Koers als kunst: waarom het boek Tête de la Course je anders laat kijken naar de koers

Het lijkt zo simpel, even een foto schieten. Technisch gezien is het dat ook. Een druk op een knop en je hebt een resultaat. Met Ravensburger kon iedereen schilderen, met de moderne techniek kan iedereen beelden vastleggen. Maar kijk naar de platen die Klaas Jan van der Weij schiet en je beseft wederom dat ware fotografie toch echt een kunstvorm is. Het lijnenspel (van landschap, maar ook van pijnlijke herinneringen aan het prikkeldraad op de benen van Johnny Hoogerland), de kadering, het insluiten van een fascinerende omgeving. Het gaat om een manier van kijken. Natuurlijk heb je de hulp van het toeval nodig, maar het geluk kan een handje geholpen met instinct, met voorbereiding, met parcoursverkenning. Van der Weij zei ooit: “Ik heb een hekel aan mensen, die verstoren mijn beeld.” Tot zijn meest fascinerende beelden horen dan ook de momenten waar de renner als nietig doch heroïsch poppetje getoond wordt in een schilderachtig landschap, niet zelden als eenzame strijder tegen de elementen.

Maar dit is zeker niet het enige. Dichter Joost Hontelez voegt er namelijk een extra beschouwende laag aan toe. Elk beeld, een stukje ingeblikte tijd dat hij uit het oeuvre van de fotograaf zorgvuldig selecteerde wordt vergezeld door een dichterlijke beschouwing uit zijn pen. Een kruisbestuiving tussen de kunsten. Over glorie, glans, vergankelijkheid. Natuurlijk, we kunnen hier omschrijven wat dit boek zo de moeite waard maakt. Maar wat werkt nou beter dan de dichter zelf aan het woord laten, in een ode aan Van der Weij als fotograaf, als ‘ziener die ons zien leert’. We houden hier bij Het is Koers immers van de Wielerpoëzie van Bauke Vermaas en Veronique Rap, waar Hontelez regelmatig gastdichter is.

Hier

Covadonga. Contador. Klinkt als een klok.
Nu nog de verbeelding. Gebergte op het
netvlies, het gevecht, de snelheid, heroïek.
Hij kijkt om zich heen. Hier moet het zijn.

Erbarmen voor de man die zich in bermen
schuil houdt, voor wie verwachting kou
en dauw is of een zon die zengt, die regen
moet verteren, langs ravijnen balanceert.

Hij is de ziener die ons zien leert. Die de
voortekenen leest: een motor van de guardia
civil, een helikopter, fietsen op een autodak.

Fractievansecondenwerk. De ogen spannen,
triggerfinger. Daar zijn ze, met z’n drieeën,
rode trui op kop. Klikklik. Staat erop.

 

Kortom, met de feestdagen op komst is dit een prachtig cadeau om op je verlanglijstje te zetten, voor in de zak van Sinterklaas of onder de Kerstboom. Of als je geliefden toch andere plannen voor je in petto hebben om jezelf als geschenk te geven, als puik stuk onthaasting in de donkere maanden van het jaar. Het sterkt het verlangen naar licht. Naar het volgende voorjaar, daar ver aan de horizon.

Je koopt Tete de la Course hier