Jan-Willem van Schip rijdt niet. Hij stormt. Tegen de wind, tegen de regels, tegen het gezond verstand. Terwijl het peloton zichzelf in tabellen giet, wattages stapelt en sprintjes becijfert, slingert Van Schip zich los. Waar de rest berekent, voelt hij. Waar anderen plannen, valt hij aan. En als het peloton nerveus naar elkaar kijkt op die laatste kilometer, rijdt hij al minutenlang ergens vooraan. Geen idee waarheen, geen idee waarom, maar hij weet dat het iets waard is.

Zijn naam waaide in 2017 voor het eerst door het wielerpeloton, meegevoerd door verhalen over een stuur. Geen gewoon stuur, maar een buiging van staal die ergens tussen een kapstok en een waanidee balanceerde. Het stuur was geen provocatie, maar een oplossing. De wind begreep het, de UCI niet. Ze verboden het. Alles wat te slim, te afwijkend is, krijgt een rood kruis. Maar Van Schip haalde zijn schouders op. Je kunt een stuur verbieden, niet het idee. En ideeën wachten, net als hij, op hun volgende kans.

Een lijf dat zijn eigen regels schrijft
Jarenlang vocht hij tegen een tegenstander die hij niet kende: zijn eigen lichaam. Colitis ulcerosa, een chronische ontsteking van de dikke darm, zoog hem langzaam leeg. Zijn energie, zijn wegcarrière, zijn plek in het peloton. Maar hij bleef fietsen. Want je stapt niet af omdat het zwaar is. Je trapt door, juist omdat het zwaar is.

Je ziet het in hoe hij rijdt: met de blik van iemand die niet kan stoppen, alsof stilvallen een groter gevaar is dan doorgaan. Wat hij aan kracht verloor, won hij aan instinct. Geen renner van cijfers, maar van chaos. Wereldkampioen puntenkoers, goud in de koppelkoers. Daar waar logica faalt en regels vloeibaar zijn, blijft hij overeind.

Doorgesnoven chaos
Na zijn zege in de Ronde van Drenthe stond hij daar, benen trillend, ogen hol. Doorgesnoven-junkie-style, noemde hij het zelf. Geen ironie, alleen uitputting. Het beeld bleef hangen. Alles geven, niets achterhouden, tot er niets meer over is. In Glasgow, jaren later, vond hij woorden die alleen hij begreep: “Iedereen was choco. Wij ook, maar wel met de goede basics.” Het soort uitspraak dat niets betekent, behalve voor hemzelf. Dat is Van Schip: iemand die dingen voelt die je niet kunt meten. Die rijdt om het leven te begrijpen, niet om de wedstrijd te winnen.

Tegen de wetten, tegen de wind
Ze hebben zijn stuur verboden. Ze hebben hem gediskwalificeerd. Ze hebben gezegd dat hij niet in deze sport past. Maar Van Schip rijdt nog steeds. Tegen de wetten, tegen de wind, tegen alles wat hem probeert stil te zetten.

Hij is geen renner van statistieken. Hij is een renner van verhalen. Verhalen die je niet leest in tabellen, maar ziet op lege wegen en slingerende velodromes. Verhalen die blijven hangen, lang nadat de koers voorbij is. Lang leve de chaos. Lang leve Van Schip.

Jos Mans
Laatste berichten van Jos Mans (alles zien)