Bevriend zijn met je opponenten. In het heetst van de strijd iemand proberen te verslaan, maar elkaar na afloop gewoon vriendelijk de hand schudden. Een klap op de schouder. Kletspraatje misschien. Samen een drankje op een terras. Lachen. Met iemand die een concurrent van je is? Het idee alleen al, zeg! Gaan deze mensen, die dadelijk op hun racefietsen stappen om elkaar te betwisten, buiten de wedstrijd vriendschappelijk met elkaar om? De man die zojuist kennis heeft genomen van de gemoedelijke sfeer rond een wielerwedstrijd gelooft zijn oren niet. Het idee bezorgt hem een ongemakkelijk gevoel. In wat voor een wereld is hij beland?

Fotografen en cameraploegen doen ondertussen hun werk en schieten gretig beelden van een kort onderonsje tussen twee mannen. De ene gekleed in het blauwwitte wielertenue van Coors Light. De andere in driedelig grijs. Tegenstrijdiger kan bijna niet. Eerstgenoemde heeft drie jaar eerder de Tour de France gewonnen. Als eerste Amerikaan ooit. Na een noodgedwongen afwezigheid is hij in 1989 terug in het peloton en staat op het punt om van start te gaan in wat de Amerikaanse tegenhanger van de Tour moet worden. Tenminste, als het ligt aan de man in pak. De hoofdsponsor. Sterker nog, de man wiens naam de ronde draagt: Tour de Trump.

Twee jaar eerder, in de zomer van 1987, is het allemaal begonnen. Sportverslaggever John Tesh is namens televisiezender CBS naar Frankrijk afgereisd. De Tour de France verslaan is nieuw in de Amerikaanse sportjournalistiek. Enthousiast geworden door de overwinning van Greg Lemond een jaar eerder doet Tesh een dappere poging. Lemond zelf is er niet bij in Frankrijk. In het voorjaar van 1987 heeft nota bene zijn eigen zwager de kansen op een volgende Tourzege om zeep geholpen. Niet Laurent Fignon of Pedro Delgado, maar een jacht op kalkoenen zet een streep door de ambities van Greg Lemond. Een schot hagel houdt de Amerikaan bijna twee jaar lang uit het peloton. John Tesh laat zich er niet door weerhouden op het vliegtuig naar Europa te stappen. De zestiende plaats in het eindklassement van die andere Amerikaanse klassementsrenner, Andrew Hampsten, valt echter niet mee. Desondanks kan Tesh die Tour twee keer heugelijk nieuws naar zijn vaderland sturen. Davis Phinney en Jeff Pierce winnen elk een etappe. Pierce zelfs in het decor van de Champs-Élysées in Parijs.

Terug in de Verenigde Staten deelt John Tesh zijn ervaringen met collega Billy Packer, basketbalcommentator bij CBS. Afgezien van deze ene overeenkomst wordt een mogelijk verdere vergelijking met Mart Smeets direct in de kiem gesmoord: Packer vindt wielrennen niet interessant. Laat staan dat hij er iets vanaf weet. Toch raakt zijn ondernemersgeest geprikkeld als Tesh hem vertelt over de omvang van de Tour de France en het geld dat omgaat in drie weken fietsen door Frankrijk. Zo’n evenement moeten de Verenigde Staten ook hebben, is al snel de conclusie van de twee. Een wielerwedstrijd van New York naar Atlantic City. Dat lijkt Packer wel wat. Tour de Jersey, luidt de werktitel. Als Packer nog eens een nachtje slaapt over zijn plan, komt hij tot de conclusie dat het idee commercieel gezien maar weinig aantrekkelijk is. Het moet beter. Grootser. Spannender. En anders dan de Coors International Bicycle Classic. Door gebrek aan populariteit, met name vanuit Europa, heeft biermerk Coors aangekondigd dat in 1988 de laatste editie van die Amerikaanse etappekoers wordt verreden. Packer wil niets liever dan bewijzen hoe het beter kan. Rechtstreekse televisie-uitzendingen. Verslagen in de krant. Toeschouwers die rijen dik langs de weg staan. Dan komen de sponsoren vanzelf. Het idee bezorgt Billy Packer dollartekentjes in zijn ogen.

