er nog twee hele zware valpartijen. Bij de eerste valpartij rijdt Joop er net omheen. De Nederlander loopt geen averij op. Niet iedereen is komt zonder kleerscheuren de ronde door. De pechvogel van de ronde is zonder meer de Italiaan Danielle Tinchella. Bij de twee zwaarste valpartijen is hij tweemaal de dader. Maar ook het grootste slachtoffer. Bij een val, na de finish, breekt hij zijn pols.
Maar ieder ander euvel blijft Zoetemelk bespaard. Dat komt mede doordat Zoetemelk de koers goed leest. Wielrennen is combines bouwen en Joop heeft al snel in de gaten met wie hij vrienden moet worden. De Boule d’or ploeg van De Wolf aast op de ritzeges en samen met de Miko’s van Joop wordt de koers gecontroleerd.
Zoetemelk weet daarnaast op wie hij moet letten. De onbekende Spanjaarden mogen ontsnappen. Het is het vaste stramien van deze Vuelta. Zoetemelk: “Er probeert altijd wel één of andere Spanjaard een lange ontsnapping uit.”
Zoetemelk en zijn team houden erkende klimmers als Van Impe, Esparza, Galdos en Yanez in de gaten. Pollentier doet een dappere poging, maar Joop leest de krant en weet dat ‘Pollentierke’ een slecht voorseizoen had. “Hij komt dus”, zegt Zoetemelk, “te veel tekort om echt iets te kunnen ondernemen.”.De Belg valt dus weg uit de top.
Van een combine tegen de leider of ziedende aanvallen komt het vervolgens niet en dat verbaast ook Zoetemelk in hoge mate: “Ik weet niet wat het met die Spanjaarden is, maar ze rijden alleen maar mee. Serieus aanvallen is er nooit bij. Ze zijn kennelijk al blij als ze kunnen volgen.”
Zoetemelk komt uiteindelijk heelhuids in Madrid aan. Hij prijst zijn ploeg en zijn ploegleider. “De jongens hebben geweldig gewerkt”, jubelt Zoetemelk. “Stuk voor stuk hebben zij zich formidabel ingezet. In de eerste tien dagen is er enorm gekoerst. Het had veel weg van een amateurrace. Iedereen demarreerde maar, je moest voortdurend attent zijn.”
De Vuelta is leuk, maar de Tour is mooier. Zoetemelk kijkt dan ook uit naar de grootste ronde: “Nu alles zo goed verlopen is, zie ik de Tour de France met vertrouwen tegemoet. Wie weet pak ik die Tour nu ook, want ik weet nu in ieder geval hoe je zo’n grote ronde moet winnen.”
EINDSTAND: 1 Joop Zoetemelk (N), 2 op 2.43 Galdos (Sp), 3 op 3.21 Pollen tier (B), 4 op 3.22 Esparza (Sp), 5 op 551 Ruperez (Sp), 6 op 6.30 Van Impe (B), 7 op 6.49 Torres (Sp), Bi op 7.41 Yanez (Sp), 9 op-8.03 Seznec (Fr), 10 op 10.01 De Wolf (B), 45 op 54.23 (Bal (N), 48 op 59.42 Adri van Houwelingen (N), 54 op 1.12,06 Pirard (N), 55 op 1.23,22 Jan van Houwelingen (N).
Bronnen: Het Vrije volk, De wielersite, Telegraaf
- De gunfactor in het peloton: van groot belang - 03/11/2015
- De verhalen achter het systeem-Raleigh: Iedereen valt aan, iedereen verdedigt, maar wel winnen a.u.b. - 26/10/2015
- ‘Drank, vergeten schoenen en verdwenen renners’: Elro Snacks, de idealistische ploeg van een fanatieke liefhebber - 30/09/2015