Een krakend wielersysteem? Jaarcijfers Yellow B 2024 tonen fragiliteit wielrennen

Kortom: hosanna. Al was het maar omdat het team een beetje tegengas kon geven aan het UAE-Team Emirates geweld. Met 98 overwinningen was de dominantie van de Emiratenploeg enorm. Geld speelt daar geen rolex, en laat dat punt nu precies knagen bij de Nederlandse trots. Het is een uitdaging om gelijke tred te houden met de oliedollars. Een topwielerteam runnen is geen sinecure en in wielerland een stevig fundament hebben zonder een oliesjeik, das extra lastig. Dat de gele droomwereld van TVLAB een klein deukje heeft, dat blijkt uit een mooi onderzoek van onze collega’s van Money in Sport. Volgens hun berichtgeving schrijft de Nederlandse topploeg een verlies van 6,1 miljoen euro over 2024. Ouch, das even andere koek.

Olifant in de kamer

Toch is een ding nog niet benoemt. Want er gaat zeker weten geld om in de sport. De oliesjeiks uit kleine staten als Qatar, Bahrein en de Emiraten weten wel hoe ze het kwijt moeten. Team Bahrain-Victorious wint nauwelijks, maar ze zijn wel ‘victorious’ op het vlak van gebiedsmarketing. UAE Team Emirates is zo’n bekende naam geworden, dat is niet meer normaal. Het succes van het team straalt daarmee ook af op de staat zelf. Hoewel de fietscultuur nog niet te vergelijken is met Europa, maar dat zal vast nog komen. Jayco-Alula lijkt een beetje de uitzondering, want de Saudische regio moet nog een beetje bekomen van alles.

Maar dit is niet de olifant. Want de olifant is de situatie waarin één organisatie eigenlijk alles bepaalt. En dat is NIET de UCI, maar de A.S.O. (Amaury Sport Organisation). De familie Amaury is puissant rijk. Zij zijn bij de 150 rijkste Franse families. Hun media bedrijf, A.S.O., is sinds 1965 eigenaar van de Tour en heeft zich sindsdien ontpopt als de machtigste speler in de sport. Geen teambaas, geen bond en geen oliesjeik doet daar wat aan. De Amaury’s bepalen de koers en de rest volgt.

Dat de ASO en daarmee deze rijke familie garen spint bij deze situatie, dat is helder. In 2024 leed Visma verlies, maar de Fransen? De Amaury Group (waar de ASO onder valt) pakte in 2023 even 600 (!) miljoen omzet, . De exacte data is niet bekend, maar in het jaar 2023 was 53% van de omzet van Amaury groep gerelateerd aan de fietsdivisie. Volgens ingewijden pakken de Amaury’s zo’n 100 miljoen per jaar aan winst. Das best veel.

De conclusie lijkt wel simpel: de economie van het wielrennen is uiterst fragiel.

Er moet wat anders, iets dat vanuit het team ook wel wordt onderstreept.

Kostbare bedoening

Visma | Lease a Bike had de afgelopen jaren één opdracht: Pogačar en UAE kunnen bestrijden. Dat is gezien de supermenselijkheid van Pogi een bijna onmogelijke taak. Laat staan met een budget van UAE Team Emirates en nog eens een renners arsenaal waar je u tegen zegt. De formule vraagt om renners, om allerlei deskundigen. Dat vraagt om het beste materiaal, de beste wetenschappers, trainingskampen, reizen, voeding, begeleiding, specialisten en ga zo maar door.

En dat kost geld.
Elk jaar weer meer.
En dat gaat harder dan je denkt.

Visma had in 2024 172 mensen op de payroll. Das best een hoop. Verdeeld over meerdere ploegen (development, mannen, vrouwen) is dat nog te overzien. Maar toch: 172x salaris overmaken in de maand, er zijn minder stressvolle posities.

Het mag dan geen verrassing heten dat er een gigantisch budget nodig is om dit vol te houden en dat je dus blijkbaar (incidenteel) in het rood kan gaan. Het begint haast op voetbal te lijken, maar een verlies van ruim 6 miljoen op een budget van ergens rond de 40-50 mln is niet zomaar een ‘verliesje’.

De ploeg wordt bewierrookt en we horen al wel dat het geen sinecure is, maar dit is wel een flinke tegenvaller. Of is het ingecalculeerd? Dat laatste lijkt het geval, begrijpen we vanuit de ploeg.

Het is een wielerprobleem, of is het een sportprobleem?

Financien in de sport, het is altijd een uitdaging. Met het grote geld, een mooie uitdrukking, zien we altijd weer dat teams gokken en dus soms verliezen. In het voetbal zijn de voorbeelden legio, in andere sporten zijn ze wat minder zichtbaar. Om een voorbeeld te noemen: Basketbalclub Donar uit Groningen, jarenlang de top in Nederland, ging in 2023 failliet. Limburg Lions, een bekende handbalclub, kende eenzelfde lot. Minder grote impact, maar toch.

Ook op meer individueel niveau zijn er bijzondere verschillen en pijnlijke cases. Sporters op Olympisch topniveau die nog geen 50.000 bij elkaar krijgen voor een groot toernooi, terwijl Ronaldo, Messi en co dat per dag gestort krijgen. Dat geldt overigens ook voor alle golfers van de LIV golf tour. Zeker voor Jon Rahm die naar verluidt 500mln kreeg voor zijn overstap voor een 10 jarig contract. Das een slordige $137.000. PER DAG!

Goed, we dwalen weer af. Terug naar het wielrennen.

