#BDVEBDO De fysio – Interview met Thijs Schamp

In Boven de veertig en beter dan ooit (#bdvebdo) ben ik op zoek naar het antwoord op de vraag of ik na mijn veertigste nog mijn beste vorm kan bereiken. In 2019 ben ik aan mijn heup geopereerd en de revalidatie verliep beter dan verwacht, wat mij stimuleerde nog een keer er vol in te gaan. Met fysiotherapeut Thijs Schamp (o.a. TEAM DSM) bespreek ik wat je na een revalidatie kunt doen en stel ik hem de vraag of je op deze leeftijd überhaupt fysiologisch ergens rekening mee moet houden.

Anderhalf jaar geleden ben ik geopereerd aan een cam impingement en een gescheurd labrum. Ik heb me vol overgave op de revalidatie gestort. Dat was succesvol, maar hoe kan ik dit in stand houden?
“Bij een blessure kijk je meestal eerst naar waardoor het ontstaan is. Bij een minder acute heupblessure is er vaak geen ontstaansmoment zichtbaar. Je verdraait je heup bijvoorbeeld niet zomaar. Als het niet duidelijk is hoe een blessure is begonnen, dan moet je in het begin vooral je best doen het herstel zo goed mogelijk te laten verlopen.”

“Allereerst kijk je naar de operatie. Bij jou is het voordeel dat je labrum gehecht is, waardoor je heup weer gestabiliseerd is. Daarna is de kans op herstel afhankelijk van de revalidatie, die is gericht op kracht en stabiliteit. Je bouwt de belasting gradueel op. Het succes zit in de begeleiding en wat jij daarmee doet. Als fysio wijzen wij de weg, maar je moet zelf wandelen.”

“Jouw vraag is hoe je fit blijft. De revalidatie is achter de rug, wat nu? Er zijn een aantal dingen die je kunt doen. Het is ten eerste altijd belangrijk goed je training te periodiseren om overbelasting te voorkomen. Als tweede is je houding op de fiets belangrijk. Bijvoorbeeld te diep zitten kan op den duur last geven. Ten slotte kijk je hoe je je heup in topconditie kunt houden. Dat kun je door met oefeningen voldoende bewegingsvrijheid in je heup te houden. Daardoor heb je minder compressie bij de buiging van de heup.”

Ik doe inderdaad nog trouw de oefeningen die ik tijdens mijn revalidatie ook deed. Deels omdat ik ook echt merk soepeler te blijven, deels ook om te voorkomen dat ik terugval. Maar is dat ook wat ik moet blijven doen?
“Ik kijk als fysio graag naar ketens. Je fietst niet alleen met je heup en knieën en dus zou ik ook niet alleen heupoefeningen doen. Door ook de beweeglijkheid van andere gewrichten te oefenen kun je jouw heup ontlasten.”

“Jij vertelde me dat je trainingsschema’s van Laura krijgt en drie tot vier keer per week oefeningen doet voor de beweeglijkheid. Zeker net na de revalidatie is dat goed, maar het moet geen obsessie worden. Ik wil niet dat mensen de angst hebben dat de klachten terugkomen als je de oefeningen een keer niet doet. Onderhoud is belangrijk, maar er moet een min en een max aanzitten. Mensen met kleine kwaaltjes laten meestal gewoon helen, maar bij grote blessures focussen mensen zich te vaak op controle. Pijnklachten worden beïnvloed door fysiek, maar ook door de situatie en hoe jij het ervaart. Je moet soms ook durven loslaten om van pijn af te komen.”

Blessures zijn niet altijd te voorkomen, maar heb je tips hoe je het herstel kunt bevorderen?
“Als ik jouw verhaal hoor: je hebt de juiste mensen om je heen verzameld om te kunnen doen wat je wilt doen. Ik zie in de praktijk ook wel dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd. Daardoor hebben ze moeten opgeven wat ze leuk vinden om te doen. Soms is dat reëel. Stel dat iemand drie keer zijn heup heeft gebroken en niet meer op de fiets kan zitten, dan is wielrennen op een normale fiets uitgesloten. Maar er zijn ook mensen die onterecht zeggen dat ze klachten blijven houden en dan stoppen, terwijl ze eigenlijk de juiste diagnose niet hebben gehad of sommige mogelijke oplossingen nog niet hebben onderzocht. Zoek de mensen die in jouw kwaal gespecialiseerd zijn, van fysio tot orthopeed tot bikefitter. Maak je vraag zo specifiek mogelijk en vraag ook of iemand je daarbij kan helpen. Als patiënt kun je moeilijk inschatten of iemand goed is. Vraag anderen naar hun ervaringen, vraag bij de specialisten ook gerust naar hun kennis en ervaring voor de benodigde vertrouwen.”

