In editie 3 van de Grote gids voor de beginnende tegelaar: de normen en waarden van het tegelen. Lees ook deel 1 en deel 2 uit deze serie.
Vraag een willekeurige wielrenner waarom hij fietst en de kans is groot dat je iets hoort over nieuwe plekken ontdekken of je omgeving leren kennen. Er is immers weinig zo mooi als plots op een onbekend polderpaadje verzeilen, langs uitgestrekte vergezichten fietsen of idyllische plekjes in je omgeving ontdekken. De ultieme wijze om dit naar een hoger niveau te tillen: tegelen.
In de eerste editie van de grote gids voor de beginnende tegelaar gingen we in op het wat, waarom en hoe van het tegelen. Deel 2 ging over routebouwen. In deze derde editie besteden we aandacht aan tegelregels. Het leuke van de tegel-hobby is namelijk dat iedereen zijn eigen regels, normen en waarden bepaalt. Er zijn dus weinig geschreven regels, maar des te meer ongeschreven regels. Toch zijn er een aantal fundamentele principes waar iedere tegelaar het over eens is. Deze vatten wij samen in de tien geboden van het tegelen.
1. Gij zult de tegel hebben bezocht
Hét uitgangspunt van tegelen is dat je fysiek op de tegel bent geweest – al is het maar met één GPS-punt. Handmatig gps-activiteiten in elkaar knutselen zonder de route daadwerkelijk te hebben afgelegd, is vanzelfsprekend uit den boze. In dat licht is een ander aandachtspunt het wel of niet laten synchroniseren van Zwift activiteiten, waardoor je ineens tegels in het centrum van Londen of New York bezit, om nog maar te zwijgen over fictieve bestemmingen op de Salomonseilanden. In de meeste gevallen zullen deze activiteiten weinig uitmaken voor je cluster of vierkant, maar mocht het toch zo ver komen, is het voor een zuivere tegelcollectie wel zo netjes de synchronisatie met Zwift uit te zetten.
2. Gij zult een fysieke inspanning leveren
Daarna begint het met de keuze wat je allemaal als ‘activiteit’ op Strava durft te zetten en synchroniseert met Veloviewer. Zo zijn er tegelaars die een verplaatsing met een auto of motorboot uploaden op Strava. Dat gaat er bij de meeste tegelaars niet in, waardoor voor veel gebruikers een ongeschreven regel is: het moet een actieve (of zelfs: sportieve) bezigheid zijn, willen je tegels tellen. Sommige puristen gaan verder en menen dat enkel fietsactiviteiten mogen bijdragen aan de tegelverzameling.
3. Gij zult niet Tegelen op veerboten en pontjes
Gegeven gebod 2 is het niet de bedoeling tegels te verzamelen door je te laten verplaatsen op een boot. Zo is het not done om je overtocht naar de Waddeneilanden als Strava-activiteit te registreren. Kortere overtochten kunnen nog weleens door de vingers worden gezien, maar is het duidelijk dat een veerboot echt bewust genomen wordt, puur voor de tegels, wordt dat over het algemeen niet geaccepteerd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de veerboten die het eiland Pampus in het IJmeer verbinden met Amsterdam, Muiden en Almere. Kleinere pontjes die een rivier oversteken zijn uiteraard toegestaan om tijdens het tegelen te gebruiken. Als je het helemaal zuiver wilt spelen, zet je op zo’n pontje je rit op pauze. Maar aangezien tegelaars zich over het algemeen niet bezig houden met hun gemiddelde snelheid en het nooit voorkomt dat je met zo’n pontje een hele tegel overslaat tussen twee oevers, zul je die tegels altijd ook pakken als je weer verder fietst.
4. Gij zult uw activiteiten met kloppende gps-gegevens uploaden/herstellen
Lange ritten die je van Strava synchroniseert met Veloviewer, worden met een kleiner aantal gps-punten opgeslagen. Er worden dus gps punten overgeslagen. Tussen de overgebleven gps-punten worden rechte lijnen getrokken. Dat maakt dat je soms tegels mist waar je wel bent geweest, maar waar door wegvallen van gps-punten je lijntje niet doorheen loopt. Dit kun je herstellen door desbetreffende rit op Veloviewer aan te klikken en er eens met je cursor overheen te gaan. Veloviewer gaat de rit dan eens goed bekijken en voegt alle geregistreerde gps-punten weer toe. Zo kun je soms een tegel alsnog terugwinnen.
