Ja, ook ik laat mij als lezer momenteel meevoeren. ‘De wielermaffia’ is er een prima voorbeeld van, het verhaal van Tyler Hamilton gaat het voyeurisme ver voorbij. Die arme über-gedrogeerde subtopper die zijn levensdagen nu zal moeten slijten als de kroongetuige in de zaak Armstrong.
Hij heeft het er graag voor over, voor wat dollars en weer eens een moment of fame.
Of ze nu Hamilton heten, Andy van der Meijde of Diederik Stapel, vervoering, verbazing en afkeer lossen elkaar vlotjes af bij het lezen. Maar wie zich vóór het lezen niet een paar belangrijke vragen stelt is verloren. Dat is het gevaarlijke bij teloorgangsporno: je wilt altijd méér. Het verhaal neemt je mee, de details beklijven en de omstandigheden die de anti-held tot zijn daden aanzetten worden best begrijpelijk. Dan is het moeilijk om kritisch te blijven.
Maar hoe overtuigend en betrouwbaar is Tyler Hamilton? Je kunt die naam ook steeds vervangen voor die van een ex-voetballer, sociale psycholoog of kickbokser. Want hoe overtuigend zijn hun onvermijdelijke excuses? Ze waren op z’n minst beroepsleugenaars met niet aflatende geldingsdrang.
Nog een vraag waar lezer en media snel aan voorbij gaan: klopt zijn verhaal deze keer wel dan?
Een levensgeschiedenis checken is net zoveel werk als een wetenschappelijke studie verifiëren.
Maar wie zo lang liegt en in een schijnwereld leeft moet haast wel een verknipt raken. Waarbij het die onbegrijpende buitenwereld was die ingreep en een ommekeer forceerde. Dat doen dit soort helden niet zelf.
Ook in Hamiltons getuigenis neemt de opsomming van verzachtende omstandigheden het meteen over van de broodnodige -en door mij als lezer zeer gewenste- zelfreflectie. Het lijkt wel een hoogleraar wiens excuses op voorhand alle kritiek in de kiem moeten smoren. ‘Ja, ik was fout bezig. Maar lees mijn interessante levensverhaal en je vergeeft me alles.’
Het geheel heeft meer weg van een pathetische zoektocht naar bevestiging: ooit heb ik bijna de top bereikt.
Wie alvast de rechten claimt op het verhaal van Badr Hari of Bram Moszkowicz (die heeft aan één boek niet genoeg) heeft straks de bestseller van 2013. En anders wacht er nog een arsenaal van verdwaalde voetbalmiljonairs, waarbij de biografie van -wie kent ‘m nog- subtopper Glen Helder al in de maak is. Het maakt niet eens uit of het echte sterren zijn. Details wensen we. Persoonlijk verval waar onze eigen kleinburgerlijke levens imuun voor zijn.
Van schroom is geen sprake meer. En dit soort emo-porno is al een tijdje niet meer het exclusieve domein van entertainment-media. Iedereen vreet het verhaal, de acteurs zijn net zo inwisselbaar geworden als hun publiek. Het is een bijna logische overtreffende trap. Eerst alle real-life terreur en de sterrenkwekerij op televisie, wannabee-idolen die onder warmtelampen in studio’s worden opgefokt als consumptieproduct. Met je laatste beetje waardigheid als inzet op zoek naar een podium. Televisie bestaat nu eenmaal bij de gratie van het schaamteloze.
En nu volgt de overtreffende trap, zou de cultuurpessimist zeggen. Waarbij televisie niet meer het doel is maar slechts een middel. De ondergang van de (pseudo)prominent mag ineens gezien worden, ook van hemzelf. Verval is in tijden van crisis nooit ver weg.
Ook al zit de hoofdrolspeler meer dan waarschijnlijk nog in een zwaar verwerkingsproces. Ik geloof niet dat Tyler Hamilton nu een normaal, leuk leven leidt. De man die betrapt werd op een bloedtransfusie en vervolgens verklaarde dat het bloed afkomstig moest zijn van zijn doodgeboren tweelingbroertje in de baarmoeder. Zo iemand heeft méér nodig dan een bestseller alleen. Langdurige therapie bijvoorbeeld.
Dus collega-wielrenners, kom maar op. Besteed deze koersarme maanden op een zinvolle wijze. Overtref je voorgangers in boekvorm, de tijd is er rijp voor. Verzin er desnoods een hoofdstuk wat bij, dat moet voor een gemiddelde coureur geen probleem zijn. Vergeet ook niet dat een coureur veel dieper vallen kan dan die voetbal- of kickbokspussy’s. Gewoon respect oogsten weet je.
Kunnen ook die noodlijdende uitgevers weer eens wat anders verkopen dan een Scandinavische thriller.
Met de kennis van nu praten is makkelijk ja. Ook die Tyler had het beslist anders aangepakt.
Bedankt nog trouwens voor het stelen van mijn favoriete klassieker, Luik-Bastenaken-Luik in 2003.
Maar de hoofdrolspelers van die teloorgangsporno zijn al bezig met een nieuw hoofdstuk in hun leven. Het oude, dat binnenkort in de uitverkoop ligt, lijkt ze nauwelijks te deren.
En het ergste: ons ook niet.