Packer werkt zijn nieuwe plan nog wat verder uit en gaat op zoek naar mogelijke geldschieters. Tijdens die speurtocht komt al gauw Donald Trump in beeld. Niet zo gek. Trump is één van de rijkste en bekendste zakenmensen van de Verenigde Staten. Als er iemand wellicht wat dollars wil steken in een nieuw spraakmakend project zou hij het moeten zijn, redeneert Packer. Trump heeft zijn miljarden vooral verdiend met de handel in vastgoed. Bovendien is hij eigenaar van een hotel en casino in Atlantic City, de beoogde finishplaats van de nieuwe wielerronde. Het zogeheten Trump Plaza zou een prominente plaats kunnen innemen tijdens de slotetappe.

Packer besluit de gok te wagen en benadert Donald Trump met zijn plannen. De zakenman hapt toe. Als Trump tijdens de besprekingen van Packer wil weten hoe de Amerikaanse tegenhanger van de Tour de France eigenlijk moet gaan heten, zet de basketbalcommentator hoog in. De naam die Packer achteloos laat vallen gaat zelfs één van de grootste magnaten ter wereld eigenlijk wat ver. Even is het stil in het gigantische kantoor van Trump in New York. Tour de Trump? Meer megalomaan kan niet. Donald Trump twijfelt een paar seconden, maar voelt tegelijk hoe zijn reusachtig ego gekieteld wordt. Een ambitieus sportevenement dat zijn naam draagt?! Waarom ook niet! Billy Packer krijgt zijn zin. De Tour de Trump is een feit.

Op 5 mei 1989 gaan ruim honderd renners van start, verdeeld over negentien ploegen. De naamgever van de wedstrijd heeft een prijzenpot van maar liefst 250.000 dollar ter beschikking gesteld. Een vijfde daarvan wordt direct bijgeschreven op de bankrekening van de winnaar van het eindklassement. Het plaatst de Tour de Trump, als het gaat om de hoogte van de te winnen som prijzengeld, direct tussen de Tour de France en de Giro d’Italia. Acht profploegen komen als een kleine bijenzwerm op de door Trump geboden honing af. PDM is er met Steven Rooks en Gert-Jan Theunisse. Panasonic heeft Eric Vanderaerden en Henk Lubberding opgesteld. Natuurlijk is het Amerikaanse 7 Eleven aanwezig en uit België is Lotto ingevlogen. Ook Greg Lemond is van de partij. Niet in het shirt van ADR, waar hij sinds begin 1989 aan zijn comeback werkt, maar in dat van Coors Light. Het Amerikaanse biermerk is in Europa co-sponsor van het Belgische ADR, maar heeft zelf ook een ploeg rondrijden op het eigen continent. Omgekeerd is ADR co-sponsor van dat team. Lemond staat bij beide ploegen onder contract. In Europa verdedigt hij de groen-paarse kleuren van ADR. In de Verenigde Staten staat er Coors Light op zijn blauwwit gekleurde koerstrui. De Tourwinnaar van 1986 rijdt vooral om kilometers in de benen te krijgen voor de aanstaande Giro. Die dient dan weer als voorbereiding op de Tour de France, waar Lemond zijn definitieve comeback op het allerhoogste niveau wil maken. Een plan dat een paar maanden later zal slagen. In de zomer van 1989 staat een glunderende Greg Lemond in het geel op de hoogste trede van het Tourpodium. Voor de tweede keer in zijn carrière wint hij de Franse ronde. Missie volbracht.

Naast de acht profploegen staan er elf amateurteams aan het vertrek van de Tour de Trump in Albany. De staatsamateurs uit de Sovjet-Unie zijn er onder meer, met het jonge talent Vjatcheslav Jekimov, Net als de Nederlandse Sauna Diana-ploeg met kopman Eddy Bouwmans. In het Nederlandse wielrennen is de naam Sauna Diana op dat moment een begrip. Bij nagenoeg iedere prof- of amateurkoers is de opvallende dubbeldekker bus van het bordeel aanwezig. Compleet met een meer dan levensgrote afbeelding van een wulps kijkende en schaars geklede dame op de zijkant. Het echtpaar Siemons uit het Brabantse Zundert runt het bordeel en heeft met Jan en later ook Marc twee zoons in het profpeloton. Na de koers worden uitgeputte renners met grote regelmaat door Frans en Corrie Siemons opgevangen in hun mobiele rennerskwartier. Soms wordt zelfs een pannenkoek gebakken om de tijdens de koers verloren krachten aan te vullen. Wielrennen speelt een hoofdrol in het leven van de familie Siemons. Logisch dat ze met hun bedrijf maar wat graag een amateurploeg willen sponsoren. Alleen is dat bedrijf in hun geval geen bakkerij of fietsenzaak, maar een bordeel. Puriteinse Amerikanen spreken er schande van. Een sportteam, gesponsord door een hoerentent? In een Amerikaanse wedstrijd?! Het wordt nu, 27 jaar later, door sommige media in de Verenigde Staten nog steeds gezien als één van de schandalen rond de Tour de Trump.

