Site pictogram HET IS KOERS!

Radomir en Jantienus in ’t Nije Hemelriek

Bort Hartog

Spatborden weg. Lantaarns eraf. Krom stuur erop. De metamorfose van schoolfiets naar racefiets is voltooid. Jantienus kan aan de bak.  Als wielrenner tussen regionale kleppers als Jo Wilkens, Harm Rutgers (beide uit Gieten) en Gezinus Hoven. Vol geestdrift, maar met minder talent dan die andere jongens, rijdt hij eind jaren zestig regionale races zoals de jeugdtour in Assen, de voorloper van de Junior Cycling Tour Assen. Jo Wilkens en Gezinus Hoven breken door. Jo bij de Melkploeg. Gezinus bij Amstel Bier.
Giethoorn - dikkebanden raceEn Jantienus? Jantienus breekt zijn arm en stopt met wielrennen. Maar het wielervirus nestelt zich definitief vast in zijn lijf. Dat ziet de consul van Drenthe ook, die bestuursleden zoekt voor een op te richten wielervereniging voor het criterium in Gieten, dat dan al enige jaren door de gemeente georganiseerd wordt. Hij zorgt ervoor dat Jantienus tijdens de ronde van Drenthe in 1970 mee kan rijden met ploegleider Fré Bos van de Melkploeg. Op die autostoelen leert Jantienus als 19-jarige jongeman het belang van goed kunnen netwerken. Enkele maanden later is hij een van de oprichters van de Vereniging Gieter Wielerronde.

42 jaar later vertelt Jantienus Warnes (1951) hoe het dorp Gieten inmiddels 38 internationale crossen georganiseerd heeft, waaronder 25 veldritten in de Superprestige en het WK van 1991. Bijna had Gieten zelfs de Tour de France binnen gehaald. Maar die poging, die samen met Bremen ondernomen werd, strandde in 1993.

Hoe doet zo’n klein Drents dorpje dat?

Men neme het wielervirus, doet dat samen met een flinke dosis ambitie en de drang naar iets nieuws in de blender en mixt dit vervolgens met een grote hoeveelheid noaberschap. Ziedaar de receptuur van de Gietense toverdrank.

Waar andere wielerorganisaties inmiddels duizenden euro’s moeten reserveren voor hun medewerkers, doen de Gietenaars het nog gewoon voor een stevig lunchpakket en een goed glas bier. Het gaat hier zoals Daniel Lohues zingt: Met mekaar, veur mekaar, zo giet dat hier. Sperziebonen, appelmoes. En ’s weekends an de bier.

In 1971 bezoekt Jantienus het WK Veldrijden in Apeldoorn. Hij ziet de Belg Eric de Vlaeminck bij de profs winnen. Maar hij is zelf vooral gecharmeerd van de kleine boskabouter, Nederlands Kampioen Gertie Wildeboer, die 5e wordt bij de amateurs. Jantienus, die inmiddels uitgekeken is geraakt op het plaatselijke rondje om de kerk, weet wat hij moet doen. Hij haalt het veldrijden naar Gieten.

Als organisatie stellen ze het doel om snel een NK Veldrijden te organiseren. Dat lukt in 1979. Op het parcours in het zwanemeerbos wint Hennie Stamsnijder bij de amateurs en Cees van de Wereld bij de beroeps. Daarna gaat het snel. Een jaar later staan er al internationale renners aan de start in Gieten en in 1984 doet Gieten mee met een internationaal klassement in 6 landen, de Challenge Europeén de Cyclocross. De voorloper van de wereldbeker. Na wat gedoe met de UCI, vanwege “vervelende vriendjespolitiek”, besluit Gieten niet mee te doen aan het wereldbekercircuit en worden ze in 1989 uitgenodigd om onderdeel te worden van de Superprestige, een regelmatigheidscriterium van 8 wedstrijden in Nederland en vooral België. In datzelfde jaar nog wordt bekend dat Gieten het WK van 1991 mag organiseren.

Het liefst ziet Jantienus natuurlijk de regionale favoriet Martin Hendriks het WK winnen. De coureur uit Assen reed eind jaren tachtig al vaak op het podium in Gieten, en was  op het NK, dat op hetzelfde parcours gehouden werd, 3e geworden. Door te trainen met wielen die volgegoten waren met vloeibaar lood, had hij zijn trainingsintensiteit sterk vergroot. Ook dacht hij zijn maagproblemen beter onder controle te hebben, door voorafgaand aan de wedstrijd pannenkoeken met rozijnen te eten. Maar het parcours bij ’t Nije Hemelriek ligt er dit keer als een racebaan bij. Veel te snel voor Hendriks. Was de ondergrond tijdens het NK nog enorm modderig, nu is die keihard, doordat het flink gevroren heeft. Hij doet niet mee voor de podiumplaatsen.

