Hoe de droom van de vandaag (2 augustus) jarige Ángel Arroyo al snel een nachtmerrie werd

Natuurlijk had hij hier en daar van wat champagne genipt of een glaasje wijn mee gedronken, maar de roes die er nu al een halve week voor zorgt dat de Spanjaard zich in een eindeloos lijkende droom bevindt, is vooral het gevolg van het behaalde succes.

Het is een onwerkelijke ervaring. Alsof Arroyo even uit zijn dagelijkse bestaan is gestapt en voor onbepaalde tijd het leven van een ander is gaan leiden. Het zorgt ervoor dat hij de boodschap, die via de telefoonhoorn tot hem komt, in eerste instantie dan ook niet helemaal begrijpt. Is hij echt in een droom beland, die plotseling honderdtachtig graden draait en in een nachtmerrie transformeert? Of probeert iemand hem in de maling te nemen?!

Zodra Arroyo de beller gevraagd heeft diens identiteit nogmaals prijs te geven en de reden van het telefoontje een tweede keer uit de doeken te doen, is de roes waarin hij verkeerde verdwenen. Alsof een denkbeeldige stofzuiger elk korreltje binnen enkele seconden heeft geabsorbeerd. Plotseling breekt het klamme zweet uit bij de zich zo-even nog dolgelukkig wanende renner. De boodschap die hij telefonisch tot zich neemt, is een serieuze.

De beller, een journalist van de Spaanse krant El Mundo Deportivo, vertelt Arroyo dat een van de dopingplassen die hij tijdens de Vuelta heeft afgeleverd, positief is bevonden. De contra-expertise moet weliswaar nog plaatsvinden, maar de situatie ziet er vanzelfsprekend niet florissant uit. Of Arroyo wellicht een eerste reactie kan geven, is het prangende verzoek.

Nog geen twee weken eerder, halverwege de Vuelta van 1982, had Arroyo zich onverwacht opgeworpen als kandidaat-eindwinnaar. Vooraf had de Spanjaard niet direct behoort tot de grootste kanshebbers binnen het niet meer dan honderd renners tellende deelnemersveld – slechts tien ploegen van elk even zoveel renners starten in de 37ste editie van de Vuelta – maar in de tiende etappe hadden Arroyo en de Zweed Sven-Åke Nilsson de poet eerlijk verdeeld tijdens het succesvol afronden van hun gezamenlijke ontsnapping. Laatstgenoemde mocht de ritwinst hebben, terwijl de Spanjaard de gele leiderstrui overnam van Claude Criquielion.

Veel volgers verwachten dan nog dat de renner uit de Reynolds-ploeg van José Miguel Echávarri het tricot niet tot in Madrid zal vasthouden. Arroyo weet in de volgende ritten nergens echt te overtuigen, maar dat verandert als hij op vier dagen van het einde een individuele tijdrit van 35 kilometer wint en zo zijn voorsprong op naaste concurrenten Criquielion en Lejarreta verder uitbouwt. Twee dagen later zet Arroyo op weg naar Navacerrada de puntjes op de ‘i’. Achter Pedro Muñoz en Vicente Belda komt hij als derde boven op de slotklim.

Met nog twee relatief gemakkelijke etappes te gaan, is zijn eindoverwinning zo zeker als dat één plus één twee is. Achtenveertig uur later staat een dolgelukkige Arroyo op het podium in Madrid om zich zijn laatste en definitieve gele trui te laten aantrekken. Vanaf dat moment neemt een gelukzalige roes bezit van de kersverse Vuelta-winnaar.

Met een enkel telefoontje prikt de journalist van El Mundo Deportivo, als Arroyo thuis in El Barraco zit bij te komen van zijn stunt en alle daar uit voortgevloeide feestelijkheden, de bubbel, waarin de Reynolds-renner terecht was gekomen, lek. Vanzelfsprekend ontkent Arroyo de aantijgingen, laat staan dat hij een verklaring geeft voor zijn positieve plas. De contra-expertise is twee etmalen later echter onverbiddelijk. Ook die wijst uit dat Arroyo verboden middelen heeft gebruikt.

Na afloop van de zeventiende etappe naar Navacerrada is de Spanjaard betrapt op het gebruik van Lidépran, een antidepressivum dat pijnstillend en kalmerend werkt. Niet alleen Arroyo, ook de nummers één en twee van die dag, Muñoz en Belda, hebben het spul gebruikt, evenals Alberto Fernández, die in de top van het algemeen klassement stond en zodoende eveneens verplicht een plasje moest plegen.

De straffen zijn in die dagen lang niet zo zwaar en drastisch als vandaag de dag. Het viertal wordt weliswaar geschrapt uit de etappe-uitslag, maar in het algemeen klassement volstaat een straftijd van ‘slechts’ tien minuten. Het betekent wel dat Arroyo zijn Vuelta-zege kwijt raakt aan Marino Lejarreta en naar de dertiende plek in de eindrangschikking duikelt.

Alle huldigingen en festiviteiten, die de Spanjaard ten deel waren gevallen, sloegen met terugwerkende kracht dus nergens op. Pas later zouden er nog twee apen uit de mouw komen. Saillante details, die voor een heel andere afloop van die beruchte Vuelta hadden kunnen zorgen. In een interview onthult de eveneens betrapte Fernández dat vele renners al jaren Lidépran gebruiken, maar dat het middel, ondanks dat het wel degelijk op de verboden lijst van veel sportbonden staat, voorheen nooit opgespoord werd.

Dat het in de Vuelta van 1982 voor het eerst wel het geval is, komt door het aanstaande wereldkampioenschap voetbal. Met het oog op het toernooi zijn er geavanceerdere manieren ontwikkeld om doping op te sporen en die zijn in de Spaanse ronde alvast toegepast. Ook zal later blijken dat de nieuwe eindwinnaar, Lejarreta, op Navacerrada de dopingcontrole had kunnen ontlopen dankzij zijn vierde plek in de rituitslag. Hetzelfde geldt voor de renners die achter hem eindigden in de etappe, maar door de straftijd van Arroyo konden oprukken naar fraaie ereplaatsen in de eindrangschikking. Lejarreta zal altijd volhouden zelf te vinden zijn Vuelta-zege niet te hebben verdiend en Arroyo als rechtmatige winnaar te beschouwen, om de simpele reden dat die de hele ronde beter was dan hij. Om filmmaker Orson Welles te citeren: ‘nobody gets justice. People only get good luck or bad luck’.