Bron onbekend

Bron onbekend

Terwijl er genoeg echte schandalen zijn in de eerste editie van de door Donald Trump gesponsorde koers. Boze toeschouwers met spandoeken of pamfletten, bijvoorbeeld. Niet gericht tegen de renners. Die staren ook met grote ogen naar wat er zich soms langs de route door het noordoosten van de Verenigde Staten afspeelt. Tegenstanders van Donald Trump grijpen de ronde aan om hun ongenoegen te uiten over diens rijkdom en controversiële manier van zakendoen. Het resulteert in teksten als ‘Fight Trumpism’ en ‘Trump = Lord Of The Flies’, in plaats van de gebruikelijke aanmoedigingen voor de publiekslievelingen in het peloton. Reden te meer voor politici uit start- en finishplaatsen om niet te prominent aanwezig te zijn in de koers. Sommigen boycotten de Tour de Trump zelfs helemaal. Louter en alleen vanwege Donald Trump. Of zou het gebrek aan interesse in de wielersport zijn geweest?

Voor de proloog goed en wel van start is gegaan heeft de Tour de Trump al meer stof doen opwaaien. Een kleine, lokale wielerwedstrijd in Colorado draagt de naam Tour de Rump. Trumps advocaten sommeren de organisatie subiet hun wedstrijd anders te noemen. Met de naam Tour de Rump zou, volgens Trump en zijn legertje wetgeleerden, inbreuk worden gemaakt op het merkenrecht van de Tour de Trump. In Colorado zijn ze niet onder de indruk van de dreigende toon. Er wordt dan ook geen gehoor gegeven aan het verzoek. Het incident loopt met een sisser af. De Tour de Rump bestaat nog altijd en draagt gewoon die naam.

Ook het wedstrijdverloop is niet zonder controverse. Dankzij het winnen van maar liefst vier van de tien etappes staat Eric Vanderaerden voor de slotdag van de Tour de Trump op de derde plaats in het algemeen klassement. Vooral dankzij bonificaties. Winst in een reguliere etappe levert namelijk maar liefst een halve minuut bonus op. De Belg uit de Panasonic-ploeg van Peter Post moet in de afsluitende tijdrit een achterstand van zo’n 40 seconden goedmaken op klassementsleider Dag-Otto Lauritzen. Dat verschil moet te overbruggen zijn voor de man die in 1983 al eens de proloog in de Tour de France wist te winnen. Bovendien was één van de vier ritzeges van Vanderaerden in de Tour de Trump ook al in een individuele tijdrit. Het maakt de Belg aan de vooravond van de laatste etappe huizenhoog favoriet voor de eindzege.

Het lot heeft echter andere plannen met Vanderaerden. Het te volgen parcours van de afsluitende tijdrit door Atlantic City is niet bepaald duidelijk. Bovendien rijden in de Verenigde Staten aanzienlijk minder volgmotoren rond de renners dan in Europese wedstijden. Vanderaerden zal moeten vertrouwen op hetgeen zijn hersenen zoal hebben opgeslagen tijdens de verkenning vooraf. En op de aanwijzingen van stewards langs de kant. Het blijkt niet voldoende. Opzet van de wedstrijdorganisatie? Of een domme vergissing van een twijfelende renner? Het zal nooit helemaal worden opgehelderd. Als Vanderaerden een bocht nadert weet hij niet zeker welke richting hij uit moet. In een fractie dient de Belg te beslissen hoe hij zijn weg vervolgt. Vanderaerden kiest instinctief voor het volgen van een motor die enkele tientallen meters voor hem rijdt. Hij gokt. Hij verliest. En niemand die de kopman van Panasonic tijdig waarschuwt. Of terugfluit. Een paar honderd meter verderop krijgt de motard eindelijk in de gaten dat er nog altijd een renner achter hem rijdt, terwijl dat niet de bedoeling is. Pas dan hoort Vanderaerden wat er aan de hand is. Hij blijkt op weg naar een parkeerterrein. Niet naar de finish. Keren dus, en wel zo snel mogelijk. Eerst weer diezelfde honderden meters terug, alvorens hij het tijdritparcours kan hervatten. De consternatie en de extra gereden hectometers kosten vanzelfsprekend tijd. Veel tijd. Te veel. Vanderaerdens kansen op de eindoverwinning zijn verdwenen als sneeuw voor de zon. Dag-Otto Lauritzen lacht in zijn vuistje. De Noor krijgt de zege in de eerste editie van de Tour de Trump op deze manier min of meer in de schoot geworpen. Boze tongen beweren na afloop van de door Ron Kiefel gewonnen tijdrit dat de wedstrijdleiding de hand heeft gehad in het verkeerd rijden door Vanderaerden. De Amerikaanse tegenhanger van de Tour de France moet bij voorkeur een winnaar uit eigen land opleveren. Als dat geen optie meer is, dan in ieder geval een renner van een Amerikaanse ploeg. De Noor Lauritzen bijvoorbeeld, rijdend voor 7 Eleven. Of de boze tongen de waarheid spreken zal waarschijnlijk altijd in het midden blijven. Feit is dat de eerste Tour de Trump omhangen is met een zweem van grotere en kleinere schandalen. Billy Packer is desondanks tevreden over de eerste editie van ‘zijn’ Tour.

