In de vijf zomers die ik nu in de Pyreneeën heb doorgebracht, is geen wielernaam vaker onder mijn fietswielen gepasseerd. Zubeldia op het wegdek, je ziet het vaker dan Franse chouchou’s als Voeckler of Bardet, vaker dan streekrenner Ladagnous uit Nay aan de Soulor, dan Tourwinnaars als Contador en Froome – heb ik die laatste eigenlijk ooit al op het wegdek gezien? Zubeldia, Haimar. Vaak vergezeld van Baskische vlaggen, in tienvoud en in kleur aangebracht op Tourmalet, Aubisque, Aspin.
Als je lang genoeg in het peloton meedraait, word je vanzelf wielergeschiedenis. Haimar Zubeldia wordt prof in het jaar dat wijlen Marco Pantani de Ronde van Frankrijk wint. Luc Nilis en Marc Wilmots spelen in de spits bij de Rode Duivels. Willem-Alexander wordt lid van het IOC en is op zoek naar een bijpassende vrouw. Haimar Zubeldia gaat naar Euskaltel, welk team anders? Kopmannen luisteren naar de naam Igor González de Galdeano en Roberto Laiseka. Zoek maar op, die hebben lang geleden echt bestaan.
Zijn eerste Tour finisht hij als 73e. Op de Champs-Elysées rijdt hij naamloos in het peloton over de streep, tientallen plaatsen na ritwinnaar Jan Svorada. Wie? Svorada, Jan. Dat is nu bijna een eeuweling. Haimar Zubeldia wordt tweede in de enige editie van de Dauphiné Libéré die gewonnen wordt door Tyler Hamilton, in de tijd dat die met de steun van het bloed van zijn prenataal overleden tweelingbroertje nog dacht Lance Armstrong van een Tourzege te houden.
Zubeldia is vijfde in de Tour waarin Denis Menchov de jongerentrui pakt. Zelf komt hij dan voor die trui al niet meer in aanmerking wegens te oud. Menchov, die tijdens zijn carrière al in eeuwige stilte lijkt te verdwijnen, is intussen al een tijdje met wielerpensioen. Het is dan 2003 en Zubeldia eindigt een plaats voor kopman Iban Mayo, nog zo’n vliegenier die Armstrong dacht te overvleugelen. Waar zit hij nu, Iban Mayo? Waar Haimar Zubeldia uithangt, weten we. Op de fiets, in het peloton.
Vierde wordt hij ook nog in de Tour, in 2007. En zesde, achtste. Twee keer achtste zelfs. Haimar Zubeldia heeft de Ronde van Frankrijk veertien keer uitgereden, nooit als kopman maar wel vijf keer in de top tien. Er zijn weinig renners van het kaliber van Haimar Zubeldia die in een zo indrukwekkende carrière zo weinig echt indrukwekkende resultaten – lees: overwinningen – hebben neergezet. In 2000 wint hij de Euskal Bizikleta, voorloper van de Ronde van het Baskenland. In 2010 de Tour de l’Ain. Dat is het, tenzij je winst in de ploegentijdrit in de Tour van 2009 wil meerekenen, met het Astana van tweederde van het podium, Contador en Armstrong.
Nooit een rit in de Ronde van Frankrijk, nooit een rit in de Vuelta – ondanks dat hij ook die Vuelta zondag voor de tiende keer heeft uitgereden. Nooit de Klasikoa, de klassieker in zijn thuisstad San Sebastian waar hij een ware Rojas-reeks kan voorleggen; drie keer zevende, een keer vierde en een keer negende. Geen tweede keer de Ronde van het Baskenland, of een Spaans kampioenschap of desnoods de Belcanto Classic. Niets.
Het is echt zoeken naar renners van het kaliber van Zubeldia die nooit winnen, dat nooit gedaan hebben en in het verdere verloop van hun carrière dat ook niet meer zullen doen. Jurgen Vandenbroeck zou een lauwe afspiegeling kunnen zijn in het huidige peloton maar hoeveel grote rondes heeft die eigenlijk uitgereden? Je zou voor minder te doen hebben met Haimar Zubeldia. Anderzijds zal de Bask na zijn wielerpensioen, dat ik overigens niet aangekondigd weet, nog steeds wonen nabij San Sebastian, de mooiste stad van Europa voor wie er niet hoeft te werken. En ook dan zal zijn naam het Pyrenese wegdek blijven sieren, al moet ik hem er zelf opkalken.
Foto via Basque Cycling News: Zubeldia – We knew it was coming to an end
- De grootste niet-winnaar uit het peloton - 13/09/2016
- Duizenden kilometers op kop - 29/06/2016
- Een biljartvlakke rit - 28/06/2016