Vraag een willekeurige wielrenner waarom hij fietst en de kans is groot dat je iets hoort over nieuwe plekken ontdekken of je omgeving leren kennen. Er is immers weinig zo mooi als plots op een onbekend polderpaadje verzeilen, langs uitgestrekte vergezichten fietsen of idyllische plekjes in je omgeving ontdekken. De ultieme wijze om dit naar een hoger niveau te tillen: tegelen.
Bij het woord ‘tegelen’ zullen sommigen denken aan een Limburgs dorpje, anderen aan klussen in de badkamer. Maar de doorgewinterde tegelaar weet wel beter. Tegelen gaat over onmogelijke zandpaden, met je fiets op de nek naar het einde van de pier lopen, Strava-kaartjes in de vorm van een gemberwortel, lelijke industrieterreinen en verborgen pareltjes.
Voor iedereen die fietst om nieuwe plekken te ontdekken, fan is van vierkanten of gewoon eens wat anders wil, presenteren wij: De grote gids voor de beginnende tegelaar. In deze tweede editie: de kunst van het routebouwen.
< Lees hier deel 1 van deze serie over tegelen >
Hoe bouw ik een tegelroute?
Het makkelijkste gaat het als je de Strava-routebouwer gebruikt (alleen voor Strava-abonnees) en daarbij de Veloviewer plugin installeert. Deze legt het bekende raster over de kaart terwijl je een Strava-route creëert, inclusief markeringen van welke tegels je al wel en niet hebt bezocht. Nieuwe tegels die je dan met die rit aanstipt, worden geel gemarkeerd.
Figuur 1: De Veloviewer plugin in de Strava routebouwer.
Een hulpmiddel bij het routebouwen is de wereldwijde Strava Heatmap. Als je deze aanklikt, tonen blauwe lijnen op de kaart waar de meeste wielrenners langskomen. Doorgaans zijn dit ook de wegen die het mooist of prettigst zijn om te fietsen. Het is natuurlijk vrijwel onmogelijk om al je tegelroutes zonder stoplichten, vervelende kruispunten of slecht wegdek te plannen, maar met de heatmap kun je dit wel inperken. Strava zelf gebruikt overigens ook automatisch de heatmap om de beste route tussen twee punten te bepalen.
Komoot-addicten moeten wat meer puzzelen bij het bouwen van tegelroutes, of hun heil zoeken in het alternatief voor Veloviewer: Statshunters, inclusief plugin voor de Komoot-routebouwer. Gratis, maar net wat minder standaard onder tegelaars.
Hoe bouw ik de meest efficiënte tegelroute?
Dat wat betreft tips om het maken van routes makkelijker te maken. Over de béste tegelroute valt nog te twisten. Sommigen gaan voor absolute efficiëntie en decoreren hun rondjes rijkelijk met zogenaamde ‘heen-en-weertjes’. Dat is het fenomeen wanneer je rondje net niet door een tegel loopt die je nodig hebt en dus maar even een straat op en neer fietst zodat je nét ver genoeg de tegel in kwestie ingefietst bent om hem te markeren. Visueel uitgedrukt krijg je dan routes als stekelvarkentjes. Tegelaars die wat meer oog voor de esthetiek van hun Strava-routekaartjes hebben en uit principe niet graag heen en weer fietsen, proberen er vaak lusjes van te maken, waardoor hun tegelroutes vaak goed herkenbaar zijn vanwege alle vele op het oog onlogische omzwervingen door een gebied. Deze vorm routes zien er vaak uit als een soort gemberwortel met allerlei vergroeiingen, inkepingen en aanhangsels.
Figuur 2: Een voorbeeld van een route van een ervaren tegelaar die de techniek van de gemberwortel combineert met de heen-en-weertjes van het stekelvarkentje.
Er loopt geen weg over de tegel die ik moet hebben, wat nu?
