Etappe 17 – De Eenzame Koningin
Grenoble – Méribel col de la Loze – 175km – Bergrit
Quote: Als je ziet hoeveel sporters God bedanken voor hun overwinning en als je tegelijkertijd de ellende in de wereld bekijkt, moet je haast concluderen dat God zich alleen om wielrennen, voetbal en tennis bekommert. – Geert Hoste
Etape Reine, Königsetappe, Queenstage, in het Hollandsch: De koninginnenrit.
Weer zo’n woord wat zijn ankers ferm in de bodem van het wielrennen heeft genesteld. Zodra het parcours bekend gemaakt wordt door de organisatie drukken ze dit stempel gelijk op de etappe die met kop en schouders boven de rest uitsteekt.
Er zijn enkele zekerheden: Er moeten veel hoogtemeters overwonnen worden en de finish dient bovenop een berg te liggen en dan is er vaak nog een extra element nodig om de rit te onderscheiden van de andere ritten die bovenstaande vakjes aan kunnen kruisen. Het liefste ligt de rit in de derde week van de Tour en zit er nochtans een verdwaald geitenpad in, is het een klim die naar eenzame hoogte gaat waar de luchtdichtheid minder wordt en het zuurstof gehalte lager of zijn er gewoon extreem veel zware en iconische bergen onderdeel van de etappe.
Morgen staat er weliswaar nog een lange en zware rit op de renners te wachten, maar vandaag zou de laatste gezamenlijke rit met een finish bergop zijn.
Grootste verassing van de dag komt al bij de aanvang. Er wordt bekend gemaakt dat de koning van de tour van vorig jaar geen deel zal nemen aan de koninginnenrit.
Bernal, de immer goedlachse, piepjonge Colombiaan die zijn klassement in de tweede week al zag wegglippen wilde koste wat het kost de Tour uitrijden, maar na nauw overleg wordt anders besloten. Zijn rug die hem al weken parten speelt, die hem de Dauphiné eerder liet verlaten wordt een immer grotere factor. Beter het zekere voor het onzekere. Herstellen, kwetsuur laten helen en zo op een toekomstig moment zo fris en zo fruitig mogelijk weer op de fiets plaatsnemen.
Vandaag dus geen Bernal meer. Maar onze hoofdacteur komt wel uit hetzelfde land. De man die deze Tour bijna per brancard had moeten verlaten ware het niet dat een gelukkig geplaceerd verkeersbord hem er in de openingsetappe van weerhield om gruwelijk ten val te komen. Het had zomaar gekund dat hij dan wel gewoon weer bovenop zijn fiets was geklommen. Je krijgt de bijnaam ‘Superman’ niet zomaar toebedeeld in het wielrennen. Nee, daarvoor moet je eerst onder bedreiging van een mes bijna beroofd worden van je fiets door 2 bandieten. Die bandieten vervolgens eigenhandig met je fiets van je afslaan, een lafhartige steekwond in je bovenbeen op de koop toe nemen en zelf met een bloedend been naar de eerste hulp van het lokale ziekenhuis fietsen op de tweewieler die je zojuist gered hebt van een vroegtijdig einde. Pas dan ben je in het wielrennen een Superman.
