Etappe 20 – Tamau en de Mooie Meisjes
Lure – Planche des Belles Filles – 36,2km – Klimtijdrit
“De Tour is niet logisch” – Erik Dekker
Het is zover. De dag van de waarheid. De meesten zouden van de zenuwen al vroeg hun bed uit stuiteren. Hij niet.
Hij kan vandaag uitslapen en doet dat dus ook. Hij was al 3 weken aan het fietsen en dag in dag uit alles aan het geven, dus hij had wel wat extra slaap verdiend. De tour win je in bed had iemand uit een laag gelegen kikkerlandje toch ooit gezegd?
Bij het late ontbijt ziet hij ploegleider Allan Peiper op zich afkomen. Allan oogt niet alleen nerveus maar is het ook. Dat is goed, want dan hoeft Tadej het niet te zijn.
Allan was in zijn eigen dagen een sterk tijdrijder die veel prologen won en in 1990 een rit in de Giro. Hij weet dus wel een beetje waar hij het over heeft. Daarnaast zat het wielrennen vanaf geboorte misschien wel niet in de genen, maar wanneer je als 23 jarige Australiër je wielerdroom najagend doorbrengt in huize Planckaert te Nevele dan haal je die tekortkoming gauw genoeg in. Allan was de drijvende kracht geweest van alle voorbereidingen die ze voor vandaag hadden getroffen. Dat is ook waar ze Allan bij UAE voor hadden aangenomen, maar zo vanzelfsprekend is het leven niet altijd. Al 5 jaar is prostaatkanker een zwaard van Damocles en begin 2019 komt het vreselijke nieuws dat er uitzaaiingen in longen en botten zijn. Weer chemo’s. Blijven vechten. Dan volgt de Lockdown. Misschien wel een blessing in disguise. Wonende in Geraardsbergen (waar anders) heeft Allan Peiper het geluk van een grote tuin en kan hij zich samen met zijn vrouw goed aan de regels houden en zijn herstel op de eerste plaats zetten. Daarnaast heeft hij drie katten om hem af te leiden waarvan er eentje logischerwijs Phillipe Gilbert heet, de man met wie Peiper samen bij BMC schitterende successen behaalde. De lockdown doet hem tevens beseffen hoeveel moois we hebben in deze wereld. En hoe zuinig we erop moeten zijn.
Allan is dus zenuwachtig. Want Allan weet hoe belangrijk de voorbereidingen bij tijdritten zijn. Hoe veel detail er bij zo’n rit komt kijken en wat er vandaag misschien wel allemaal mogelijk is. Tuurlijk moet je de vermogens trappen en moet de dag gaan zoals je hoopt, maar daar begint het pas mee.
Om eventuele zenuwen en druk voor Tadej weg te nemen reizen ze met het team, voorafgaand aan deze tour, drie keer naar de Vogezen om daar de aanloop en de klim van de Planche des Belles Filles tot in het kleinste detail te verkennen.
De Planche des Belles filles, het plateau van de mooie meisjes, geen beter podium om de strijd van de boucle te beslechten. De rijke historie van de Tour zelf gaat al meer dan 100 jaar terug, maar voor die van de Planche moeten we zelfs terugreizen naar de dertigjarige oorlog van 1618-1648. Die zag dit gedeelte van Frankrijk in het departement Haute-Sâone bezet zijn door Zweedse Huurlingen. De Zweden die nu uitblinken in voortreffelijk gedrag waren in dat tijdperk nog van het type ongewassen viking. De vrouwen uit het dorp hadden gehoord wat er kon gebeuren als deze huurlingen je in hun klauwen kregen. Toen de inval kwam besloten ze zich dan ook niet gewonnen te geven en vluchten ze de berg op om zich daar vervolgens in het ondergelegen meer te storten. Een snelle dood tegemoet. Naast de Planche des belles filles draagt dit meer nu ook de naam het étang des belles filles.