Genoeg over herstel na een blessure. Zijn er in het algemeen dingen waar je als oudere sporter rekening mee moet houden?
“Als je ouder wordt, lever je sowieso wat mobiliteit in. Het is belangrijk dat je het niveau zoekt dat bij je past als je ouder wordt. Plezier op de fiets hangt van veel factoren af, maar uiteindelijk vooral van je doel. Dat kan prestatie zijn, maar ook gewoon lekker fietsen. Dan stel je jezelf de vraag wat haalbaar is. Afhankelijk van jouw doel zoek je uit welke beweeglijkheid daarbij hoort.”

En wat kun je dan doen om die beweeglijkheid te trainen?
“Wat we zien, is dat we inleveren op beweeglijkheid van de fietsketen. Dat is een normaal fysiologisch proces. Fietsen vraagt een voorovergebogen houding. Beweeglijkheid van de ledematen (bovenbenen, hamstrings, heup, rug) is essentieel voor ouder wordende wielrenners. Daar zijn handige YouTube-filmpjes voor, met routines voor mobiliteit. Dat kan heel erg helpen om zo min mogelijk achteruit te gaan.”

Kun je daar gewoon mee beginnen?
“Je kunt hier nooit overtraind van raken, dat is het mooie van mobiliteit en stretching. Dus om mee te beginnen kan dat zo. Kijk maar hoe het voelt. Je kunt wel met makkelijke oefeningen beginnen, maar dat is meer voor het mentale succes. Het vraagt natuurlijk wel inspanning. Met een keer in de drie weken ga je niks veranderen. Ik probeer dat behapbaar te maken door te vragen om deze oefeningen zes weken lang twee tot drie keer te doen en daarna te kijken hoe het gaat. Dan zie je vaak dat het succesvol is en mensen intrinsiek gemotiveerd raken. Meestal is dan een of twee keer per week mobiliteitsoefeningen doen voldoende om te onderhouden of zelfs enigszins te verbeteren.”

“Maar soms zul je moeten accepteren dat je iets moet aanpassen om lekker te kunnen fietsen. Als je merkt dat het plezier verdwijnt door klachten, hou dan niet star vast aan wat je gewend bent. Bedenk met welke aanpassingen je wel de lol in het fietsen kunt houden. De belangrijkste vraag is of je plezier hebt in het fietsen. Is het antwoord ja, geef dan niet te snel op, maar zoek wat je kunt doen om wel te blijven fietsen.”

Zijn er naast de beweeglijkheid nog dingen waar ik tegenaan kan lopen tijdens mijn poging mijn beste vorm te halen?
“Op veertigjarige leeftijd hoef je nog niet echt ergens rekening mee te houden. Als je nog wat ouder (55/60+) bent en je wilt knallen, dan is het wel van belang om te weten of je daar klaar voor bent. Ik wil zeker oudere mensen geen schrik aanjagen, maar het komt gewoon voor dat oudere mensen alleen in het bos onder hevige inspanning een hartaanval krijgen. Zeker als ze daarvoor ongezonder geleefd hebben en dit nu willen compenseren. Je cardiologische systeem is heel belangrijk en op hogere leeftijd gevoeliger. Een inspannings-ECG of onderzoek in het lab onder maximale inspanning is dan zeker aan te raden om te kijken of deze inspanning geschikt voor jou is.”

“Eigenlijk is dat alles. De rest is vooral plezier hebben op de fiets. Natuurlijk is het zo dat iemand achteruit kan gaan, maar met trainen kun je veel opvangen. Want ook op 40-, 50- en 60-jarige leeftijd ben je nog goed trainbaar.”

Leeftijd 41 jaar
Niveau Amateur
Favoriete onderdeel Tijdrijden
Doel Beste vorm ooit halen – meetbaar: harder dan 45 kilometer per uur op 15 kilometer tijdrit
Bijzonderheid In 2019 kijkoperatie aan de heup gehad. Zo goed als opnieuw moeten beginnen met trainen
Bijzonderheid II In 2015-2016 een jaar in Ottawa, Canada gewoond. De wielrenscene daar en de vorm die ik aan het eind had motiveert mij nog dagelijks.