Echter, op deze manier kan het dus ook zijn dat Veloviewer door zijn versimpelde weergave denkt dat je een tegel juist wel hebt, terwijl je er eigenlijk niet geweest bent. Deze tegels kun je blootleggen door je vierkant/cluster van Veloviewer te vergelijken met alternatieven als Statshunters en Squadrats, die net weer andere gps-punten onthouden. Zie je op laatstgenoemde platforms dat je een tegel eigenlijk helemaal niet hebt, maar Veloviewer weet dit niet, dan is het wel zo netjes om die Veloviewertegel op te zoeken, de activiteit waarmee je deze ogenschijnlijk had gepakt aan te klikken en het eerder genoemde trucje toe te passen. Je verliest daarmee je tegel die je eigenlijk dacht te hebben, maar dus helemaal nooit echt gehad hebt. Zo is het vierkant van deze auteur onlangs gekrompen van 69×69 naar 31×31. Positieve bijvangst: je kunt nog een keer een leuke route maken naar deze tegel en nog eens genieten van de omgeving waarin hij ligt. Wij tegelaars komen anders overal maar één keer; toch zonde.
5. Gij zult creatieve oplossingen vinden voor moeilijke tegels
Tegels die wat moeilijker te benaderen zijn, zorgen waarschijnlijk voor de meeste discutabele situaties. Tegelijkertijd wordt daar dus het grootste beroep gedaan op de eigen regelgeving van elke tegelaar. Waar een militair oefenterrein voor de één een avontuurlijke uitdaging vormt, is het voor een ander een no-go en vormt het daarmee de natuurlijke limiet van het vierkant. Onder fervente tegelaars zijn er op die manier tal van anekdotes en verschillende ervaringen om bijvoorbeeld het schietterrein in Harskamp te betreden. De ene tegelaar heeft dit op een rustige zon- en/of feestdag zonder enige belemmering ervaren; de ander is betrapt en met pek en veren het terrein afgestuurd; weer een ander stuitte op een veld met onontplofte mijnen en koos zelf eieren voor haar geld. We benadrukken nog maar eens dat we iedereen alleen maar kunnen wijzen op het wetboek van strafrecht en laten een ieder verder zelf conclusies trekken. Ook mijnen, zoals de bruinkoolmijnen van Garzweiler (actueel bekend van de ontruiming van Lützerath) vormen zo’n natuurlijke begrenzing van het vierkant.
Wie naast fietsactiviteiten ook bereid is om andere sporten te accepteren op Strava kan zwemmend of met een SUP, kano of roeiboot (al dan niet opblaasbaar) tegels in waterrijke gebieden als de Biesbosch, Veluwemeer, grote plassen in het grensgebied van Utrecht en Noord-Holland of IJmeer veroveren.
Figuur 1, 2 en 3: Creatieve oplossingen voor moeilijke tegels op het Veluwemeer.
6. Gij zult geen buitensporige risico’s nemen
Sommige tegels lijken binnen handbereik, maar zijn niet helemaal veilig om te proberen. Een boete of preek van het openbaar gezag is vervelend, maar gewond te raken of te overlijden lijkt ons het tegelen niet waard. Er zijn tegelaars die kayakkend de tegel bij het Hollandsch Diep bij Moerdijk hebben verzameld, maar het is de vraag of je het risico wilt nemen om onder een containerschip te belanden. Ons lijkt van niet. Overigens is op het Shellterrein van Moerdijk ook elk jaar een open dag waar deze tegel te halen is.
7. Gij zult respect hebben voor de natuur
Niet alleen militaire oefenterreinen of grote rivieren kunnen een no go zijn, ook natuurgebieden kunnen voor uitdagingen zorgen. Zo zijn er broedgebieden waar je sommige maanden van het jaar niet mag komen, beschermde natuurgebieden die je überhaupt niet mag betreden en ook privé-eigendommen. Elke tegelaar moet daarbij zijn eigen normen stellen, maar we kunnen iedereen uiteraard alleen maar aanmoedigen zich aan alle wetten en regels te houden en met respect voor de natuur en andermans eigendommen om te gaan.
