Daar is hij dan. De Definitieve Uitslag.
Met dank aan de Facebook- en Twitterinspanningen van u allen, lezers, koersliefhebbers, taalpuristini, kreeg ik de afgelopen weken, de eerste heerlijke weken van een ontluikend wielerjaar, een kraakhelder beeld van de mooiste (bestaande) wielerwoorden in de Nederlandse en Vlaamse wielertaal.
De hoeveelheid suggesties was overweldigend en – voor wie net een zakwoordenboekje over wielertaal heeft gepubliceerd – tamelijk ontmoedigend. U kwam met woorden die ik op onverklaarbare wijze over het hoofd had gezien en u kwam met wielerwoorden waar deze wielerwoordenverzamelaar nimmer van had gehoord, laat staan dat hij de betekenis van die woorden kende. Skoekeloen bijvoorbeeld. Vijf mensen noemden dit als hun favoriete wielerwoord. Ik las het en de twijfel begon onmiddellijk aan mijn gemoed te zuigen. Wat (of: wie?) was in Sagansnaam Skoekeloen? En belangrijker: waarom kende ik het nog niet? Waren al die duizenden uren voor de televisie dan zo slecht besteed geweest? Zat Skoekeloen in mijn dooie hoek? En zo ja: welke woorden bevonden zich daar nog meer? Inmiddels weet ik wat Skoekeloen betekent. Evenals ‘manivellen’ en ‘bitumineuze voegvullingsmassa’ (respectievelijk 2 stemmen en 1 stem.)
Bij het verwerken van het resultaat vielen nog enkele zaken op.
Ten eerste: de grote verscheidenheid tussen de antwoorden. Je zou verwachten dat, binnen het toch niet bodemloze vocabulaire van de wielertaal, de favoriete woorden enigszins beperkt zouden blijven. Niet dus: 72 verschillende woorden en uitdrukkingen telde ik in de reacties. Daar zaten slechts een enkele inzending tussen (zadel) die je als ‘niet volkomen serieus’ zou kunnen bestempelen.
Ten tweede: het reusachtige aantal Vlaamse woorden en Vervlaamsingen. Kennelijk is Vlaams de enige wielertaal die er werkelijk toe doet. Onder die Vlaamse woorden zitten trouwens verschillende woorden die oorspronkelijk uit het Frans komen, maar inmiddels zo vaak in de mond zijn genomen door Vlaamse journalisten en tv-verslaggevers dat ze volledig Vlaams smaken.
Ten derde: wat klinken mooie wielerwoorden toch geweldig gruizig. Het lijkt wel of zelfs binnen de taal de grond met schots en scheef liggende keien is geplaveid.
Dan: de uitslag. In de koers misschien van secundair belang, maar in een volksraadpleging als deze niet onbelangrijk. Alvorens de lijst aan u te presenteren, wil ik iedereen bedanken voor de vanzelfsprekende suggesties, de originele inzendingen en het vernietigen van mijn zelfvertrouwen. Natuurlijk: ik wist heus wel dat mijn wielerwoordenboek niet compleet zou zijn, dat incompleetheid het lot is van iedere woordenboekensamensteller, maar dat De Kleine Heinen zo incompleet was dat je je in gemoede kon afvragen of er uberhaupt wel wat in stond (dat is wel zo, ik heb het gecheckt), dat was toch wel even slikken (pun intended). Dat is dan kennelijk, om Thomas Dekker te parafraseren, mijn strijd.
De drie winnaars van een gesigneerd exemplaar kunnen nu zelf controleren of hun inzending goed door de schrijver is gedefinieerd (of: er überhaupt in staat). Hun namen: De heer @Tuingieter, Bart Cornelissen en Alfred Mol
Het Mooiste Wielerwoord
1. Chasse Patate
(34 stemmen, afgetekend – ik ben zo vrij geweest hier ook de her en der vallende termen ‘sjas petat’ en ‘chaspatat’ bij te tellen).
2. Goesting (11)
3. Stoempen (10)
4. Ribbedebie (8)
5. Linkeballen (6)
6. Grinta, Skoekeloen, Verdapperen (5)
7. Panache (4)
8. Parcheggio (3)
9. Afzien, Batuwu Griekgriek (zonder inzending van dhr. T. Krabbé te Amsterdam) Cartouche, En Danseuse, Fringale, Gregario, Koers (met dank aan de naam van dit blog), Koersklakske, Manivellen (schitterend woord dat ik moest opzoeken – daarna begreep ik het nog niet), Mongolenwaaier, Pakhaas, Plakbidon (2)
10. A bloc, Abandon, Apripista, Bitumineuze voegvullingsmassa, Boeken toe, Colleren, Decompressie, Demarrage, Dossard, Ei zo na, Evident, Geflikt, Gesoigneerd, Gruppetto, Hol open, In de boter trappen, Karretje in de poep, Linkadoor, Muur, Naar de vaantjes, Nadar, Op de kant, Palmares, Pedaleur de charme, Perte totale zijn, Piependood, Remonteren,RO-DA-NI-AAAAA, Rode vod, Sepapke, Sleper, Snokken, Surplace, Testa della corsa, Tuimelperte, Tutti pazzi per Pirazzi, Uitbollen, Ultimo chilometro, Waaieretappe, Waaiers, Wegdeemsteren, Wieltjeszuiger, Windmeespecialist, Zadel, ‘Ze zijn daar’, Zonder erg, Zweetdief.
Voor deze en talloze andere wielerwoorden: De Kleine Heinen dus. Warm aanbevolen.
Auteur van (of meegewerkt aan):
- Voorpublicatie ‘Fietsen om niet aan te komen’ van Frank Heinen - 30/04/2021
- Vergeten wielrenner: José Beyaert - 20/04/2021
- Vergeten wielrenner: Rebecca Twigg - 01/04/2021