Een jaar later staat de Tour de Trump opnieuw op de internationale wielerkalender. De start vindt deze keer plaats in Wilmington, waar Donald Trump natuurlijk een zakelijk belang bij heeft. Wederom waagt een sterke afvaardiging van het Europese profpeloton de oversteek over de Atlantische Oceaan. Ook Greg Lemond, inmiddels regerend wereldkampioen, is weer van de partij. De tweede Tour de Trump blijft de schandalen van een jaar eerder grotendeels bespaard. Raúl Alcalá mag na elf dagen fietsen tussen Wilmington en Boston zijn naam onder die van Lauritzen zetten als eindwinnaar. Pas later zal duidelijk worden dat de Mexicaan van PDM niet alleen de tweede winnaar van de Tour de Trump is, maar tevens de laatste.

In 1990 ligt Donald Trump meer dan voorheen onder vuur. Problemen met de belastingdienst en een naderend faillissement, zowel zakelijk als privé, zorgen dat de Amerikaanse miljardair iets anders aan zijn hoofd heeft dan een wielerronde. Mede door de ophef zit Billy Packer met een dilemma: het controversiële imago van Trump zit de interesse van mogelijke andere sponsoren behoorlijk in de weg. De oplossing is simpel: exit Trump. Chemicaliën-concern DuPont, dat al als co-sponsor verbonden was aan de Tour de Trump, stapt in het opengevallen gat. Vanaf 1991 heet de ronde Tour DuPont. Voor een periode van zes jaar, om precies te zijn.

Tot en met 1996 wordt de etappekoers jaarlijks verreden. In die periode krijgt de Tour DuPont steeds meer aanzien en trekt grote ploegen en bekende renners aan. Het levert prominente namen op de erelijst op. Erik Breukink, Greg Lemond, Lance Armstrong. Ze winnen stuk voor stuk de Tour DuPont. Toch valt na de ronde van 1996 het doek. DuPont trekt zich terug als hoofdsponsor en naamgever. Geen enkel ander bedrijf wil die rol overnemen. Bovendien raakt Billy Packer verzeild in een juridische strijd met één van zijn zakenpartners. De problemen maken een einde van de ambitie van Packer om een Amerikaanse tegenhanger van de Tour de France te organiseren. Een plan dat in eerste instantie voor een belangrijk deel gerealiseerd kon worden dankzij de man die volgende maand misschien wel gekozen wordt als president van de Verenigde Staten.

Eén ding is zeker: mocht Donald Trump inderdaad de 45ste president van de Verenigde Staten worden, dan zal hij zijn macht niet aanwenden om opnieuw een wielerronde te organiseren. Gedurende zijn verkiezingscampagne heeft Trump laten vallen dat hij het Amerikaanse volk in ieder geval deze belofte kan doen: hij is niet van plan zich ooit nog in de wielersport te begeven. Een wereld waarin concurrenten, als de strijd is gestreden, vriendschappelijk met elkaar omgaan is niet de zijne.

 

Geraadpleegde bronnen:

Vincent de Lijser
Laatste berichten van Vincent de Lijser (alles zien)