Maar niet alleen meisjes vinden hun noodlot op de Planche. Deze berg die al jaren een vaste waarde is in de befaamde eendagskoers ‘Les Trois Ballons’ maakt sinds 2012 ook gretig deel uit van de route van de Ronde. En hoe. De 4 eerdere keren dat deze aankomst was opgenomen zong de gele trui zijn zwanenzang en diende een nieuwe leider zich aan. Wisseling van de wacht. Een voorteken?
In de tijdrit van vandaag zou niet alleen de klim op het menu staan. De glooiende aanloop door de vallei naar de voet van de Planche is ruim 30km. Na 14.4 km staat het eerste chrono meetpunt opgesteld, het tweede meetpunt staat aan de voet van de 6km lange klim, het derde meetpunt staat halverwege de klim, waarna het nog 2.6km is tot de finish.
Hij is nog lang niet aan de beurt. Zoals het hoort is de startvolgorde afhankelijk van je plaats in het klassement en de drager van De Rode lantaarn, Roger Klüge, gaat als eerste van start en doet ruim een uur over de 36km lange race tegen de klok. Sommigen zien het als een kans om hun krachten aan het einde van de derde week te tonen aan de managers en scouts, maar nagenoeg iedereen voelt de drie weken tour in lijf en leden en weet dat vandaag er eentje is voor de mannen uit het klassement. Die hebben het meest te winnen. Of te verliezen.
Na de verplichte interviews van gisteren, geschreven artikelen, analyses en vragen die op hem afgevuurd zijn spreekt hij die ochtend tegen Allan uit wat hem is bij gebleven: “Allan, ze geloven niet in me, ze zijn alleen maar bezig met de witte trui, niet met de gele”. Landgenoot Roglic kon onmogelijk 57 seconde verliezen. Landgenoot Roglic was de betere tijdrijder van de twee,. Landgenoot Roglic had Tadej op de la Loze beklimming de genadeklap gegeven. Pogacar was nog jong en zou 3 weken aanvallend koersen niet tot de laatste dag volhouden. Landgenoot Roglic had simpelweg meer ervaring en zou dit niet meer uit handen geven. Ja, als je de media uitlatingen en exit polls erop naslaat dan zou een coup van Tadej vandaag bijna net zo verassend zijn als de overwinning van een pompeuze blonde man met oranjige huid in een land aan de andere kant van de oceaan. Hij wordt dus duidelijk onderschat. Iets waar hij door zijn levensloop gewend aan is geraakt en uitstekend mee om heeft leren gaan.
Op zijn 9de komt Tadej dankzij zijn broer en de lokale wielerclub echt in aanraking met de fiets. Hij weet nog goed dat hij in dat eerste jaar niet op een echte racefiets kon rijden omdat het kleinste frame van 24 inch nog altijd te groot bleek, maar dat mocht de pret niet drukken. Tamau, ‘de kleine jongen’, is vanaf dan zijn liefkozende bijnaam. Hij was verkocht, vanaf die eerste pedaalslag. Zijn kleine postuur zou hem nog jaren achtervolgen en het was lastig in de nagenoeg vlakke wedstrijdjes van Slovenië om het verschil te maken met de jongens die wel al volgroeid waren. Maar hij weet nog goed hoe er een omslag ontstond rond zijn 15e. Langere benen, krachtigere spieren, maar nog altijd een licht en klein lichaam blijken in combinatie met een unieke VO2Max de ideale ingrediënten om ineens mee te kunnen rijden voor de overwinning. Al die jaren had hij vol overgave gewerkt aan zijn techniek, zijn houding, zijn lijnen en stuurmanskunsten en langzaam begon alles op zijn plek te vallen.
Als hij 18 is krijgt hij bezoek van Matxin. Talentscout met een ietwat troebel verleden als renner en ploegleider en op dat moment nog werkzaam voor Quickstep. Hoewel Tadej dan pas 1 wedstrijd heeft weten te winnen in Slovenië is Matxin wild enthousiast en steekt dit niet onder stoelen of banken. In vertrouwen geeft hij aan dat hij van werkgever zal wisselen en vanaf eind 2017 bij team UAE Emirates aan de slag gaat. De klik is er. Het contractvoorstel van een niveau dat hij niet kan weigeren en eind 2017 is zijn overstap naar UAE Emirates officieel.