Een norm waar gelukkig vrijwel alle tegelaars zich aan houden, geldt natuurlijk voor alle fietsers: behandel je omgeving en met name de natuur waarin je fietst met respect en laat geen vuil achter.
Figuur 4: De bandensporen verraden dat niet iedereen het toegangsverbod in dit natuurgebied even nauw neemt.
8. Gij zult lief doen tegen andere weggebruikers
Iets dat wij ook van harte kunnen aanbevelen is om aardig en begripvol met je medeweggebruikers om te gaan. Wat erg goed werkt is om mensen (bijna overdreven) vriendelijk te begroeten als je ze passeert. Je ontneemt ze meteen alle munitie om je chagrijnig te vermanen en krijgt vaker een vriendelijk hallo terug. Als tegelaar ben je niemand tot last. En als iemand toch een keer aan je vraagt wat je hier komt doen, doe dan gerust een poging uit te leggen wat je nu eigenlijk aan het doen bent. Halverwege je tweede zin over een raster en vierkantjes, zijn ze je waarschijnlijk allang kwijt en denken ze hooguit dat je ontsnapt bent uit een gekkenhuis.
9. Gij zult uw Stravaritjes sociaal delen
“Oh shit! Garmin leeg…” Iedereen heeft wel eens de pech dat zijn/haar ritje niet (goed) geregistreerd of geüpload wordt. Je redding kan dan zijn om de activiteit van iemand waarmee je samen gereden hebt te kopiëren. Sowieso een extra reden om altijd gezellig samen op pad te gaan dus. In het verleden moest je dan andermans ritje downloaden en bij jezelf uploaden. Vandaag de dag kent Strava een functie om je ritje met een druk op de knop met iemand te delen die zijn/haar rit niet opgenomen heeft. Wij van de grote gids voor de beginnende tegelaar juichen sociaal gedrag toe, dus bereikt dit verzoek jou een keer? Laat je dan van je sociale kant zien en deel je ritje. De ontvanger zal je eeuwig dankbaar zijn!
Ga je toch alleen op pad voor een cruciale tegelrit, dan kan het raadzaam zijn twee of meer devices mee te laten lopen tijdens het registreren van je activiteit; je weet immers maar nooit. En om nu twee keer je leven te gaan wagen op een militair schietterrein…
10. Gij zult plezier hebben
Welke reden je ook hebt om de tegelen, uiteindelijk vallen alle motivaties terug te leiden tot één overkoepelende doel: plezier hebben. De één wil het grootste cluster of de top 10 bereiken met zijn/haar vierkant, de ander zoekt een manier om nieuwe plekken te ontdekken. Ook zijn er tegelaars die niks mooiers vinden dan op onmogelijke plekken komen, waar een ander weer liever op het asfalt blijft. Iedereen heeft zijn eigen manier, motivatie en frequentie om met tegelen bezig te zijn. Het belangrijkste is: vergeet vooral niet er lol in te hebben.
In de volgende editie…
Zo’n groot mogelijk vierkant of cluster: daar is het veel tegelaars allemaal om te doen. Maar hoe pak je dat aan? Hoe plan je slim je routes? En waar moet je rekening mee houden? De volgende editie van de grote gids voor de beginnende tegelaar gaat het over het uitbreiden van je vierkant en cluster.
De grote gids voor de beginnende tegelaar is geschreven door Joost van Wijngaarden en Aan-Age Dijkstra. Joost is ervaren tegelaar (61×61) en auteur van de Tegeltjeswijsheden-podcast. Aan-Age is beginnend tegelverzamelaar (25×25) en schrijft voor Het Is Koers!. Suggesties, vragen of opmerkingen over de gids? Laat het ons weten via de Twitter– of Facebook-pagina van Het Is Koers!.
Lees ook de andere edities uit de Grote gids voor de beginnende tegelaar:
Deel 3: tien geboden van het tegelen (normen en waarden)
Deel 4: je vierkant uitbreiden