Qua profiel viel vandaag voor een koninginnenrit eigenlijk best mee. 170km en ‘maar’ 2 beklimmingen. Maar wat voor beklimmingen. Eentje die al decennia een mythische status heeft en eentje die zijn debuut zal maken in de Tour. De eerste is de Col de la Madeleine. Al zo vaak figurant in het Boucle spektakelstuk. Een legendarische plek waar Tour de Frances werden gewonnen of verloren. Sinds 1969 stond ze al 27 keer op het menu. Dan wel als doorkomst, dan wel als finishlocatie. Met een hoogte die schurkt tegen de in het fietsen befaamde 2.000 metergrens: een berg om nooit te onderschatten. Richard Virenque was driemaal de eerste boven op de Madeleine in de jaren waarin hij ongenaakbaar de bollen voor zich opeiste. In 1997 was het de strak staande Bjarne Riis die zijn naar verwachting net zo strak staande meesterknecht Ulrich zou bijstaan om het gat tot de nog veel strakker staande Festina ploeg dicht te rijden en zo de basis te leggen voor Ulrichs tourzege. In 2002 was de Madeleine tevens onderdeel van de koninginnenrit en wist een strak staande Boogerd een strak staande Lance zich met een monstersolo van het lijf te houden en te zegevieren bovenop La Plagne. Waar de Madeleine gehuld is in de nevel van historie is de andere beklimming van vandaag gehuld in de nevel van het onbekende. De hoogste aankomst in deze Tour, waarmee de renner die daar als eerste aankomt het souvenir van Henri Desgranges krijgt. Henri Desgranges, bedenker en grondlegger van de Tour, prettig dat zijn naam ieder jaar weer even naar de voorgrond wordt getrokken. Opdat wij nooit zullen vergeten aan wie we deze 3 weken vertier te danken hebben. De onbekende koningin van deze ronde heet de Col de la Loze. Eentje die naar de 2.300 meter zal stijgen. Die hoogte waarbij de lucht aanzienlijk ijler is dan op zeeniveau. Ademhalen wat lastiger wordt en de hoeveelheid o2 die met elke teug de longen instroomt minder. Maar hoogte is niet de enige reden waarom deze reus nooit eerder werd opgenomen. Eind 2019 werd pas een stuk glimmend asfalt uitgestort over het gravel wat voorheen dienst deed als aanvoerweg voor de skiliften en zo werd het per fiets beklimmen van deze dame een mogelijkheid. Als kers op de taart wordt het nieuwe gedeelte ook nog eens autovrij verklaard, dus ook u als wielertoerist dient op een gegeven moment in uw leven de bedevaart naar la Loze te maken. Maar dat terzijde.
De klim is 22 kilometer lang, niet al te spannend, gemoedelijke percentages over het geheel genomen maar het venijn zit hem dan ook in de nieuw aangelegde staart. De laatste 4 kilometers zijn gemiddeld 10% en herbergen stukken van 18% tot maximaal 24%. 3de week van de Tour, hoogste punt van de Tour, twee epische beklimmingen en met een finish bergop waarbij het steilste gedeelte van de klim op het end zit verpakt. De koninginnenrit dus.
Superman is er klaar voor. Hij staat op een 4de plek in het klassement en heeft vandaag net zoals vele andere klasbakken omcirkelt. Maar ook de avonturiers met goeie klimmersbenen hebben plannen. De rit is kort en dus is het begin onstuimig. Bekende namen proberen weg te komen terwijl Miguel Angel Lopez geflankeerd wordt door zijn hele Astana ploeg. Indien nodig zou de ploeg de race gaan controleren was afgesproken, maar laten we eerst maar eens kijken of er andere teams zijn die de verantwoordelijkheid willen dragen.
Een niet te onderschatten vijftal krijgt de zegen na 30 kilometer bakkeleien en zo beginnen etappewinnaars Alaphillipe en Kämna samen met Carapaz, die ene Izagirre en Dan Martin aan de beklimming van de Madeleine.
Toch wel tot ieders verbazing zet noch Jumbo namens Rogla, noch UAE namens Poga maar wel het gehele team van Bahrain McLaren zich namens Landa op kop. Landa staat op een 7de plek, heeft nog geen succes weten te behalen en de verschillen tussen hem en de op plek 3 staande Uran zijn een luttele 42 seconden. Verschillen die vandaag als sneeuw voor de zon kunnen verdampen. Superman is er blij mee en kan het verschroeiende tempo op de Madeleine goed bijbenen. Maar dat kan niet van iedereen gezegd worden. Hij krijgt via ploegbaas Vino in gebroken Engels te horen dat er slachtoffers beginnen te vallen. Mannen die eerder nog potten wisten te breken merken dat de tank leeg is geraakt. Rolland, Schachmann, Chaves, Martinez en Pinot gaan vandaag geen rol meer spelen. Ook Kämna heeft zijn fysieke grens gevonden in de derde week van de tour en na dagen vol in de aanval laat hij de kopgroep voor wat hij is en rijdt er vooraan nog een kwartetje.
