Studio Kigali: Kopbeurt Marloes van Fulpen

Introductie: Marloes van Fulpen werkt als Eerste Secretaris op de Nederlandse Ambassade in Kigali. Ze woont 3,5 jaar in Rwanda. In die functie coördineert ze activiteiten rond het wielrennen. Ze heeft ‘iets’ met de sport, maar ergens op een heuveltje vlakbij Amersfoort ontdekte ze dat de actieve wielersport toch niet helemaal haar ding was. Met veel enthousiasme ziet ze dat wielerminnend Nederland in toenemende mate aandacht heeft voor Rwanda.

1. Wat heb je met wielrennen (of sport in het algemeen)?

Toen ik klein was gingen we elke zomer kamperen in Frankrijk. Dat viel natuurlijk vaak samen met de Tour de France. Als klein meisje stond ik dus meermaals, dagenlang langs de kant van de Franse bergwegen, in de brandende zon, wachtend op het voorbij suizende peloton. Geweldig vond ik dat, zeker als het lukte een (afgekauwde) bidon te vangen. Ik wilde dus vanzelfsprekend ook wielrenner worden, maar vergiste me in de krachtsinspanning en het doorzettingsvermogen die het kosten om dat daadwerkelijk te realiseren. Die droom eindigde vrij vroeg op mijn ‘stadsfiets’ op een minieme heuvel in Amersfoort: “Pap, laat maar zitten.”

Ik heb me sindsdien dus met veel plezier maar op het (zaal)voetballen gestort, dat ging me ook een stuk beter af. Toen ik later de oude wielrenfiets van mijn vader erfde, ben ik op het gemak de omgeving van Utrecht en het wielrennen wat meer gaan verkennen. Zo heb ik een aantal keer wat leuke tochtjes in de omgeving gemaakt, met als hoogtepunt de Oeverlandroute van Utrecht naar Eindhoven samen met mijn oom. In Rwanda ben ik een paar keer mee geweest met een mountainbike groep, fantastisch om de omgeving van Kigali op die manier te verkennen. Het voelde tegelijkertijd ook alsof je als beginner een start maakt in de Champions League, die bergen liegen er niet om. Al snel ben ik overgestapt naar de tennisbaan en de sportschool. Misschien moet ik bij terugkomst in Nederland toch nog die fietscarrière overwegen nu mijn hoogtestage in Rwanda er bijna op zit.

2. Wat doet Nederland op het gebied van fietsen in Rwanda?

Rwanda is een echt fietsland, veel Rwandezen gebruiken de fiets voor transportdoeleinden en het is ongelofelijk om te zien wat er soms per fiets, over de duizend heuvels, wordt vervoerd. Helaas kan lang niet iedereen zich een fiets veroorloven en ook de infrastructuur is niet op de fiets ingericht. We proberen Nederland op de kaart te zetten als innovatief fietsland met kennis en expertise op het gebied van actieve mobiliteit en infrastructuur, alsook de lokale bevolking te stimuleren het fietsen, met al zijn voordelen, nog verder te omarmen.

In december lanceerden we in samenwerking met Right to Play en de KNWU het Power to Pedals project. Het project ondersteunt de jonge meiden en jongens van het Bugesera Cycling Team om zich verder professioneel te ontwikkelen en stimuleert hen ook om in hun gemeenschappen actors of change te zijn op het gebied van gendergelijkheid en het doorbreken van stigma en barrières. De fiets vormt hierbij een instrument, dat ook meisjes de mogelijkheid kan bieden om zelfvertrouwen op te bouwen en vrijheden te ontdekken. Het is een fantastisch project, waar veel positieve energie in zit. Enkele Nederlandse renners kwamen al langs en inspireerden de groep: Anna van der Breggen, Laurens ten Dam, Thomas Dekker, Marijn de Vries en Koos Moerenhout.

We grijpen daarnaast andere mogelijkheden aan om over de voordelen van het dagelijkse gebruik van de fiets te praten, zowel voor de individuele gezondheid alsook het klimaat en de verduurzaming van steden. Recent schoven we bijvoorbeeld aan bij een radio talkshow die door miljoenen Rwandezen wordt beluisterd. Ook hebben we een film vertoond in Kigali die liet zien hoe de fietscultuur in Nederland is gegroeid. Er zijn ook Nederlandse bedrijven actief, zoals bijvoorbeeld eBee die in Rwanda de elektrische fiets heeft geïntroduceerd.

3. Welk stereotype over Afrika is verkeerd en zou je willen doorbreken?

Ik denk dat veel mensen, soms onbewust, Afrika als een geheel beschouwen, en van daaruit soms negatieve beeldvorming onterecht koppelen aan het volledige continent. Afrika is ongeveer drie keer zo groot als het gehele Europese continent en bestaat uit twee keer zoveel landen als de Europese Unie. Afrika is dus enorm groot en heel divers en dynamisch. De natuur is er prachtig, net als de biodiversiteit. En in veel gebieden kan je als toerist heel goed uit de voeten. Ik zou iedereen aanraden het boek “Afrika is geen land” van Dipo Faloyin te lezen en je te laten inspireren dit prachtige continent eens te bezoeken. Te beginnen natuurlijk met Rwanda, het land van de duizend heuvels!

4. Wat leerde je van je werk met/in Rwanda?

Mijn tijd in Rwanda heeft me heel veel geleerd, zowel op professioneel als persoonlijk vlak. Maar als ik iets moet noemen dan is het de realisatie hoe ongelofelijk veerkrachtig mensen zijn. De afgrijselijke verhalen en herinneringen aan persoonlijk leed en trauma zijn eindeloos in Rwanda. In veel levens speelt de genocide, meer dan dertig jaar later, op dagelijkse basis nog een rol.

Uit persoonlijke contacten en via verzoeningsprojecten die we vanuit de ambassade steunen, heb ik uiteenlopende verhalen van angst, trauma en onvoorstelbare pijn gehoord. Dat het deze individuen, en het land in zijn geheel, is gelukt om het leven weer op te pakken, zich op de toekomst te richten en het land te ontwikkelen tot wat het nu is, vind ik een ongelofelijk verhaal van kracht, vastberadenheid en doorzettingsvermogen. Dat zal ik zeker voor de rest van mijn leven met me meedragen.

5. Wie is je favoriete renner? En waarom? Wie wint het WK (m/v)?

Favoriete renner: Wout Poels. Toen het Sky Team met Froome het wielerpeloton domineerde ben ik nog een aantal keer naar een rit van de Tour de France gaan kijken, en ik volgde de Tour natuurlijk op TV. Gaaf en indrukwekkend vond ik die zwarte trein van Sky altijd. En het was natuurlijk fantastisch om Poels in die fenomenale trein een sleutelrol te zien spelen.

Voor het WK hoop ik natuurlijk dat Anna van der Breggen of Demi Vollering er een mooi Nederlands feestje van kunnen maken. Bij de mannen zou een titanenstrijd tussen Pogačar en van der Poel natuurlijk fantastisch zijn. Milan – San Remo was al een mooi voorproefje met een oranje randje!