Grazie Elia: Viviani hangt fiets aan de wilgen

Je kunt gerust zeggen dat die medaille in 2016 de voorbode was voor de meest succesvolle periode van Viviani. Want vanaf 2016 begon de spurter de zeges aaneen te rijgen. Als 2016 zijn Olympisch hoogtepunt was, dan kan 2018 de boeken in als zijn ‘Girojaar’. Niet alleen won hij vier etappes in die Ronde van Italië, bij de finish mocht hij ook de Maglia Ciclamina mee naar huis nemen. Voor een sprinter van Italiaanse bodem het summum. Als klap op de vuurpijl werd hij Italiaans kampioen en won hij drie etappes in de Ronde van Spanje.

In 2019 voltooide hij zijn grote ronde-trilogie door de vierde etappe van de Tour de France op zijn naam te schrijven. Hoewel hij toch nog wel eens achter z’n oren zal krabben hoe die dekselse Wout van Aert hem kon kloppen op 15 juli 2019. In de tiende etappe van de Tour drukte de Belg zijn wiel een paar centimeter eerder over de lijn, tot verbazing van de Italiaan. Je zag hem haast denken: ‘who the f*** is that?‘

Winnen in de Tour deed hij helaas niet in de Italiaanse kampioenstrui, want die was hij net weer kwijt. Maar niet veel later kon hij in Alkmaar zijn Quick-Step-tenuetje inwisselen voor de Europese Kampioenstrui. Het waren de seizoenen dat hij de sprint domineerde.

Na 2019 kwam er wat zand in de sprintmotor. Of het de jaren waren die gingen tellen of wellicht de switch naar een andere ploeg, waar de sprinttrein minder geolied was dan bij Quick-Step. Wie het weet mag het zeggen. In 2020 was hij geen schim van de renner uit 2019. Corona en wellicht een voorbereiding op een Olympische campagne die niet doorging, zorgden voor een jaar zonder overwinningen. Haast een unicum voor de Italiaan.

In 2021 liet hij weer wat van zijn klasse zien. Meerdere ritoverwinningen vielen hem ten deel, al was het in de kleinere koersen, zoals Cholet Pays de la Loire en de Adriatica Ionica race. In de Giro kon hij wel meesprinten, maar deed hij nooit echt mee om de overwinning. Op de baan was hij beter in vorm. Wereldkampioen op de afvalkoers en brons op het omnium bij de WK én in Tokio.

Op de weg was het echter zoeken naar succesjes. Hij reed vooral in de kleinere koersen. In 2022 noteerde hij twee wegoverwinningen, hetzelfde gold voor 2023 (met twee sprintzeges in de CRO Tour en de Tour of Guanxi), maar daarna was het heel lang stil. Geen twee gebalde vuisten op de weg. Geen grote rondes met puntentruien. Nee, bij INEOS was Viviani vooral mee als het moest. Zo leek het tenminste. De tattoo op z’n onderarm (PLAN A), laat ook een beetje zijn stoicijnse houding zien. Er is maar één plan, dat is Plan A.

Het Plan A was vooral de baan en daarop pakte hij zijn successen. Hij heeft een kwartet aan nationale kampioenschappen, daarnaast Europese titels te over en ook WK-medailles, daar kan hij alle kleuren van overleggen. In Parijs sloot hij dat hoofdstuk af met een zilveren medaille op de koppelkoers. Niet onaardige voor een ‘veteraan’.

Toen hij in 2025 bij Lotto tekende, leek dat voor velen een coda, een einde. Maar gek genoeg vond hij daar toch iets van zichzelf terug. Hij wilde zijn afscheid zelf uitkiezen en wellicht dat die keuze hem hielp aan zijn eerste overwinning in 2025. Op een mooie lentedag in Turkije pakte de grote sprinter van weleer weer eens de eerste prijs. In Cesme, tijdens de zevende etappe was hij weer even Elia Viviani uit 2017-2018-2019. Met de overwinning in de memorial Briek Schotte, in het najaar, bracht hij zijn carrièretotaal op 90 overwinningen.

Met Viviani op pensioen verliest het peloton een mooie renner met een imposant palmares. Het is opvallend dat met hem ook topsrinters Arnaud Démare, Caleb Ewan én Alexander Kristoff het peloton verlaten. De massaspurt is voorgoed overgedaan aan de jongere generatie.  Dat de laatste race van Viviani, de Giro del Veneto, ook nog eens door zijn thuisgebied en thuisstad ging, maakte de cirkel voor de Italiaan helemaal rond.

Toch is hij nog niet helemaal klaar. Want over een kleine twee weken is nog het WK op de baan. Dan wil hij nog een keer schitteren. Maar voor nu alvast een diepe buiging:

Grande Elia, grande!