Adri van der Poel grijpt eveneens naast de regenboogtrui. Voor de vijfde keer moet de kampioen van het karakter genoegen nemen met zilver. Hij gaat met geïrriteerde ogen naar huis en houdt daar nog zeker twee weken last van. Het opstuivende zand eist z’n tol.  

Ook Jantienus loopt met rode ogen over het terrein van Staatsbosbeheer. Hij ziet Radomir Simunek winnen en is oprecht ontroerd. “Als er dan toch een buitenlander moet winnen, dan maar Radomir”, had hij van tevoren gezegd. Jantienus heeft een zwak voor de Tsjech. Hij voelt een haast familiaire band met deze bescheiden, sympathieke vent, die altijd even contact met Jantienus zoekt wanneer hij in België of Nederland koerst. Jantienus is ook gecharmeerd van de passie waarmee Simunek zijn sport bedrijft en hij geniet van de kracht en de techniek die Simunek op zijn cyclocrossfiets laat zien. De overmacht waarmee de Tsjech de regenboog op het parcours van ’t Nije Hemelriek verovert, maakt diepe indruk. Hij vliegt over het bevroren zand richting skihelling en knalt  er vervolgens met een snelheid weer vanaf, die vergelijkbaar is met de ambulances die de nacht ervoor nog met gierende sirenes 2 onderkoelde Polen naar het ziekenhuis in Assen hadden gebracht. Gevonden in de bossen naast het parcours. Zij hadden iets teveel Wodka gehad.

Jantienus vertelt dat hij in 2010 via de telefoon het doodsbericht van Radomir Simunek sr. krijgt. Overleden aan levercirrose. Net 48 jaar geworden. Jantienus heft zijn rechteronderarm en maakt licht kantelende bewegingen met zijn hand richting mond. “Drank…!”

Simunek rijdt in november 1992, met zijn auto frontaal tegen een politiewagen aan. 3 agenten zijn op slag dood. Simunek breekt zelf zijn beide enkels, maar wat nog veel erger is, hij blijkt een veel te hoog alcoholpromillage in zijn bloed te hebben. Simunek krijgt een gevangenisstraf opgelegd. En ook al is de Tsjechische staat  mild naar haar sporticoon (Simunek krijgt 5 in plaats van 18 maanden gevangenisstraf en krijgt alle mogelijkheden om door te trainen), Radomir wordt nooit meer de oude.

De organisatie besluit in 2010 om de editie van de Superprestige Gieten vanaf dat jaar om te dopen in Memorial Radomir Simunek. Jana, de vrouw van Radomir, schiet de renners, inclusief haar zoon Radomir Simunek jr.,  weg en ziet na zestig minuten koers  over het grasparcours aan de Hondsrugweg dat junior als tweede over de finish rolt, terwijl hij met beide handen naar boven wijst. Wanneer hij zijn prijs op mag komen halen,  herhaalt hij dit gebaar. Jana valt ondertussen Jantienus emotioneel om de hals. Een beeld dat dankzij de fotograaf van Dagblad van het Noorden niet onopgemerkt blijft.

Thijs Al in actie op het grasparcours aan de Hondsrugweg (2012) – foto: Léon van Bon

Er valt even een stilte. Maar dan begint Jantienus alweer enthousiast te praten over het komende seizoen. Het valt me opeens op dat de handen en benen van Jantienus voortdurend in beweging blijven. Hij is een brok energie.

Foto: Gert-Jan Bosman

Op 24 november 2013 keert de Superprestige weer terug naar het parcours dat ze in 2008 vanwege financiële krapte moesten verlaten:  de zandafgraving aan de Nijslootsweg.

De organisatie is blij dat ze terug kunnen. Als we na 2008 bij de zandafgraving bleven rijden, hadden we waarschijnlijk onze (financiële) dood gevonden, weliswaar op een attractief parcours. Maar als we nu zouden blijven rijden op het grasparcours aan de hondsrugweg dan waren we waarschijnlijk een langzame dood gestorven, op een saaier rondje. Vooral de Belgen waren namelijk niet zo gecharmeerd van dit parcours. Ze hebben in hun eigen land al genoeg grasparcoursen. Daarom bleven de bussen vol supporters voor Sven Nys, Klaas Vantornhout en Niels Albert steeds vaker weg. Omdat de zandafgraving ver van nutsvoorzieningen af ligt, kost de opbouw van het parcours, inclusief VIP-tent en persaccommodatie, extra geld. Maar dit jaar heeft het bestuur eindelijk weer meer sponsorgeld binnen kunnen krijgen.

’t Nije Hemelriek wordt op 11 en 12 januari 2014 weer aangedaan. Dan zullen er alleen nationale rijders aan de start verschijnen.  Op het parcours, dat de gedachten van Jantienus vast terug zal doen gaan naar de winst van die grootse renner, die alweer enige tijd dood gewoon aan het hemelen is: Radomir Simunek sr.

Laatste berichten van Bort Hartog (alles zien)
Mobiele versie afsluiten