Zoals meer boeken van Smeets is het boek opgebouwd uit vele verhalen en columns, die eerder verschenen in een krant of tijdschrift. Er staan weliswaar meer verhalen over doping en daarin geeft Smeets ook zijn commentaar, maar de reflectie en overpeinzing over de wielerjournalistiek en zijn eigen rol daarin worden minder belicht dan op voorhand verwacht. Veel verhalen zijn van langer geleden en daardoor mist de connectie met het centrale thema. Daardoor doet het boek soms haast anachronistisch aan, alsof je Wilco Kelderman met aluminium drinkbussen en twee tubes om de schouders ziet fietsen.
De verhalen zijn geschreven in de kenmerkende romantische en nostalgische sfeer, die typisch is voor de schrijfstijl van Smeets. Dat maakt de verhalen vermakelijk te lezen, het voedt de liefde voor alle prachtige aspecten van het wielrennen in de koers, en is voor de liefhebber een feest van herkenning. Smeets heeft binnen de Nederlandse wielerjournalistiek een status, waardoor er deuren open gaan die voor veel andere journalisten gesloten blijven. Interviews met veel grote namen zijn namelijk weinigen gegeven en Smeets weet deze goed te verwerken in de verhalen.
Alle mooie verhalen ten spijt komt uit de reflectie en overpeinzing geen sterk verhaal. Smeets geeft zelf ruiterlijk toe dat de wielerjournalistiek niet genoeg gedaan heeft. Verklaringen of oplossingen komen er echter niet. Er wordt verongelijkt verwezen naar allerlei verklaringen buiten de eigen schuld; in andere sporten wordt ook gebruikt, in de wereld buiten de sport wordt gefraudeerd en gelogen, vroeger was men er lang niet zo streng over, alleen in Nederland doen we moeilijk, sportjournalisten hebben de middelen niet om dopinggebruik te bewijzen.
Opvallend tegenover die verdediging zijn twee dingen. Ten eerste geeft Smeets toe het dopinggebruik van een renner verzwegen te hebben in zijn boek Het Laatste Geel, omdat die daar om gevraagd had. Impliciet werkt hij zodoende mee aan de omerta van het peloton. Ten tweede wist hij dat er soort verheven gevoel bij renners bestond boven journalisten en dat de renners journalisten niet serieus namen, omdat die het dopinggebruik toch niet konden aantonen. Ondanks dat bleef hij toch werken in die ‘verrotte cultuur’.
Het voedt het beeld van de romanticus met een typemachine. Een romanticus zijn is an sich niet erg, maar zou dan ook geen verbazing moet wekken, wanneer mensen van mening zijn dat je niet kritisch genoeg bent geweest over de minder romantische aspecten van het fietsen.
Het boek levert eenzelfde beeld als de discussie twee weken geleden van De Wereld Draait Door, die bijna gênant werd door aanval van Smeets over Matthijs van Nieuwkerk (“Dan ben je nóg stommer dan je eruit ziet”). Mart Smeets leefde inderdaad in een cultuur, waar het voor de wielerjournalist lastig was om zijn werk goed doen. En de cultuur is op veel andere plekken – zowel binnen als buiten de sport – op een bepaalde manier ook verrot. Echter, als individueel wielerjournalist had hij meer kunnen doen dan hij heeft gedaan. En meer dan hij beweert te had kunnen doen.
Paradoxaal genoeg lijkt hij daarmee veel op de gepakte renner die stelt dat de cultuur verrot was en dat daar niet tegen in te gaan was.
Mart Smeets
Prijs: €14,95
ISBN: 978 94 91567 35 3
