Kasseivrees

Wallers-Arenberg, foto: Joep v Egmond

Joaquim Rodríguez laat dit jaar de Tour schieten. Hij vreest de kasseistroken tijdens de vijfde etappe naar Arenberg.
Vijftien strekkende kilometer pavé, nog geen half procent van de totale afstand die in de Tour moet worden afgelegd, maar kennelijk genoeg voor Purito om zijn winstkansen laag in te schatten. Alleen al het dreigen met de aanwezigheid van de stenen volstaat om de eerste favoriet voor de eindzege uit te schakelen. Andere klassementsrenners lieten direct na de parcourspresentatie moedig weten de kasseien ‘niet te vrezen’, of kondigden strijdvaardig hun deelname in de Ronde van Vlaanderen of Parijs-Roubaix aan.
Gooi een kassei in de Tourvijver en de rimpels blijven lang zichtbaar.

Tout le monde peut perdre du temps sur les pavés! Les pavés font partie de l’histoire du Tour de France, comme les montées, les descentes. Quand on passe dans le Nord, on ne va pas ostensiblement les éviter. On n’a pas envie d’une course où tout serait calibré, prévu. J’ai vraiment hâte de voir ça, c’est à dire les meilleurs coureurs de pavés avec les leaders des grands tours, comme en 2010. – Christian Prudhomme –

Hoe aannemelijk is de gedachte dat renners straks massaal over de stenen struikelen? Wordt de Tour al beslist op de akkers ten zuidoosten van Roubaix?
Om die vragen te beantwoorden sloeg Hetiskoers de geschiedenis er nog eens op na, met bijzondere aandacht voor de laatste twee kasseienetappes uit de Tour.

1979 en 1980*
Vijfendertig jaar geleden stopte de toenmalige Tourbaas Lévitan liefst 35 km kasseien in een etappe, vanuit de argumenten die ook nu weer gelden: het is de Tour, alle disciplines van het wegwielrennen komen aan bod. En een groot kampioen, beheerst ze allemaal.
Een van die kampioenen, Jan Raas, loopt een hersenschudding op, en mag naar huis.
Een jaar later rijden de renners opnieuw een miniversie van Roubaix. Het regent keihard en Bernard Hinault weet samen met Hennie Kuiper ruim twee minuten op de concurrentie te winnen. Hinault voert later die Tour deze helse regenrit op als verklaring voor zijn peesontsteking. Hij stapt uit de Tour, en u weet wie er toen won.

2004, etappe 3 van Waterloo naar Wasquehal
Opvallend genoeg start de derde Touretappe van 2004 in Waterloo. De rit kent maar twee stroken van in totaal 3,8 km kasseien. De grootste schade ontstaat, zoals zo vaak, door de nervositeit vooraf. Iban Mayo valt nog voor de eerste strook, zijn Baskische ploeg wacht hem op en begint al met een dikke minuut achterstand aan de kasseien. Vooraan rijden ze verschrikkelijk hard door. Lance Armstrong kan zijn luitenanten Ekimov en Hincapie wel om een boodschap sturen op de strook van Gruson.
Nadat de stofwolken zijn opgetrokken is een aantal renners, vooral van Spaanse ploegen, een illusie armer. Iban Mayo, Haimar Zubeldia en Denis Menchov zijn de grootste slachtoffers. Armstrong kan die nacht rustig slapen. Hij lag niet wakker van de kasseien. Wel van Iban Mayo.

2010, etappe 3 van Wanze naar Arenberg
Deze rit werd vooraf door velen gevreesd. Lance Armstrong nam eerder dat jaar zelfs voor het eerst in zijn carrière deel aan de Ronde van Vlaanderen, en Alberto Contador besloot te gaan trainen op de met kasseien geplaveide parkeerplaats voor de villa van Peter van Petegem. En dat allemaal vanwege zeven kasseistroken met een totale lengte van 13,2 kilometer.
Thor Hushovd wint de etappe naar Arenberg, met vlak achter zich de altijd behendige Cadel Evans. Terwijl Andy Schleck de hele dag vastgeplakt zit aan het wiel van Fabian Cancellara en als vijfde finisht, breekt Andy’s broer Fränk zijn sleutelbeen na een val op de kasseien. Christian Vandevelde rijdt die dag ook niet uit. Contador verliest net als een flink aantal anderen een minuut, maar komt daar nog redelijk goed mee weg. Armstrong rijdt lek en verliest twee minuten. Achter Armstrong krijgen Robert Gesink, Ivan Basso, Joaquim Rodríguez, Levi Leipheimer, Carlos Sastre en een heleboel anderen 2:30 aan hun koersbroek.
De rit kent winnaars en verliezers, zoveel is duidelijk. Het publiek hoort bij die eerste categorie: het werd een prachtige en bloedstollende etappe. Uiteindelijk wordt Andy Schleck eindwinnaar van de Tour in 2010. Hij houdt anderhalve minuut over op de nummer twee in het eindklassement.

Les coureurs sont des funambules mais la chute peut se produire partout. Les premières étapes du Tour de France sont toujours très nerveuses, les chutes se passent généralement là où on ne les attend pas. Souvenez-vous sur la route de Metz en 2012, 40 coureurs par terre sur une route toute droite et très large, 14 coureurs qui ne repartent pas. – Christian Prudhomme –

Renners vallen. Overal en altijd. De eerste Tourweek kent altijd een handvol uitvallers als gevolg van valpartijen. De tweede Tourweek trouwens ook.
Vielen er in de twee kasseienritten meer (klassements-)renners dan in andere ritten?
Ja. (De beruchte rit naar Metz in 2012 niet meegerekend).
En zorgen die paar stroken voor grote tijdsverschillen?
Dat laatste lijkt zeker. En meer dan bijvoorbeeld na een proloog, ploegentijdrit of heuvelaankomst. Joaquim Rodríguez zal zich die tweeënhalve minuut van Sars-et-Rosières nog wel hebben herinnerd toen hij bedankte voor deelname.
In de komende Touretappe naar Arenberg zitten meer stroken dan in de etappe van 2010. Het peloton rijdt nu zelfs een stuk van het beruchte Mons-en-Pévèle. Prognose: deze rit gaat serieuze tijdsverschillen veroorzaken. Het is een zichzelf waarmakende voorspelling, veroorzaakt door kasseivrees. Alleen al het stempel van ‘kasseienetappe’ maakt de koers meedogenloos. Terugkeren is in de chaos tussen de secteurs nauwelijks mogelijk. Wie valt, verliest. Wie lek rijdt ook. Op achterblijvers wordt niet gewacht. Zelfs niet wanneer het je eigen broer is.

Er staat de renners wat te wachten op 9 juli.

*Zie het eerder verschenen artikel van Jos van Nierop: kasseien, c’est le Tour de France!