Het was ’n prachtige en ongemeen spannende finale.
Ongekend ook, de remonte van Nico Mattan in Gent-Wevelgem.
Na afloop volgden protesten en officiële waarschuwingen. Want wat deden al die wagens en motoren in de finale? Vervalste men de koers in Wevelgem?
Hetiskoers bekeek de archiefbeelden, reconstrueerde de veelbesproken finale en nam contact op met winnaar Nico Mattan.
Wevelgem, 6 april 2005
“Polle, doe me ‘ne bidonneke!”
Ondanks de zware omstandigheden heeft Nico Mattan al de hele dag een opperbest humeur. Hij trapt door de boter uit zijn eigen streek. En hij kneep net een bidon leeg in het gezicht van oud-ploegleider ‘Zotte Polle’ de Baeremaeker. Kermiskoershumor.
Nadat de Kemmelberg de koers in een definitieve plooi legde, zit Mattan opeens vooraan. Solo. Hij moet nog door de kaarsrechte Menenstraat tot de aankomst in Wevelgem.
Op krap drie kilometer van de aankomst komt Juan Antonio Flecha opeens als een pijl erop en erover. De pijl vliegt door de rode vod en lijkt zegezeker.
Vlak achter Flecha gebeuren echter vreemde dingen. De auto van de koersdirecteur rijdt, samen met de televisiemotoren, tussen de koploper en zijn eerste achtervolger. Een blauwe materiaalwagen van Shimano duikt plotseling ook in dit gaatje. Polle bestuurt ‘m.
Juryleden roepen over de radio de chauffeurs tot de orde. Maar koersdirecteur Luc Gheysens laat zich niet zakken. Yves Leterme is immers aan boord. De premier houdt van de koers en beleeft een bloedstollende finale.
Vlak erachter flikkeren de remlichten van Polle’s neutrale wagen. Wat doet de gepensioneerd ploegleider hier? Werkt de finishvod als rode lap op de oude stier? Hij rijdt er immers weer, op die plek waar winst en verlies worden uitgevochten. Zijn plek. Nog slechts vijfhonderd meter voor één laatste kunstje.., één laatste kermistruc.
Mattan zit door de manoeuvre bijna op Polle’s bumper. Springend van volgauto naar motor vliegt hij nu op zijn beurt over Flecha heen, en wint.
“Wat gaan we hier nu meemaken? Dit kán helemaal niet! Onvoorstelbaar jongens, dit is wedstrijdvervalsing!”
De beelden worden herhaald. Commentator Maarten Ducrot legt uit: “Kijk Herbert, die auto’s hadden nooit tussen die twee renners in mogen zitten. Uitgesloten.”
Niet alleen Ducrot windt zich op. Giancarlo Ferretti, ploegleider van Flecha, doet bij wielerbond UCI zijn beklag: “Dit heb ik nog nooit meegemaakt! Wat komen die motoren en vooral die wagens daar in die laatste kilometer doen? In kermiskoersen wordt daar om gelachen, voor Protourwedstrijden is het een schande.”
De jury deelt wat officiële waarschuwingen en boetes uit aan de bestuurders**, maar de zege blijft uiteraard in handen van Mattan. Aan de finish wordt hij uitgebreid geknuffeld door Freddy Maertens, die hier twintig jaar eerder won.
Het is voor Mattan, -net als Maertens afkomstig uit de streek-, zijn allermooiste zege.
Eentje die hij, ondanks de discussie na afloop, terecht koestert.
Een week voor Gent-Wevelgem 2013, en acht jaar na zijn zege, roepen we de herinneringen nog eens op bij winnaar Nico Mattan:
Profiteerde u van de wagens en motoren?
Mattan: “Heel dat voorval is fel overdreven. Ik passeerde de volgwagen van Polle aan ongeveer 55 km per uur. Polle reed er misschien maar aan 35 km per uur. Dus van stayeren was er weinig sprake, toch..? Natuurlijk heeft de pers dit verhaal volledig opgeklopt… Mocht ik gewonnen hebben met twee minuten voorsprong, dan sprak niemand meer over die editie van Gent-Wevelgem.”
Sprak u Flecha er ooit nog over?
“Met Flecha heb ik er direct over gesproken, tijdens Parijs-Roubaix, en die gaf me totaal de fout niet van dit voorval. Hij was gewoon aan het sterven in die laatste kilometer.”
U woont vijf kilometer van Wevelgem. Groot feest die avond?
“Na mijn overwinning was er al een feest georganiseerd in mijn supporterslokaal, Restaurant Het Kleine Meer in Sint-Eloois-Winkel. Zeker 600 man. En dit allemaal niet voorbereid natuurlijk!”
Tot slot, uw prono voor komende zondag?
“Alles hangt af natuurlijk van het weer die dag… geen wind en zon wordt het een massaspurt. Veel wind en slecht weer wordt het een totaal ander koersverloop en uitslag. Ik zal dan toch een pronostiekje doen: 1 Roelandts, 2 Vanmarcke 3 Wallays.”
*Een jaar na het incident in Wevelgem rijdt Polle de Baeremaeker voor Shimano de wedstrijd Dwars door Vlaanderen. Op de finishfoto staat de uitbundige winnaar Frederik Veuchelen afgebeeld met achter hem de contouren van een blauwe materiaalwagen. Op nog geen twintig seconden volgen de geklopten. “Nog even en ik spurtte me in de kofferbak van die wagen”, merkt Tom Boonen op. Ook nu spreekt de jury haar schande uit in een bestraffend oordeel: kermistaferelen.
- Ranking the stones, het sterrensysteem van de kasseistroken - 14/04/2022
- Recensie: magazine Wachten op de koers (deel 1) - 21/04/2021
- Vijf redenen waarom Parijs-Roubaix de allermooiste is - 22/03/2021
Profwielrennen is behalve topsport natuurlijk ook vooral amusement. Of mag ik dat niet zeggen?
Tsja, Mattan heeft natuurlijk gewoon gelijk, er was niet zo veel meer voor nodig om Flecha nog bij te halen die helemaal leeg zat. De tragiek is natuurlijk wel dat deze finale zo ongeveer de blauwdruk is van Flecha’s carriere. Er zo dichtbij zijn, en het net niet halen. Behoudens die ene Omloop dan.