De eerste Giro d’Italia van 1909

Krant zoekt lezers

Zoals veel wielerwedstrijden eind 1800 en begin 1900 De Giro d’Italia werd geboren uit een combinatie van journalistieke ambitie en commerciële noodzaak. La Gazzetta dello Sport, de nu populaire sportkrant onder leiding van Tullo Morgagni, Emilio Costamagna en Armando Cougnet, wilde de oplage verhogen en de concurrentie met Corriere della Sera aangaan. Geïnspireerd door het succes van de Tour de France, georganiseerd door het Franse L’Auto (ja inderdaad een autoblaadje), besloot La Gazzetta een eigen ronde te organiseren. Op 7 augustus 1908 kondigde de krant op de voorpagina aan dat er in het voorjaar van 1909 een wielerronde door Italië zou plaatsvinden .

Een casino in San Remo

Het organiseren van de Giro vereiste aanzienlijke financiële middelen. La Gazzetta had 25.000 lire nodig, een bedrag dat ze niet direct konden ophoesten. Het is wat lastig terug te vinden hoeveel die 25.000 lire was in guldens toen, maar het gaat om een forse investering. Met behulp van Primo Bongrani, een bevriende bankier, werden donaties verzameld uit heel Italië. Zelfs de concurrent Corriere della Sera droeg 3.000 lire bij. Het prijzengeld kwam van een casino in San Remo, overtuigd door voormalig Gazzetta-medewerker Francesco Sghirla .

De Race: lang, modderig en een slimme winnaar

De eerste etappe van 397 km van Milaan naar Bologna werd gewonnen door Dario Beni. In de daaropvolgende etappes wisselde de leiding meerdere keren. Luigi Ganna, een voormalige metselaar uit Induno Olona, toonde zijn kracht en doorzettingsvermogen door drie etappes te winnen en uiteindelijk het algemeen klassement op zijn naam te schrijven. Hij voltooide de race in 89 uur, 48 minuten en 14 seconden, met een gemiddelde snelheid van 27,26 km/u .

Saillant detail: een aantal deelnemers werd na de etappe van Bologna naar Chieti gediskwalificeerd. Ze hadden een ongeoorloofde plakbidon gepakt, namelijk de trein. Dat was ook toen niet toegestaan.

Luigi Ganna: De Eerste Winnaar

Ganna zou in de huidige tijd met de huidige regels niet de winnaar zijn geweest. Maar een puntensysteem, waarin het niet om de snelste tijd, maar de minste punten ging, maakte hem de winnaar. Ganna’s overwinning leverde hem 5.325 lire op, een aanzienlijk bedrag in die tijd. Met zijn prijzengeld richtte hij in 1912 zijn eigen fietsenmerk op, Ganna, dat later ook een professioneel wielerteam zou sponsoren . Zijn overwinning werd legendarisch, mede door zijn nuchtere reactie op de vraag hoe hij zich voelde na de race: “Mijn kont doet pijn.”

Invloed en Erfenis

De Giro d’Italia groeide uit tot een van de drie Grote Rondes in het wielrennen, naast de Tour de France (sinds 1903) en de Vuelta a España (sinds 1935). De race heeft sindsdien jaarlijks plaatsgevonden, met uitzondering van onderbrekingen tijdens de wereldoorlogen. De Giro heeft niet alleen de Italiaanse wielersport op de kaart gezet, maar ook talloze legendes voortgebracht en blijft een symbool van doorzettingsvermogen en passie in de sport.

De eerste editie van de Giro d’Italia was meer dan een sportevenement. Dat blijkt nu wel. Het is verworden tot een cultureel fenomeen dat de Italiaanse identiteit en trots elke keer weer versterkt. Het is bijzonder om te zien dat het roze van La Gazetta zo lang heeft stand gehouden. De leiderstrui is iconisch en is in Italië nog steeds een vrijbrief tot een levenlang leven als een koning.

En dat allemaal dankzij een casino in San Remo en de Corriere della Sera.