Lopez kijkt gespannen uit naar wat nog komen gaat. De col de la Loze. Ontzag oproepen maar op zijn lijf geschreven. Niet alleen door de steile stroken, maar met name door de hoogte. Zoals zoveel van zijn mede landgenoten is ook hij geboren op hoogtes waar de gemiddelde Europeaan alleen met ondergebonden ski’s komt. Bocaya ligt op ruim 2.600 meter en waar hij vroeger uitblonk in het MTB-en op de lokale wegen werd ook hij gegrepen door de aantrekkingskracht die de wegfiets heeft.
Hij zal het niet snel toegeven, maar hij voelt enorme druk. Want hij staat al even droog. Ploegbaas Vino is een echte leider, maar wel eentje die je regelmatig zoet moet houden met prestaties. Vino schroomde ook niet dat zo nu en dan bij zijn renners in herinnering te brengen. Ook vandaag, op zijn eigen verjaardag, had Vino uitgesproken dat een etappezege het enige cadeau is dat hij wilde ontvangen.
Die druk speelt hem al enige tijd parten. Hoewel er nog meer grote renners bij Astana koersen is MAL hun enige echte kopman in de grote rondes. De verplichte maanden in Colombia, waarbij hij het fietsen afwisselde met vissen en hij dichtbij zijn familie kon zijn hadden hem heel veel goeds gedaan. Maar de plicht roept en dus vloog ook hij met zijn landgenoten naar Europa.
Terwijl de groep waar hij zich in bevindt de top van Madeleine oversteken pakt Pogaçar daar als vijfde de bergpuntjes en wisselt hij bollentrui leider Cosnefroy virtueel af aan kop. De 4 koplopers hebben dan slechts een minuutje voorsprong maar zowel Jumbo als Bahrain willen liever veilig dalen dan op het scherpst van de snede.
Nog altijd zit hij in de kopgroep als ze beginnen aan de slotklim van de Loze. Net als Porte en Mas zit ook hij moederziel alleen terwijl Jumbo en Bahrain met klimtreintjes de meute op snelheid houden. Met nog 13km te gaan weet de van voren koersende Carapaz dat het nu of nooit is en zet zijn versnelling in. Niet veel later ziet Lopez dat Alaaph hun groepje in komt dwarrelen en al heel snel achterstevoren er weer uit dwarrelt terwijl ditmaal Bilbao namens Bahrain het tempo hoog houdt. Carapaz heeft dan enkel nog die ene Izagirre in zijn wiel hangen, maar ook die vindt het welletjes met nog 9km te fietsen.
Carapaz zit alleen van voren. Heeft een minimale voorsprong en de grande finale moet nog beginnen. Een schier onmogelijke taak, maar deze Ecuadoriaan doet er iig alles aan om het opgeven van ploeggenoot Bernal wat luister bij te zetten voor de ploeg. Juist op het moment dat Caruso namens Bahrain zijn taak erop heeft zitten zet Pogacar zijn laatste pion aan het roer. David de la Cruz moet het gat tot Carapaz verkleinen. Lopez hoort inmiddels dat eerst Landa, wiens zwart oranje ploeg zichzelf voor hem hebben leeggereden begint af te glijden en dat de nummer 3 uit het klassement, Uran, ook moet passen. Door het beulswerk van meesterknecht de la Cruz van UAE en meesterknecht Kuss van Jumbo heeft Carapaz nog 30 tellen over als de oude weg ophoudt en dat laatste gloednieuwe en loeistijle stuk begint.
