Foto Rebel without a Car
Rebelleren met een reden
Is het een daad van rebellie om te leven zonder auto? Misschien niet per se in de Lage Landen, maar zeker wel in de Verenigde Staten. Daar waar de automobiel nog een stuk vanzelfsprekender is dan in Europa en waar de infrastructuur maar beperkt is toegerust op actievere vormen van mobiliteit. Mary McGowan stelt die vanzelfsprekendheid aan de kaak. Dat doet ze op de socials, onder de tot de verbeelding sprekende naam Rebel Without A Car. Als een moderne James Dean – maar dan een rebel mét een reden – stelt McGowan in haar thuisstad Greenville, South Carolina mobiliteit ter discussie en stimuleert ze goede en veilige fietsroutes. Een vorm van gezonde rebellie die juist nu harder dan ooit nodig is.
Eén van haar wapens? En wel heel erg Nederlands ogende Gazelle-damesfiets. McGowan werkt als logopedist op een school en heeft naast die Gazelle nog een arsenaal aan andere fietsen. Zo trekt ze er zo vaak als mogelijk op uit om te bikepacken, in binnen- en buitenland. Van die reizen doet ze verslag, inclusief de mooie kanten en de uitdagingen die ze tegenkomt. Zoals op haar recente trip een aaneenschakeling van disfunctionele bruggen en uitdagende wegen. Maar ook de ontmoetingen met enthousiaste medestrijders en de prachtige B-routes door het Amerikaanse achterland. Eén van haar voorbeelden is meteen ook een goede metgezel op de fiets: “Een band die ik graag luister tijdens het fietsen is Blind Pilot. Ze deden hun eerste tour op fietsen in Californië. Probeer je dat eens voor te stellen!”
Het is nu tien jaar geleden dat je de auto definitief inwisselde voor de fiets. Wat heeft het jou gebracht en welke uitdagingen kwam je tegen?
“Eerlijk gezegd was het zowel angstaanjagend als bevrijdend. Iedereen waarschuwde me dat ik zeker een auto nodig zou hebben, want wat doe je bijvoorbeeld in geval van nood? Maar op het moment dat ik thuiskwam van de dealer, zonder auto, voelde het alsof er 1000 kilo van mijn schouders was gevallen. Naast de huur was het mijn grootste financiële last en ik had mijn gebruik al zo veel verminderd dat ik voornamelijk reed om de motor draaiende te houden. Onlangs liet mijn broer zijn auto bij mij achter terwijl hij op reis was en het blijkt dat de auto met regelmaat een rit nodig heeft om de accu opgeladen te houden. Natuurlijk vergat ik dat en nu staat de auto gewoon dood op mijn oprit. Het is een grappige herinnering aan hoe ik me voelde over mijn laatste auto 10 jaar geleden!”
“Een van de grootste uitdagingen was te merken hoe autobezit als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Sommige dingen zijn grappig, zoals toen ik in coronatijd naar een drive-through testlocatie fietste en ongemakkelijk moest uitleggen waarom ik daar was op mijn tweewieler. Of frustrerend, zoals wanneer ik iets probeer te halen bij een apotheek of drive-through restaurant en word geweigerd omdat ik niet in een auto zit. Het is vaak subtiel. Als mensen een lege oprit bij mijn huis zien nemen ze aan dat ik niet thuis ben. Zo veel van onze infrastructuur hier is gebouwd zonder mensen zoals ik in gedachten. Miljoenen Amerikanen hebben geen andere optie, die worden volledig buiten de besluitvorming gelaten omdat beleidsmakers – zelf automobilisten – gemakshalve aannemen dat iedereen toegang heeft tot een auto.”
“Ik doe veel vrijwilligerswerk bij Bike Walk Greenville, een lokale belangenorganisatie die zich inzet voor veiliger en beter verbonden fiets- en wandelinfrastructuur. Wat ik heb ontdekt door dit werk is dat zoveel mensen minder willen rijden maar het gevoel hebben dat ze geen keuze hebben. Vooral jongere generaties omarmen stedelijke ideeën en het is mooi om te zien hoe die ideeën meer mainstream worden.”
