Studio Kigali met Dirk-Jan Koch: De Paradox van het WK Rwanda
Het WK wielrennen strijkt deze zomer neer in Kigali. Voor de koersliefhebber voelt het als een feest: voor het eerst gaat het regenboogshirt op Afrikaanse bodem vergeven worden. Maar Rwanda is meer dan koers. Het is een land dat snakt naar zichtbaarheid, en tegelijk een land waar je niet om de politieke werkelijkheid heen kunt. In onze nieuwe podcastreeks Studio Kigali zoeken we juist die spanning op. Hoe vier je een wereldkampioenschap in Rwanda zonder naïef te worden?
In de vierde aflevering gaan Marten en Dik in gesprek met Dirk Jan Koch. Hij werkte jarenlang als diplomaat in Congo, is tegenwoordig secretaris-directeur bij de Adviesraad Internationale Vraagstukken en kent de regio door en door. Rwanda, zegt hij, is uniek. Dertig jaar na de genocide is er enorm veel vooruitgang geboekt: kinderen gaan naar school, levensverwachting is gestegen, vaccinatiegraad is hoog. Maar ja, er is politieke repressie en een ingewikkelde rol in Oost-Congo. Sport en politiek gescheiden houden? Dat klinkt mooi, maar in Rwanda is dat praktisch onmogelijk. Je hebt invloed, of je dat nu wilt of niet.
Wat betekent dat voor renners, ploegen en fans die straks afreizen naar het WK? Koch geeft een aantal handvatten:
- Kom vooral genieten van de koers (en ga voor de overwinning) maar wees je bewust van de omgeving.
- Bezoek het genocide-memorial en leer de geschiedenis kennen. Het is wel goed om te onthouden dat de geschiedenis door de overwinnaars wordt geschreven.
- Laat je niet meeslepen in propagandaplaatjes of symbolen die politieke claims onderstrepen.
- Kijk verder dan de hoofdwegen van Kigali: achter de glanzende boulevards ligt het echte dagelijkse leven.
In de aflevering is er ook ruimte voor de stem van het lokale wielrennen. De Rwandese renster Violete Neza vertelt hoe ze leerde van Anna van der Breggen, haar grote voorbeeld. Voor haar is wielrennen meer dan sport: het is mindset, voorbereiding en een manier om je leven te veranderen. Dat verhaal laat zien wat dit WK kan losmaken, juist bij de jeugd en juist ook bij jonge meiden.
Het ideaalbeeld? Dat over vijftien jaar een jonge Rwandees die nu langs de kant staat, zelf in de Tour rijdt en terugwijst naar dit WK als beginpunt. En ja, we hebben het ook over de sport zelf: Koch durft een gokje te wagen en zet zijn geld op Pogačar, al is dat natuurlijk een veilige keuze.
De eerste aflevering is nu te beluisteren in je favoriete podcastapp. De link naar Spotify vind je hieronder.