Soms loop je tegen tegels aan die in openbaar gebied liggen, maar gewoon geen weg of pad over de tegel hebben lopen. Dit kom je met name tegen in grote poldergebieden met uitgestrekte weilanden. In de grensregio van Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Holland tref je zo een aantal tegels aan en ook in de Flevopolder. De enige mogelijkheid die je dan rest, is om te kijken waar de dichtstbijzijnde weg/pad langs loopt, daar met de fiets heen te rijden en vanaf daar een stukje te voet (of eigenwijs met de fiets) het weiland in te trekken. Op dat moment is de Ride Every Tile app op een Garmin (zie hieronder) een welkome reisgezel, zodat je precies weet wanneer je de tegel hebt bereikt en geen onnodige meters aflegt. In de Strava-routebouwer moet je dit soort noodzakelijke heen-en-weertjes bij gebrek aan een pad vaak even met de functie ‘handmatig’ intekenen. Let op: die functie werkt alleen aan het uiteinde van je route, dus scan voordat je je hele route verder uittekent eerst even of je met dit soort situaties te maken krijgt. Een pontje is vaak ook zo’n segment dat met de functie handmatig moet worden opgelost. Het is erg frustrerend als je de hele route al naar het einde toe hebt afgemaakt en er dan achter komt dat je nog een weiland-heen-en-weertje of pontje moet inpassen met de handmatige modus.
Een hulpmiddel om uit te vogelen hoe je zo’n wegloze tegel moet benaderen, is door te spieken bij collega-tegelaars. Ga daarvoor in Veloviewer naar het profiel en de kaart van iemand die de desbetreffende tegel al heeft, zoom in op de tegel en bekijk hoe zijn of haar route loopt. In de leaderboards vind je genoeg landgenoten met jouw doelwit in de collectie.
Naast tegels zonder weg kun je ook te maken krijgen met plekken waar je simpelweg niet met de fiets kunt of mag komen, zoals een militair oefenterrein of het IJsselmeer. Hoe je met deze no-go areas omgaat, gaan we in de volgende editie op in. We raden de tegelaar in ieder geval aan niets te doen wat illegaal of levensgevaarlijk is.
Figuur 3: Het wegennet in de Flevopolder leidt soms tot noodzakelijke heen-en-weertjes in de weilanden.
Kun je op je fietscomputer zien over welke tegels je fietst?
Normaliter niet. Maar Garmin-gebruikers die een beetje moeite willen doen, kunnen wel een appje downloaden die wel in deze behoefte voorziet. De app heet ‘Ride Every Tile’ en is door middel van Garmin Express op je Garmin te zetten (lees hier de instructie). De app biedt een sterk versimpelde kaartweergave met niet veel meer dan het raster, je huidige positie en een rode of groene kleur ten teken van het al dan niet succesvol bezoeken van een tegel. In- of uitzoomen kan niet en noch de kaart zelf, noch je route worden als onderligger weergegeven. De app bevestigt dus enkel en alleen of je de tegel waar je in de buurt bent daadwerkelijk gemarkeerd hebt, of niet. Het kan daarom wel heel fijn zijn om de app te kunnen raadplegen tijdens je fietsrit, vooral als je efficiënte routes hebt gemaakt die steeds slechts rakelings tegels aandoen.
Figuur 4: De Ride Every Tile app.
In de volgende editie…
Mag je tegelen met een motorboot? Wat te doen met een militair oefenterrein? Tellen Zwift-ritten mee voor de tegels? Deze en meer tegel-regels behandelen we in volgende editie van de grote gids voor de beginnende tegelaar.
De grote gids voor de beginnende tegelaar is geschreven door Joost van Wijngaarden en Aan-Age Dijkstra. Joost is ervaren tegelaar (67×67) en auteur van de Tegeltjeswijsheden-podcast. Aan-Age is beginnend tegelverzamelaar (20×20) en schrijft voor Het Is Koers. Suggesties, vragen of opmerkingen over de gids? Laat het ons weten via de Twitter– of Facebook-pagina van Het Is Koers!.
Lees ook de andere edities uit de Grote gids van de beginnende tegelaar:
Deel 3: tien geboden van het tegelen (normen en waarden)
Deel 4: je vierkant uitbreiden
- Een ode aan de wielerpoule - 30/05/2024
- Harrie Lavreysen op een vouwfiets (en meer hoogtepunten van de Zesdaagse in Rotterdam) - 19/12/2023
- De noodzakelijke leegheid na de Ronde van Lombardije - 10/10/2023