In mei was ik Leipzig op het grootste fietscongres ter wereld, Velocity. Ik sprak daar met vele lokale ondernemers. Ze hadden oude fietsfabrieken weer tot leven gewekt. Of ze hadden grote ideeën voor het fietstoerisme in Saksisch Zwitserland, het heuvelgebied ten zuiden van de stad. Bijna allemaal waren ze geïnspireerd door duurzaamheid én door de Vredeskoers, de Tour de France van het Oosten.
Leipzig
Steven Bulté is net als ik een kind dat opgroeide met het wielrennen eind jaren ’80. Tijdens de Tour kwamen de eerste renners uit het Oostblok binnen. Zo was daar Olaf Ludwig bij de Postploeg. Hij had al vele etappes gewonnen in de Vredeskoers. Maar niemand wist echt iets over die koers.
Bulté volgt in zijn boek ‘Vredeskoers; de ronde van de witte duif’ de editie van 1967. Dat jaar won een Belg, Marcel Maes, de koers. Ook de Nederlanders wonnen een aantal etappes.
Bulté wil de route nafietsen, ondanks zijn gebrekkige conditie. Dat lukt ook grotendeels. Hij ontmoet veel mensen met herinneringen aan de koers. In Oost-Duitsland roepen ze hem, in zijn gele trui met vredesduif, na: Täve, Täve. Gustav ‘Täve’ Schur was de Oost-Duitse hoop voor de overwinning eind jaren vijftig.
In het boek wordt een beeld geschetst van het Oost-Europa van de jaren ’80, grauw en in verzet. Bulté vertelt over de opstanden in Polen, Tsjechoslowakije en Leipzig, en over de situatie nu. Zelf zie ik het – samen met die Saksische ondernemers – wat positiever in dat hij schetst. In veel steden in Oost-Europa is de fietscultuur in opkomst.
Bulté vertelt gelukkig ook veel mooie anekdotes. Zo beklimt hij de Mauer van Meerane, de Muur van Geraardsbergen van de Vredeskoers. Rijen dik stonden de Oost-Duitsers. Hij vertelt ook over de combines die de Oost-Europese landen smeedden tegenover de grote Sovjet-Unie. De onderdrukker mocht immers niet winnen. Een stille daad van verzet.
Het boek is natuurlijk ook als reisgids te lezen. Zelfs bijna vijfendertig jaar na de val van de Muur is Oost-Europa voor velen nog onbekend terrein. Bulté verhaalt over prachtige Hanzesteden als Gdansk, Bachstad Leipzig en Praag. Met zijn blik vanaf de fiets ziet hij net andere dingen dan de gemiddelde toerist. In Praag eindigt hij met veel bier, om in Belgïë eer te brengen aan Marcel Maes.
Steven Bulté vertelt een wielerverhaal waarvan velen van onze generatie ooit een glimp hebben opgevangen, maar nooit hebben ervaren. Door zijn trip zijn we ineens op de burelen van Neues Deutschland (het partijorgaan van de Oost-Duitse communistische partij) of in het stinkende Usti nad Labem. Hopelijk leidt de hernieuwde aandacht ooit tot een nieuwe Vredeskoers.
Zoals een Poolse vriend van me vorige week nog tegen me zei: “In mijn jeugd was dat als een religie”. De beleving was daar net zo sterk als bij ons elke juli. Mooi hoe wij daar nu iets van mogen meebeleven.
Je kan het boek kopen via deze link.