De successen volgen snel. De belangrijkste koers voor jeugdige renners, de Ronde van de Toekomst, schrijft hij in 2018 op zijn naam en het jaar daarop pakt hij bij zijn debuut maar liefst 3 etappes in de Vuelta. Toch onderschatten ze hem nog steeds. Misschien komt het wel doordat hij ook een Sloveen is en de oudere landgenoot Roglic een nog succesvoller 2019 kende en de aandacht meer op zich gevestigd heeft. Misschien komt het wel doordat een andere leeftijdsgenoot, Bernal, in 2019 al de Tour de France weet te winnen? Het zal hem worst wezen. Hoewel hij niet zo van de lijstjes en de statistiekjes is kan hij vandaag Bernal van de troon stoten als 1-na jongste tourwinnaar ooit. Over 2 dagen zal Tadej 22 jaar worden, dan ben je helaas nog altijd niet de allerjongste. Die eer gaat naar Henri Cornet die, op het moment dat hij de tour van 1904 toegewezen krijgt, slechts 19 jaar, 11 maanden en 20 dagen jong is. Wie denkt dat diskwalificaties en postume overwinningen iets van de dopingjaren zijn heeft het faliekant mis. Henri won de Tour doordat de nummers 1 tot en met 4 van die ronde ruim 4 maanden later uit de uitslag werden geschrapt wegens het nemen van de trein voor een gedeelte van het parcours. Valsspelen is van alle tijden. Maar dat terzijde.
Afin, vandaag moet het dus gebeuren.
De eerste renners zijn gefinisht en een naam die we al veelvuldig voorbij hebben zien vliegen deze ronde is die van de jeugdige Remi Cavagna. Hardrijder, Onstnapper, Allround locomotief van Quickstep die in zijn geboorteland nog even diep wil gaan. Als Hirschi niet had meegedaan had hij zeker kans gemaakt op het rode nummer en de super strijdlust deze ronde, maar het is baas boven baas in de wielerij. Cavagna zet de snelste tijd neer van de dag tot het eerste meetpunt na 14.4 km, maar zal daarna zijn tank langzaam leeg zien lopen. Neemt niet weg dat ie als eerste renner ruim onder het uur duikt in een tijd van 57 minuten en 54 seconde. Aan hem de eer om de hotseat zo lang mogelijk warm te houden voor een opvolger. 3 uur nog wel.
Drie keer dus. In 2020 reizen ze drie keer met een delegatie van de ploeg af naar deze vallei. Niets, maar dan ook niets wordt vandaag aan het toeval over gelaten. Zelfs de mogelijke fietswissel wordt tot in den treure geoefend. De versnellingen voor het glooiende vlakke gevolgd door de steile klim worden getest, genoteerd en definitief vastgelegd. Al die voorbereidingen stellen hem nu in staat om helemaal gefocust te zijn. Op deze dag waarop de camera’s voor het eerst deze ronde net zoveel op hem als op de gele trui gericht zijn. Pech daar gelaten kent vandaag geen verassingen meer. Hij kan alleen maar alles geven en na de meet kijken hoe het zijn concurrent vergaat.
Vooraleer hij aan de beurt is moet eerst Cavagna nog uit de hotseat gereden worden. Ettelijk veel wuifjes en knipoogjes naar de camera later is het de Belgische alleskunner van Aert die van zich laat horen. De Veldrijder, Klassieker rijder, Sprinter, Bergknecht en ook Tijdrijder van Team Jumbo moet uiteindelijk een achterstand van 33 seconde goed maken op Cavagna aan de voet van de klim.
Het moment dat van Aert aan zijn indrukwekkende beklimming van de Planche begint is Tamau zelf het startbordes opgereden. De helm strak op de kop. Benen op spanning. Nog een paar keer diep uitademen. De vingers van de steward voor hem, in combinatie met de Franse tongval tellen af naar nul en weg is hij.
