Jaap de Jong, avonturier op Franse wegen

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Hij heeft geen schrik van een avontuur. Om een plaats in het profpeloton af te dwingen, verhuisde de 19-jarige Jaap de Jong in z’n eentje naar de Franse Alpen. Daar kreeg hij een kans in de hoog aangeschreven opleidingsploeg van Chambéry Cyclisme Formation. En met succes. Onlangs won de Nederlander in Aix-Les-Bains zijn eerste wedstrijd op Franse wegen.

De zon is al een tijdje achter de hoge bergtoppen verdwenen, wanneer Jaap de Jong met gebalde vuisten en een kamerbrede glimlach als eerste over de finishlijn in het Franse Aix-Les-Bains rijdt. Vanaf de start trok hij al in het offensief. Onderweg spaarde de Jong zijn krachten om zo in het slot nog fris te zijn voor een alles-of-niets poging en de Fransen uiteindelijk een flinke neus te zetten. Aan de aankomst geen jaloezie. Zelfs het chauvinistische Franse publiek gunt de sympathieke Nederlander deze zege. Zijn derde in totaal, maar de eerste in zijn nieuwe thuisland Frankrijk. “En dat net op het moment dat mijn ouders naar me komen kijken tijdens hun vakantie in de buurt”, reageert een dolblije Jaap de Jong na zijn overwinning. “Maar om te zeggen dat nu de weg naar het profpeloton openligt, is het nog te vroeg. Je wordt geen prof als je één koers wint. Toch heb ik, vooral in een dienende rol, de afgelopen maanden genoeg laten zien van wat ik in mijn mars heb. Dat iedereen me deze gunt, vind ik super leuk.”

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Chambéry

Jaap is een vreemde eend in de bijt. Zijn zoektocht naar een plaatsje in het profpeloton verloopt niet langs de aangeraden Nederlandse Rabo-opleiding. Neen, hij verkiest zijn wielergeluk te beproeven aan de voet van de Franse Alpen. Vanaf dit seizoen mag de renner uit Lunteren, een deelgemeente van Ede, Chambéry als zijn thuisbasis benoemen. In de hoofdstad van het departement Savoie verzilverde hij een plaats in het talententeam van Chambéry Cyclisme Formation, dat sinds haar oprichting in 2002 nauwe banden heeft met AG2R-La Mondiale. De Franse World-Tourformatie financiert alle kosten van de beloftevolle renners. Van de verblijfplaats in Chambéry tot de bekende tenues, kijkt het profteam erop toe dat de jonge brigade niets te kort komt. “ De meest getalenteerde renners stromen door naar de eliteploeg, maar dan heb je ook wat laten zien. Vooral de beloftewedstrijden in de Coupe de France zijn van hoog niveau. Een soort topcompetitie zoals ook Nederland deze weer kent. Ik ben blij dat ik in dit soort wedstrijden steeds vaker voor eigen kans mag gaan”, aldus Jaap.

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Taalproblemen

Nochtans zag het er lang naar uit of Jaap de Jong was überhaupt geen belofterenner geworden. “Tijdens het WK voor junioren in 2013 was mijn wielertoekomst nog niet helder”, blikt de Jong terug. “Ik dacht dat het tussen mij en het wielrennen niets zou worden en richtte me volledig op school. Ik bleef nog wel fietsen. Een jaar later was ik een afgestudeerde chef-kok toen ik in contact werd gebracht met deze ploeg. Je moet weten dat het in Frankrijk erg lastig is om in zo’n ploeg een kans te krijgen. Ik heb mijn kandidatuur ingeleverd en ben uiteindelijk geselecteerd. Ik twijfelde geen moment, want zo’n kans mag je niet laten schieten. De ploeg heeft me uiteindelijk als coureur gered en mijn moraal om prof te worden is groter dan ooit”

Plots nam het leven van Jaap een drastische wending. Hij liet zijn familie en vrienden achter in Gelderland en trok in z’n eentje richting zijn Frans avontuur. De beginperiode verliep moeizaam. Vooral de Franse taal vormde een serieus struikelblok. “Toen ik hier aankwam, sprak ik letterlijk twee woorden Frans: bonjour en merci. Met handen en voeten probeerde ik me duidelijk te maken. (Zucht) Dat was een moeilijke periode. Ik had nooit last van heimwee, maar vooral de taalproblemen deden me twijfelen of deze stap wel de juiste was. Het voelde aan alsof ik niet bij de ploeg hoorde. Naarmate ik het Frans beter onder de knie kreeg, veranderde mijn positie binnen de ploeg. Dat was een fijne motivatie om nog meer te leren. Nu praat ik vlot mee tijdens de gesprekken met mijn ploegmaats. Na mijn eerste jaar in Frankrijk ben ik hier het meest trots op.”

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Schoolplicht

Na zijn aanpassingsperiode is Jaap ondertussen perfect gelukkig aan de voet van de Alpen. “De ploeg is een soort familie geworden. Met z’n allen wonen we in hetzelfde appartementencomplex. Per twee delen we een verblijf. Ik leef samen met Nico Denz, een Duitser die nu doorstroomt naar AG2R-La Mondiale en geselecteerd is voor de Eneco Tour. Bovendien doen we alles samen: van trainen tot naar restaurant gaan. De groepssfeer is geweldig. Uiteindelijk zit iedereen hier met hetzelfde doel: prof worden.”

