Het wordt steeds lastiger om wielerstatistieken bij te houden en dat is verdrietig. Gelukkig zijn de topvijfjes van Het is Koers altijd onbesproken, zelfs al worden ze door gebruikers gevuld.
Exit Lance Armstrong, exit 1999-2005. Dat een enkeling nog fluistert dat Lance Armstrong een prachtige coureur was, doping of niet, is tussen al het geraas een abject geluid geworden. Dat er in die jaren zoveel moois te zien was, is plotseling een leugen. Nu, dat bepaal ik zelf wel.
Ik ben namelijk een simpel mens en mijn analyse van de omvangrijke bewijslast die USADA online zette is oppervlakkig: Zabriskie, Leipheimer, Landis en vele anderen, ze gebruikten doping. Sommige van de renners die gebruikten waren om uiteenlopende redenen kwetsbaar of beïnvloedbaar. Dat is eerder verdrietig dan verwerpelijk. US Postal was een dopingbureau en binnen andere ploegen organiseerden renners hun infuusjes, pillen, pleisters of whatever zelf. Ze waren professional, en het werd van ze verwacht (zie daarvoor wat Bruyneel tegen Leipheimer zegt als de laatste vraagt om een door het team georganiseerd bloedprogramma). Net als de verstrekkende dokters, die waren ook professional. Lance Armstrong en Johan Bruyneel waren manipulatieve en intimiderende klootzakken. Maar daarvoor word je niet geschorst. Dergelijke deugden leiden in de gewone wereld zelfs meestal en straffeloos tot succes.
Om alle bovenstaande redenen begrijp ik helemaal geen snars van de zuiveringsdrang die zich meester heeft gemaakt van hele volksstammen. Ook niet van de woede. Iedereen is boos of gekwetst. Waarom? Hou ermee op. Mart Smeets, gemakkelijk onderwerp van spot en slachtoffer van het (inmiddels onuitstaanbare) ‘mag ik dat zeggen ja dat mag ik zeggen’-parool, had gisteren gewoon gelijk bij De Wereld Draait Door. Hoe kon ik het weten, hoe konden wij het weten en is het ooit anders geweest? Hij zat er volgens zichzelf ontzettend naast al die tijd. ‘De leugen zit in de sport verweven’, zei hij. En niet alleen in de sport, zou ik eraan toevoegen.
Het is om agnostische redenen dat ik weiger naar de bijbel of Jezus te verwijzen, dus verwijs ik naar een twitterbericht deze week – de moderne parabel – waarin wordt gevraagd of vrij zijn van leugens mogelijk is. Voor mijzelf in ieder geval niet. Voor niemand niet. En ja, je hebt leugens en leugens. Tony Blair, die moet wakker liggen.
Ik breek een lans voor Riccardo Riccò, die om god weet welke reden keer op keer in de fout ging. Het maakt niet uit dat hij een ettermens was. Dat staat er los van. Franck Vandenbroucke en Marco Pantani konden het ook niet laten. Misschien wel vaker dan we ooit zullen weten. Het doet er niet toe, ze behoorden tot een hele kleine groep supertalenten. Dat doping nodig is om supertalent te blijven omdat van ze verwacht wordt nog beter te zijn dan zichzelf en dat dezelfde mensen die dat verwachten vervolgens het doodvonnis vellen, is veel erger dan de ‘misstap’.
Geef die rotzooi toch vrij. Laat renners doping gebruiken onder toezicht van artsen die verstand hebben van hun vak. ‘Eerlijke’ sport is een illusie. Pas als je oneerlijk definieert bestaat eerlijk. Pas als je zegt dat dopinggebruik en -handel crimineel is wordt het duister.
Sterker, ik blijf me afvragen waaróm het oneerlijk is om doping (of herstelbevorderaars) te gebruiken. Ik blijf me ook afvragen wanneer nu feitelijk het verschil wordt gemaakt. In de wedstrijd? Tegen concurrenten die, zo wordt in het USADA-rapport in ieder geval tot pak ‘m beet 2010, ook doping gebruikten? Of tijdens de training? Als dat zo is gaat het zeker niet vanzelf. Hoe harder je traint, hoe groter het effect.
Wat gewone mensen in talloze en intussen strontvervelende dopingdiscussies drijft om dopinggebruik te veroordelen is mij een raadsel. Of het nu gaat om geïnstitutionaliseerde dopingjacht, of gewoon particuliere kroegmoraal die leidt tot brandmerken van een renner: wat maakt het in vredesnaam uit of zo’n kerel of vrouw iets neemt? Ga toch gewoon fietsen kijken en hou verder je waffel. Alsof mensen persoonlijk iets is aangedaan.
Het toppunt van ellende was vanochtend te horen op Radio 1. Daar werd – heel kort maar – de zorg geuit voor de ziel van alle kinderen die nu op Jeugdjournaal hadden moeten horen hoe Lance Armstrong de hele samenleving had voorgelogen. Alsof ze die hele Lance kennen. Ja, wat dat betreft is het grotemensenjournaal waarin ze hun Syrische leeftijdsgenootjes doodgemarteld in een greppel zien liggen een soort oase van rust en Bildung.
Waar komt toch de drang vandaan om sport(ers) schoon te maken en houden, de drang om voor anderen te bepalen wat goed is en fout? De enigen die er echt over kunnen en mogen oordelen zijn de sporters zelf. Zij moeten hun eigen afspraken maken, elkaar corrigeren als dat nodig is. Wil een sporter nog winnen met stimuli als niet derden maar peers zijn controleurs zijn? Ja ik ben naïef. Maar David Millar is wat dat betreft wel een katalysator. En wie weet wat Thomas Dekker nog kan betekenen voor deze prachtige sport.
En over de eerlijkheid: Dat Androni het moet doen met budget A, en Sky met budget B, dat sommige ploegen wel aparte tijdritfietsen hebben en andere niet, dat er verschillen zijn in trainingsexpertise, -faciliteiten en kennis van aërodynamica etc. en dat de uitkomst van een etappe soms al voor de aankomst wordt bepaald: alsof dát allemaal geen verschillen oplevert. Alsof die verschillen éérlijk zijn.
Streven naar gezondheid, het beschermen van renners of eerlijkheid in de koers legitimeren dopingjacht daarom niet. Omdat wielrenners verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen gezondheid en omdat er in het wielrennen zo verschrikkelijk veel andere variabelen de sport oneerlijk maken. En, ten slotte, wielrenners zijn op hun beurt niet verantwoordelijk voor wat andere (niet professionele) sporters doen. Alleen maar voor het onmetelijke plezier dat koers oplevert, hun koers. Ik zit, as ever, klaar voor de TV. Want op 23 februari is de Omloop het Nieuwsblad.
- Tour de France 2020: Achter een glazen muur - 15/09/2020
- Waar is de Tour? - 02/08/2016
- Ik vind wielrennen niet leuk meer - 08/07/2015