Terwijl hij het parcours op koerst en snel de juiste cadans weet te vinden is een stuk verderop ook Richard Carapaz van Ineos bijna klaar om aan de slotklim te beginnen. Hij heeft de 18e etappe aan ploegmaat Kwiatkowski gelaten en heeft plannen om vandaag een andere prijs te bemachtigen. Dat zou je aan zijn tussentijden niet kunnen aflezen. Aan de voet van de slotklim heeft hij ruim 6 minuten achterstand op de leiders en voor de etappezege doet hij duidelijk niet mee. Maar op het moment dat hij van tijdritfiets wisselt naar gewone fiets gaat de knop om. Carapaz geeft plots wel alles, staat veelvuldig op de pedalen en danst vanuit de beugels omhoog. Hij draagt vandaag immers de bollentrui en dit is de allerlaatste dag dat hij hem kan verdedigen. Hij heeft in het bergklassement een schamele 2 punten voorsprong op de beste klimmer uit deze Tour, Tadej Pogacar. Bovenop de Planche zijn er voor 6 renners punten te verdienen in de strijd om de bollen. Wie de Planche het snelste oprijdt krijgt 10 punten, de nummer 2 nog maar 8 en de nummer 6 één schamel puntje.
Maar dan zal Carapaz wel wat uit de hoge hoed moeten toveren want bij de tijdsmeting blijkt dat van Aert bezig is aan een straf nummertje. Steady door stoempend vindt Wout gemakkelijk zijn ritme, de 3 weken tour hebben hem er duidelijk niet onder gekregen en bij de finish zet hij een tijd neer die 28 seconde sneller is dan hotseat warmhouder Cavagna die nog een laatste maal mag zwaaien vooraleer hij van de organisatie het hazenpad moet kiezen.
Gele trui drager Roglic is 2 minuten na hem gestart en inmiddels rijdt iedereen op het parcours. Op het glooiende gedeelte krijgt hij volledig volgens afspraak de tussentijden en tussenstanden door. Bij Chrono 1 na 14 km heeft hij maar 5 seconde achterstand op ex wereldkampioen tijdrijden Dumoulin en een ruime 2 minuten later hoort hij dat hij al 13 seconde is ingelopen op Primoz die als laatste de meetpunten passeert. Zou het? Hij kan niet nadenken of gissen naar de tactiek van Primoz. Start hij iets behoudender om zo op de klim zijn suprematie te laten zien? Gedachtes flitsen, komen naar boven, maar vervagen net zo snel weer. Hij heeft ook geen oog voor zijn omgeving. Voor de geboortestreek van Pinot. De man die hier zo graag had willen schitteren. Maar hij kent deze weg met zijn ogen dicht. Op en af, lange mooie bochten linksom en rechtsom. Even uit het zadel, gauw weer in de houding. Alles volgens afspraak.
Bij het naderen van de slotklim ziet hij logischerwijs ook niet aan de rechterkant van de weg iemand achter een laptop zitten. Merijn Zeeman. De ploegleider van Jumbo, geflankeerd door een camera van de Nederlandse Omroep, zit als een banneling tussen de lokale streekbewoners via een eigen streampje gade te slaan hoe het verschil tussen zijn Rogla en naaste belager Pogi steeds minder voordelig voor zijn pupil begint uit te pakken. Zeeman kreeg het enkele dagen terug aan de stok met een UCI official die de fiets van Roglic naar zijn mening veel te ruw onder handen nam en moest deze uitspatting met een schorsing bekopen. Zeeman is er duidelijk niet gerust onder en schuifelt onrustig heen en weer. Over ruim een kwartier zal hij de laptop dichtklappen en met de handen in het haar de vragen van de aanwezige journalisten negeren.
Daar ziet Tadej de voet van de klim. Onmiskenbaar. Ditmaal vol met publiek, een loeistijle lange weg die honderden meters rechtuit gaat. Van de fiets af. Op de klaar staande ‘gewone’ fiets waarmee hij vorig jaar 3 ritten in de Vuelta wist te winnen en ook in deze tour al 2 keer dat kunstje wist te herhalen. De mechanieker schreeuwt dat hij maar 1 seconde langzamer is dan Dumoulin en zijn voorsprong op Primoz is verder gegroeid.
Zijn fietscomputer laat hij achter.