Daarnaast doet de ploeg er alles aan om zijn jonge renners goed in hun vel te laten voelen. Daarvoor beschikt het zelfs over een eigen psycholoog. Die onderzoekt via een psychologische testen de positie van een renner binnen de groep. Een methode die bij vele Franse belofteploegen wordt toegepast, volgens de Jong. Het is een goed voorbeeld van hoe professioneel ze in het land van president Hollande omgaan met beloftevolle wielrenners. “Geregeld krijgen we een lijst met vragen voorgeschoteld”, legt de jonge Nederlander de test uit. “Op de lijst moeten we namen van ploegmaats invullen op vragen zoals met wie je het liefst de belangrijkste wedstrijd zou willen rijden. Of met wie je op reis wil gaan, bijvoorbeeld. Hoe meer je naam voorkomt in de antwoorden, hoe beter je ligt binnen de ploeg. Mijn naam? Die wordt vaak opgeschreven, ja. Dat is een goed teken.”

Niet alleen probeert de ploeg zijn jongelingen op psychologisch vlak optimaal in orde te brengen, ook op educatief vlak wil Chambéry Cyclisme Formation het juiste pad tonen. En dat via de klassieke schoolplicht. Jaap de Jong heeft daar weinig problemen mee. “Dat is net het mooie aan deze ploeg, vind ik. Ze willen dat we een opleiding volgen aan de plaatselijke universiteit, anders moeten we de ploeg verlaten. Die steun om naast het fietsen ook nog voor school te gaan, mis ik in Nederland. En dat is spijtig. Ik volg een opleiding Frans en maak snel progressie. Al ondervind ik nog problemen met de vervoegingen van de werkwoorden.”

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Gevarieerde trainingen

Meer dan achthonderd kilometer van huis staat de Gelderlander stevig op eigen benen. Het rustige, Franse leventje bevalt hem wel. Wanneer hij traint of naar school gaat, kiest hij zelf. “We trainen wanneer het ons uitkomt. De ene dag trainen we ’s morgens en zitten we in de namiddag op de schoolbanken, de andere dag kan dat andersom zijn. De ploeg geeft ons die vrijheid, op voorwaarde dat we professioneel met ons vak bezig zijn.”

Ook met de trainingswegen van de Jong is niets mis. Integendeel, iedere dag maalt hij zijn kilometers op de fiets in een van de mooiste streken van Frankrijk. De Jong heeft het goed getroffen, en dat beseft hij zelf maar al te goed. “Als ik in deze streek rondfiets, voel ik me altijd een toerist. Telkens kijk ik op van het mooie landschap. De wijde omgeving rond Chambéry biedt ook de kans om gevarieerde trainingen te doen. Ik kan kiezen tussen rondjes met zeshonderd of met vierduizend hoogtemeters. Eigenlijk train ik nooit echt vlak. Van nature ben ik een klassiek type, maar door de vele trainingen op het glooiende landschap in Frankrijk kan ik nu ook makkelijker een kleine helling over”, meent hij.

En na een trainingsrit maakt Jaap vaak tijd voor het thuisfront. “Nagenoeg dagelijks”, verklaart de belofterenner. “Via Skype of per mail houd ik contact met mijn ouders en familie. In het begin probeerden mijn ouders nog hun stempel te drukken, maar ondertussen hebben ze wel door dat ik voor mezelf kan zorgen. Ondanks de goede band met mijn ouders, had ik geen moeite om hen voor een lange periode achter te laten. Ik ben een avonturier. Daarom heb ik waarschijnlijk geen probleem om vaak van huis te zijn.”

Bardet

Dat deze ploeg een uitstekende springplank vormt naar het profpeloton bewees Romain Bardet. De nieuwe Franse Tourhoop reed van 2010 tot 2011 twee seizoenen in de rangen van de ploeg uit Chambéry. In 2012 maakte Bardet de logische overstap naar AG2R-La Mondiale. Met een zesde plaats in de eindklassering in 2014 en een knappe ritzege in de jongste editie van de Tour de France doet het 24-jarige lichtgewicht huidige Chambéry-jonkies dromen. “Bardet is een voorbeeld voor ons”, zegt de Jong. “Hij bewandelde dezelfde weg als wij. Dat motiveert. De Fransman is ook een uitstekend daler. Vaak laat de ploegleiding videobeelden van zijn afdalingen zien om te leren hoe het echt moet.”

Als we Jaap vragen naar een renner naar wie hij opkijkt, horen we verrassend genoeg niet de naam van Bardet uit zijn mond komen. “Bradley Wiggins,” zegt hij zonder na te denken. “Als niet-klimmer won hij de Tour en hij heeft net als ik een voorliefde voor de kasseien. Samen hebben we dezelfde droomwedstrijd: Parijs-Roubaix. Wiggins is een gentleman op een fiets die weet hoe hij zich naar de buitenwereld moet presenteren. En dat is belangrijk in de kleine wielerwereld. Een renner moet zich in the picture rijden om naam te maken en niet anoniem meehollen in de buik van het peloton. In het begin van het seizoen kende niemand mij omdat ik nieuw was, maar als ik nu demarreer, hoor ik de Fransen zeggen: ‘Daar heb je die gekke Nederlander weer die ons telkens pijn doet.’ Het is leuk dat ze me op die manier waarderen. Alleen jammer dat ze me niet meer laten wegrijden (lacht).”

Jaap de Jong , foto Wouter Roosenboom

Tot slot willen we nog graag weten naar welke profploeg zijn voorkeur uitgaat. “Simpelweg de beste”, vertelt de Jong. “Of dat dan eerder een Franse ploeg zal zijn? Dat hangt ervan af. De Franse mentaliteit bevalt me wel. Anders zou ik het hier niet zo naar mijn zin hebben. De tijd zal het leren, maar ik sta 100% achter dit avontuur in Chambéry, waarin ik inmiddels vele nieuwe vrienden heb gemaakt.”

Tekst : Jeffrey Fierens / fotografie: Wouter Roosenboom