Ook de Vuelta leeft niet in een vacuüm

Politiek en sport zijn al vanaf de Romeinse tijd met elkaar verweven. Niet voor niets was er ‘brood en spelen’ om het volk in toom te houden. Politiek, iemand? De Olympische Spelen, wereldkampioenschappen, lokale rondes. Alles is politiek. Dictaturen sturen hun ‘beste en meest heldhaftigste’ sporters (mannen) om te strijden voor de eer van het land. Bij winst is het een onderstreping van de kracht van de leider, bij verlies is de sporter of het team niet veilig. Het Irakees voetbalteam verdween in de cel na een wanprestatie in 2003.

Maar ook de actie van sprinters Tommie Smith en John Carlos in Mexico 1968. Een duidelijke politieke actie, die voor hen verstrekkende negatieve gevolgen had. Avery Brundage, de Amerikaanse voorzitter van het IOC die duidelijke sympathieën had voor Nazi-Duitsland, liet de twee atleten van de spelen verbannen.

De meest verschrikkelijke vermenging van sport en politiek is de aanslag tijdens de spelen van München in 1972. Niet toevallig was ook toen de Israëlische delegatie het doelwit. De acties van de Palestijnse gijzelaars lieten ook zien dat sporters niet in een vacuüm leven en dat ze kwetsbaar zijn.

Sport als wasmiddel

Sportswashing is de populaire term van deze tijd. Regimes met dubieuze intenties gebruiken sponsoring van sporten, sportteams en evenementen om hun eigen blazoen wat op te poetsen. Voorbeelden genoeg. Het land Israel organiseerde de Giro start van 2018, wellicht de best bewaakte, maar daardoor ook meest utopische Giro start in de geschiedenis. Qua wedstrijden kon alleen het WK in Qatar in 2016 daaraan tippen. Toen werd dat niet gezien als sportswashing, maar met de inzet van team Israel (eerst als Israel Startup Nation en nu als Israel Premier Tech) hebben zij met de huidige activiteiten in Gaza zichzelf in dat hoekje gedrukt. En dus is Israel-Premier Tech het doel van protesten.

Renners steken de kop in het zand. Wie ze sponsort of waarmee ze rondrijden, dat willen ze graag als iets aparts zien. Je hoort het vaak genoeg in het peloton: als er betaald wordt, dan pak je het aan. Want je hebt maar één carrière en die moet je ten gelde maken.

Derek Gee lijkt daarop de uitzondering.

Dit is geen wielrenissue. Je ziet dit ook voetballers die cashen in de woestijn. Het is jezelf financieel onafhankelijk maken, sportswashing of niet. Ook de golfers van de LIV tour doen dit, net als het formule 1 circus dat alle golfstaten afrijdt. Powered by politics and big oil. Of het nu is onder de vlag van Saoedi-Arabië, UAE, Israel of als de (soon to be) Tesla Titans mede mogelijk gemaakt door Elon Musk, dat maakt niet uit. Als er maar wordt betaald.

Lucht

Als sporter leef je niet in een vacuüm, zeker niet in het wielrennen. Je rijdt nota bene op de openbare weg, dat maakt dat je continu in contact bent mét de wereld. Wielrennen draait om de laagdrempeligheid, om die makkelijke interactie met fans en publiek. Dat stelt je bloot aan dit publiek, positief of niet.

Je bent als topsporter en dus ook als wielrenner een voorbeeld voor velen, zowel jong als oud. Dat je niet bewust kiest om rolmodel te zijn, snap ik. Maar dit is onderdeel van je werk, daar zul je zelf een weg in moeten vinden. Goede keuzes worden toegejuicht, slechte keuzes krijg je op je bordje. Het is aan het eind van de dag jouw keuze om wielrenner te zijn. Niemand dwingt je om te fietsen.

Het dragen van een shirt waarmee je promotie maakt voor een regime of een staat, die oorlogsmisdaden begaat, maakt je niet medeplichtig, maar het ontslaat je niet van verantwoordelijkheid. De meeste contracten in het wielrennen zijn maximaal drie jaar. De huidige set renners hebben allemaal een nieuw contract getekend na 7 oktober 2022. Enkel Chris  tekende voor een megalomaan bedrag in 2020, voor vijf jaar. Maar ja die kwam van INEOS dus die was wel wat ‘washing’ gewend.

o.a. Michael Woods, Hugo Houle en Tom van Asbroeck rijden al langer voor het team, maar ook Van Asbroeck en Woods hebben verlengt na 2022.

Vuelta en haar inactie

In de Vuelta is te zien hoe je als team en als organisatie een probleem laat dooretteren, zonder verantwoordelijkheid te nemen. De protesten stoppen niet met een perscommuniqué en een paar extra politie agenten. De protestanten zien de kwetsbaarheid van de koers als kans om hun punt te maken. Visueel, gemakkelijk en niet te controleren.

Het resultaat? Alle renners komen in het gedrang en er ontstaan valpartijen. Neutralisatie van de koers, het inkorten van een tijdrit, het verleggen van de finishlijn in de koers, waardoor er geen eerlijke wedstrijd ontstaat, dat gaat niet helpen. Het probleem verdwijnt niet, want de oorzaak verdwijnt niet. Israel blijft doorgaan met de strijd in Gaza, IPT verbreekt de banden niet (of kan die niet verbreken) en dus is het daar.

De oplossing is pijnlijk, maar simpel: IPT uit de koers, totdat dit is opgelost.

Want met de teksten van de huidige leider van Israel Benjamin Netanyahu en de expliciete uiting van het team dat zij ‘Israel’s Team’ zijn, ben je kwetsbaar en ben je voor de buitenwereld één met het land (en dus met de daden die uit naam van dat land worden uitgevoerd).

Dat is niet fijn voor de betrokkenen, voor de renners en voor de koers, maar het laat duidelijk zien dat de koers niet in een vacuüm opereert. Het laat nog duidelijker zien dat promotie van een staat die op dit moment een genocide uitvoert niet thuishoort in het wielrennen.

Want dat is de realiteit, waar we het over hebben. Een volk wordt uitgemoord en daar zou je niemand achter moeten staan.