Slachtoffers aan alle kanten, dit geeft moreel! Lopez heeft dan wel geen ploegmaats meer maar zit heerlijk verpakt achter Roglic en de benen staan op de juiste spanning. Eindelijk koersen ze boven de 2.000 meter. Thuis. Aanvallen dus. Aanmoedigingen in een Kazachstaans-Engelse tongval schieten zijn oor binnen. Hij knalt richting Carapaz en alleen Pogacar, Roglic en Kuss kunnen de oversteek naar hem maken. Carapaz is nog maar een schim. Krijgt geen blik van de mannen die hem opvreten en ze zijn hem voorbij. Hij zit in het wiel van Kuss die maar door blijft draaien. Kuss houdt zijn hand aan zijn oor, draait zich om en bemerkt dan pas dat hij kopman Roglic uit zijn wiel verloren heeft. Stoute knecht. Dus Superman schiet zonder schroom zijn ultieme pijl af. Als hij aangaat kunnen weinigen volgen over een korte afstand. Vino schreeuwt in zijn oor dat hij een gat heeft en hij kijkt niet meer achterom. Hij is alleen. Althans. Alleen op de fiets. Hoewel de berg afgesloten zou moeten zijn voor supporters is daar weinig van te merken. Hij hoort zijn naam veelvuldig. Ziet een verdwaalde Colombiaanse vlag en negeert de man die honderden meters met hem mee weet te rennen terwijl hij Spaanse aanmoedigingen schreeuwt. Met nog 800 meter te gaan is hij nog altijd niet veilig doordat ook Roglic weigert op te geven en een klein gaatje heeft weten te slaan met naaste belager Pogacar. De mannen die elkaar de gehele tour al bij de keel houden proberen hier wellicht de genadeslag te slaan.
De stroom aanmoedigingen door het speakertje van Fofonov en Vino zijn onophoudelijk en de finish op deze onnoemelijke lange en stijle weg komt godzijdank in zicht. De druk valt van zijn schouders en de vermoeidheid is voor even verdwenen. Pure blijdschap en trots. Opluchting ook.
Deze is voor zijn vrouw en zoontje. Die moet hij vele maanden per jaar missen, maar ze zijn nooit ver weg in zijn gedachten.
Roglic kruipt kort daarna over de finish en 15 seconde later zwalkt ook Pogacar binnen. Iedereen hapt naar lucht en hij heeft een paar minuten nodig om bij zinnen te komen en de pers te woord te staan. Terwijl hij als etappewinnaar wacht op de volgende vraag van de interviewers hoort hij naast zich het antwoord van Roglic op de vraag of met 57 seconden voorsprong op Pogacar de Tour nu beslist is. “No” antwoordt de gele trui drager resoluut. De Tour is nooit beslist. Natuurlijk is het fijn dat je een voorsprong hebt, maar je wil altijd meer marge. Als je 1 minuut hebt wil je er liever 2 en als je 5 minuten hebt wil je er liever 10.
Superman Lopez kon het alleen maar met die woorden eens zijn. Ook hij had nog plannen. Hij staat nu zelf ineens derde met 1:40 seconde voorsprong op Richie Porte. Of hij nog kan schermen met de Slovenen en of het genoeg zal zijn voor het eindpodium in Parijs is nog onzeker, maar wel staat vast dat Baas Vino vandaag tevreden zal zijn met zijn verjaardagscadeau.
Klik hier voor de Podcast – Tourkronieken op Itunes
Klik hier voor de Podcast – Tourkronieken op Spotify
Hoogtepunten betreffen het oprapen van (en drinken uit) de bidon van Robert Gesink op de Planche des Belles Filles en natuurlijk als stuurman van de enige echte Viermansvlag in de Hollandse Bocht een vallende Matthias Frank weer in het zadel helpen. Zou het liefst in Bormio wonen en de Stelvio naar gelieve opfietsen.