En hij begint te vliegen.
Elke pedaalstrook levert hem het juiste resultaat op. Hij danst verder omhoog. In een perfect ritme en op een deuntje wat alleen hij kan horen. Het volk langs de kant roept en gilt. Ze schreeuwen zelfs zo hard dat het onmogelijk is om de tijdsverschillen nog over de radio te horen.
Dumoulin, de man die 1 seconde sneller was dan hijzelf aan de voet van de klim zet ondertussen de snelste tijd neer. In 57 minuten en 16 secondes. Niet lang na hem komt ook Ritchie Porte binnen gefietst in nagenoeg dezelfde tijd als Dumoulin.
In Tadej’s kop speelt het deuntje vrolijk verder terwijl de energie van de verzamelde menigte groter en groter lijkt te worden. Er is bij hem geen moment van twijfel. Hier ken ik elke bocht, elk hobbeltje, hier moet ik versnellen, hier kan ik vol gas.
Na het laatste steile stuk vlakt de klim iets af en komt de finish in zicht. De kracht blijft onverminderd groot. Hij perst er een laatste keer alles uit. Tot luid gejuich en groot enthousiasme van zijn hele ploeg knalt hij over de finish. Hij zit nog middenin zijn roes, die ontastbare en soms ongrijpbare zone waarin de werkelijkheid vervaagt en alles voor heel even vanzelf lijkt te gaan. Hij voelt de blijdschap en euforie, maar denkt nog niet aan tourwinst. Er moet nog 1 renner binnenkomen. Landgenoot, vriend en grootste concurrent Roglic. Maar zijn team weet het blijkbaar allang. Roglic is aan het imploderen op de slotklim. De teloorgang werd pijnlijk zichtbaar bij de houterige fietswissel en de man die zo soepel, sterk en krachtig kan klimmen kan dat vandaag ineens niet meer. Het is hangen en wurgen, trekken en duwen. Hij ziet op het scherm dat hij tot zijn eigen verbazing de snelste tijd van de dag heeft neergezet, en hoe. Ruim 1 minuut en 20 seconde sneller dan Tom Dumoulin. Op het grote TV scherm ziet hij de camera naar Dumoulin gaan die ontgoocheld met de handen op het hoofd naar de uitslag kijkt. Niet alleen ontgoocheld doordat hij zijn eigen toptijd zo verpulvert ziet worden, maar misschien nog wel meer door het beeld wat hierna volgt.
Primoz Roglic. Nog geen schim van de man die bovenaan alle rankings van dit jaar staat. Die na afloop van de 9de etappe soeverein in het geel heeft mogen rijden, bijgestaan door zijn harem gele killerbees. De man die hem op de Loze nog 15 seconde klop gaf, die hem het vuur aan de schenen legde in alle finishes bergop, maar die vandaag zijn Waterloo vindt. De positie van zijn tijdrithelm, omhoog geschoven, onaerodynamisch en half op zijn voorhoofd, is tekenend voor de staat van verval waarin Roglic zich nu moet verkeren.
Hij begint het zich langzaam te beseffen. Hij gaat de etappe en de Tour winnen vandaag.
Ik droom. Ik denk dat ik droom. Maar hoe? Het was mijn droom om ooit deel te nemen aan de Tour de France.
Dromen van de eindzege, dat had hij nog helemaal niet aangedurfd.
Ondanks alles noteert Roglic alsnog de 5de tijd van de dag, maar levert in totaal 1 minuut en 56 seconde in op Tadej en verliest vandaag op de flanken van de Planche, net als 4 renners in de jaren voor hem, de gele trui. Èn de Tour.
Klik hier voor de Podcast – Tourkronieken op Itunes
Klik hier voor de Podcast – Tourkronieken op Spotify
Hoogtepunten betreffen het oprapen van (en drinken uit) de bidon van Robert Gesink op de Planche des Belles Filles en natuurlijk als stuurman van de enige echte Viermansvlag in de Hollandse Bocht een vallende Matthias Frank weer in het zadel helpen. Zou het liefst in Bormio wonen en de Stelvio naar gelieve opfietsen.