“Greenville heeft zeker enige vooruitgang geboekt, maar we hebben een lange weg te gaan. De afgelopen jaren hebben we vrijwillige data-analisten binnengehaald om in kaart te brengen waar infrastructuur het meest nodig is, vooral voor degenen met de minste middelen. Dat was een enorme stap vooruit om de aandacht van lokale leiders te krijgen en subsidie te bemachtigen. Op dit moment is onze fietsinfrastructuur vrij beperkt, en de uitbreiding van het trailnetwerk gaat jaren duren om te realiseren. Ik vertrouw veel op buurtstraten om drukke wegen te vermijden en veilig te fietsen. Daarom is het in kaart brengen waar mensen daadwerkelijk lopen en fietsen zo belangrijk. Veel automobilisten realiseren zich niet eens de alternatieven, de fietspotentie die er is, of dat veel ritten eigenlijk niet eens veel langer zijn met de fiets als je rekening houdt met verkeer en parkeren. Oudere buurten hebben vaak betere verbindingen, nieuwe wijken zitten vol doodlopende wegen die iedereen dwingen op drukke wegen te rijden. We dringen aan op beleidswijzigingen zodat we dezelfde fouten niet blijven herhalen, maar autocentrische ontwikkeling is vaak nog de standaardoptie.”
Wat is het verhaal achter jouw wel heel erg Nederlands ogende Gazelle-fiets?
“Mijn Gazelle werd me cadeau gedaan door een lokale ondernemer die besloot met pensioen te gaan en zijn e-bike winkel een paar jaar geleden te sluiten. Na zeven jaar overal op een traditionele fiets te hebben gereden, is overstappen op een e-bike een aangename upgrade voor het vervoeren van boodschappen en dagelijks woon-werkverkeer. Ik hou van de vintage Nederlandse stijl, en ik zou willen dat we meer fietsen zoals deze in de VS zagen. De meeste e-bikes hier zijn ontworpen om er super modern en sportief uit te zien, maar ik geef de voorkeur aan de klassieke Europese fietsesthetiek.”
“Ik werd verliefd op fietsen door de stad toen ik in Wenen studeerde. Ik kocht een gebruikte fiets in de lente van 2010 en het was echt transformatief. Ik heb veel plaatsen in Europa bezocht, maar ben nog niet in Nederland geweest, deels omdat ik bang ben dat ik nooit meer weg zou willen! Ik geloof in het werken om mijn eigen gemeenschap beter te maken in plaats van gewoon ergens heen te verhuizen waar al een geweldige infrastructuur ligt. Hier kan ik werken om verandering te creëren, zodat mensen die niet het voorrecht hebben om gewoon naar een betere plek te gaan en te verhuizen ook kunnen profiteren. Het is bemoedigend om te zien dat veel lokale gesprekken zijn verschoven in de 10 jaar dat ik in deze stad woon, we staan open voor het experimenteren van nieuwe ideeën. Er zijn hier veel andere mensen die werken om huisvesting betaalbaar te maken, ons onderwijssysteem te verbeteren en vervuiling te verminderen – en ik voel dat toegang tot betaalbare, gezonde vervoersmethoden zo belangrijk is voor het werk dat anderen hier doen.”
Hoe kijk je naar de toekomst van actieve mobiliteit in Amerika, vanuit de huidige situatie?
“Eerlijk gezegd is het een zeer donkere tijd voor ons land. Veel te veel mensen begrijpen nog steeds niet in wat voor gevaarlijke positie we ons momenteel bevinden. Naast de gebruikelijke politieke onderwerpen die rond worden geslingerd, worden projecten voor een veilige straat en beleidsmaatregelen waar we de afgelopen jaren voor vochten aangevallen en gepolitiseerd zoals nooit tevoren. Ik hoop eerlijk gezegd dat we de komende vier jaar doorkomen en eruit komen met de prioriteit voor leven, gezondheid en welzijn van mensen, met leiderschap dat echt geeft om het beter maken van dingen voor iedereen. Ik besef dat dit een sombere blik is, maar ik vind het geen probleem eerlijk mijn mening te geven over de stand van zaken. Ik heb politieke wetenschappen en geschiedenis gestudeerd op de universiteit, dus het getuige zijn van actuele gebeurtenissen voelt nu echt surrealistisch. Maar ik denk dat het heel belangrijk is om de dingen die hier gebeuren niet te normaliseren, omdat we blijkbaar niets hebben geleerd van een eeuw geleden.”
