Sommige wielrenners kunnen niet worden vergeten. Omdat ze Eddy Merckx heten, of omdat ze nog iedere week te zien zijn in een show van Holiday on Ice.
Sommige anderen mogen niet vergeten worden, bijvoorbeeld omdat ze de wereld rondfietsen voor het goede doel en meerdere keren per dag verslag doen van het feit dat ze nog altijd bestaan, al is het dan misschien buiten het zicht van het wielrennen.
Peter Luttenberger groeide op in St. Peter am Ottersbach. In de echo van die naam hoor je het geklingel van de bellen van de koeien die in de Alpenweiden naar het dal staren.
Iedereen in het dorp kent Peter, die kleine jongen die iedere dag op zijn racefietsje over de bergjes in de buurt jakkert. De mensen blijven staan kijken tot hij uit het zicht verdwenen is.
Wanneer hij over de top is, blijft er alleen een wolk stof achter.
Het liefst zou hij altijd fietsen, denkt Peter.
Maar alleen professionele wielrenners kunnen altijd fietsen.
Nou, dan wordt hij toch professioneel wielrenner?
Als hij 21 jaar is, mag hij stage lopen bij Carrera. Carrera, dat is de ploeg van Marco Pantani, ook iemand die altijd alleen maar wil fietsen. Als ze elkaar voor de eerste keer ontmoeten, durft hij de Piraat nauwelijks in zijn ogen te zien.
Het ontzag voor zoveel kunde en plezier verlamt hem.
In zijn eerste jaar geniet hij vooral van het feit dat er niets anders in zijn leven bestaat dan wielrennen, en dat er nog iedere maand een bedrag op zijn rekening wordt overgemaakt óók.
Hij rijdt in dienst, maar zo voelt het niet. Hij maakt vooral plezier.
Een jaar later, 1996, is alles anders. Peter Luttenberger is een echte prof geworden, met de mentaliteit, preparatie en blik die daarbij hoort.
Het werpt onmiddellijk zijn vruchten af: hij schrijft de Ronde van Zwitserland op zijn naam, en in de daaropvolgende Tour rijdt hij, in de slipstream van het debuterende supertalent Jan Ullrich naar een vijfde plek in het eindklassement. Drie weken lang heeft de wereld live zijn kalende kruin kunnen bewonderen; Peter Luttenberger is een bekende wielrenner geworden.
De mensen in Sankt Peter am Ottersbach wisten het al lang. De renner is even beroemd als de naamgever van het dorp.
Peter verhuist naar Rabobank, dat op zoek is naar iemand die ooit in het oranje de Tour kan winnen. Ze hebben er veel geld voor over, bij de bank. Iedereen ziet het zitten. Peter ook.
Van dat Rabogeld koopt Peter een oude boerderij-met-wijngaard, net buiten het dorp. De wijngaard is ooit van zijn grootvader geweest. Peter wil het verleden in ere herstellen en laat de boerderij volledig opknappen.
Het wielrennen kan hem eerlijk gezegd minder schelen. Zijn tijd bij Rabobank levert nauwelijks iets tastbaars op, behalve een paar honderd flessen goeie Luttenberger-wijn.
Fietsen is geen hobby meer, het is zijn beroep geworden. De tijd dat zijn wereld nog slechts uit een frame, een stuur en een zootje versnellingen bestond, bestaat niet meer.
Wie in topsport begint met relativeren, is al op weg naar de uitgang.
Peter Luttenberger wordt een gewaardeerde knecht, en daar is hij tevreden mee. It pays the rent, en tegelijk doet hij iets wat hem nog altijd vreugde schenkt, al is het onbekommerde plezier voorgoed verdwenen.
In 2006 vindt hij het mooi geweest en keert met zijn gezin terug vanuit rennersstandplaats Monaco naar Sankt Peter. Niemand gelooft dat we ooit nog iets van Peter Luttenberger zullen vernemen.
Even, niet lang lijdt hij het leven van een prof met pensioen: hij doet wat in onroerend goed, heeft een paar reclamecontractjes, laat zijn gezicht zien op evenementen waar mensen komen die nog weten wie hij was. Maar het is te weinig, te onbeduidend vooral.
Eind 2007 helpt hij mee met de organisatie van een wielerwedstrijd op de Kaaiman Eilanden. De reizen naar de tropen doen hem verlangen naar meer, en verder en avontuurlijker en zinvoller vooral. Niet veel later vertrekt hij met slechts een rugzak als bagage op een voettocht door Israël en de Westelijke Jordaanoever. Hij wil al die narigheid uit het nieuws en de kranten nu wel eens met eigen ogen zien.
Hij ziet het, en het is allemaal nog veel erger dan hij vermoedde. De wereld is nog lelijker en onrechtvaardiger als hij altijd al vreesde.
In zijn hoofd rijpt het plan van een wereldfietstocht, waarbij hij met zijn geliefde fiets crisisgebieden zal doorkruisen en de wereld via internet op de hoogte kan houden van wat hij tegenkomt. Het enige dat hij nodig heeft is een paar sponsors.
Een paar maanden later is hij al onderweg. Van Sankt Peter am Ottersbach naar Singapore. Onderweg lost hij kleine, overzichtelijke problemen op, hij is een weldoener op wereldtournee.
In Jeruzalem zorgt hij ervoor dat een doofstom Bedoeïenenkind een gehoorapparaat en spraaklessen krijgt. In Tanzania levert hij 22 racefietsen af bij een jongerencentrum. Van die dingen. Kleine dingen, mooie dingen.
Met iedere stop maakt Peter Luttenberger de wereld een klein beetje beter. Zeven maanden is hij nu onderweg. Deze koers kan niet lang genoeg duren.
Meer lezen
Auteur van (of meegewerkt aan):
- Voorpublicatie ‘Fietsen om niet aan te komen’ van Frank Heinen - 30/04/2021
- Vergeten wielrenner: José Beyaert - 20/04/2021
- Vergeten wielrenner: Rebecca Twigg - 01/04/2021