Wielrennen is voor bedrijfssponsoren altijd interessant. Want je wordt naamgever van een team, je bent veel in beeld en in een aantal markten en marktsegmenten kun je streven naar bijna volledige naamsbekendheid. Rabobank keert niet voor niets terug in de sport. Die hebben na hun terugtrekking uit de sport gemerkt dat ze moeite hadden dezelfde naamsbekendheid te behouden als tijdens de wielersponsoring.

Sponsoring is dé belangrijkste inkomstenbron voor eigenlijk alle teams. Zelfs voor een ‘media-first’ team als Unibet Rockets. Want die zouden zonder sponsor Unibet een lastiger leven hebben. Dat Tietema plaats moet maken voor Rose in de naam, zegt wat dat betreft genoeg. Die plek is geld waard en Rose betaalt daar graag voor.

Maar de vraag blijft hangen: hoe lang kun je op dit niveau blijven bestaan als je jaarlijks verlies schrijft?

Want het is een bekend gegeven: alle teams draaien bij gratie van de sponsor. De beste teams hebben bijna allemaal financieringsuitdagingen.

In 2025 gingen de volgende bekende teams in ieder geval kopje onder:

• Arkea – B&B Hotels: de geruchten waren er lange tijd, maar het was toch een soort schok dat dit team ermee op hield.
• Wagner-Bazin: dit team was er al een lange tijd en ontstond uit een fusie met Wallonie-Bruxelles en maar op het pro-conti niveau is het harder knokken voor aandacht. Tegenslagen, interne struggles deden het team de das om. Hoewel er door o.a. Wielerflits via Directvelo werd bericht over een doorstart, maar wel op een niveau lager.
• de fusie tussen Intermarche en Lotto is geen luxe, maar noodzaak. De teams zetten een hoop renners, rensters en staff buiten de deur.
• Hoewel het NSN team voor 2026 staat ingeschreven, is er met het vertrek van Premier Tech (en de op papier terugtrekking van Israel) wel een uitdaging. Ook Factor als sponsor lijkt zich terug te trekken (hoewel Scott instapt) maar het team lijkt een wespennest waar geen sponsor zich aan wil koppelen. Wellicht een prooi voor een ander oliestaatje of een rijke Rus.

Het is dus een struggle. Voor iedereen. Dat terwijl nieuwe initiatieven vakkundig worden afgeknepen door de macht van de ASO (die Hammer series waren best tof!) en de geldstromen netjes richting Zuid-West Parijs gaan, in plaats van richting teams en renners.

Uitzonderingen zijn wellicht de absolute toppers, zoals Mathieu, Tadej, Jonas, Remco, Wout en Tom (Pidcock). Die hebben individuele deals. En als Mathieu even geen geld heeft, is dat klokje om z’n arm genoeg om de hypotheek te kunnen betalen.

De oplossing is even makkelijk als ook ingewikkeld

De organisatie achter de hammer series, Velon, werd goed tegengewerkt maar had wel iets neergezet.

Een nieuw initiatief, One Cycling, gesteund door het PIF van de Saoedie’s werd gevetoed door de UCI en is daardoor nog steeds in de voorfase van lancering. Een flinke smak geld zou verandering moeten kunnen forceren, want money talks. Zie de eerdere voorbeelden van LIV Golf, die de PGA onder druk zette, maar ook in de jaren ’80-90 de draai van de NFL in de VS. Dank aan Jerry Jones van de Dallas Cowboys. Dat is overigens best een leuke documentaire, als je Unchained maar matig vond.

Als dat eerste niet gebeurd, is er nog wel iets waar teams zich meer hard voor kunnen maken. De koers, daar kun je echt aan verdienen. Ticketing is een belangrijke vorm van inkomsten. Het enige nadeel is dat teams de koers niet bezitten, dus dat de organisator de knaken op gaat strijken. En wie is die organisator? Juist ja, de ASO, Flanders Classics, Unipublic (onderdeel van ASO), RCS of de UCI. Daar zit je dus in de tang. Het is dan aan gemeentes of regio’s om zich straffer op te stellen en in ruil voor een wedstrijd meer te eisen. Zoals controle over bijvoorbeeld een klim en de ruimte om daar tickets te verkopen. Of om teams de ruimte te geven voor fanzones. Of in ieder geval iets van ruimte voor ideeën. Middelkerke heeft zich echter voor 1,75mln weer ingekocht bij Flanders en daar enkel de naam voor gekregen. Of dat dan de juiste move is…

Een algehele staking lijkt geen optie. De teams draaien al zonder enige buffer, dus niet rijden, is geen geld en dus direct problemen. Dat is wat anders dan de honkbalstaking in de jaren ’90. Het valt te bezien of er zoveel saamhorigheid is onder renners om het aan te pakken. Mijn eigen ervaring is dat renners niet per se sociaal ingesteld zijn en vooral denken zoals de gemiddelde teler in Nederland: als hij het niet doet, doe ik het wel. Dus als er 200 staken, zijn er 200 anderen die die plek wel willen innemen.

Long story short: er moet wat veranderen, maar de machtige A.S.O. is niet zomaar afgebroken. Het zal een flinke klus worden om dat te doorbreken en wellicht dat een ingreep van overheidswege (EU concurrentie/anti monopolie wetgeving?) iets zou kunnen doen. Maar dat laatste is echt wishful thinking.

Tot die tijd is het hoe het is. En zien we dus interessante dingen bij een team als Visma Lease-A-Bike.

We begrijpen dat het een ingecalculeerd verlies is. Met twee grote rondes en toch een bak overwinningen is 2025 het jaar van de ommekeer. Of niet. We zullen het zien.