Frans Maassen staat er wat ongemakkelijk bij. In plaats van een royale bos bloemen of een souvenir van een sponsor heeft hij zojuist een elektrische gitaar in zijn handen gedrukt gekregen. De Limburger voelt zich niet bepaald de nieuwe Keith Richards of The Edge. Nee, hij is zichtbaar opgelaten en maakt een licht gespannen indruk. De nieuwsgierige blikken van de toeschouwers, die zich rond het erepodium hebben verzameld, branden nog net geen gaten in het flamboyante tricot waar Maassen zich een paar minuten eerder in heeft laten hijsen. Niet geel of roze, zoals in Frankrijk of Italië, maar een jachtluipaardprint. Alsof de ontwerper van de jurkjes van Tina Turner nog een stuk stof over had en daar dan maar een wielershirt van heeft gemaakt. Aangespoord door het publiek probeert Maassen voorzichtig wat geluid uit zijn gitaar te krijgen. De dappere poging wordt tot zijn opluchting met applaus beloond. In tegenstelling tot in de koers geldt nu het motto ‘meedoen is belangrijker dan winnen’. En dus moet elke renner op het erepodium er aan geloven en meespelen of -zingen met de artiesten die koersorganisator Herman Schueremans heeft ingehuurd. Een paar minuten mag Frans Maassen zich een rockster wanen, tegen wil en dank. Welkom in de Torhout-Werchter Classic, zoals de opvolger, of beter: doorstart, van de aloude Ronde van België in 1988 heet.

Gebrek aan belangstelling van zowel sponsoren als publiek en het daaruit voortvloeiende geldgebrek bij de organisatie maakt dat de Belgische nationale ronde enkele jaren eerder in zwaar weer is beland. Waar de Vlaamse en Waalse eendagskoersen onverminderd populair blijven, slaagt de Ronde van België er steeds minder makkelijk in het hoofd boven water te houden. Van 1908 tot en met 1981 is de koers, met uitzondering van de oorlogsjaren, vaste prik op de internationale wielerkalender. Winnaars als Lucien Petit-Breton, Rik van Looy, Peter Post, Vittorio Adorni en natuurlijk Eddy Merckx zorgen 65 edities lang voor aanzien en een internationaal karakter. Aan het begin van de jaren ’80 is het voortbestaan van de Ronde van België echter niet meer zo vanzelfsprekend. Tussen 1981 en 1988 wordt de etappekoers net zo vaak wel als niet georganiseerd en even ziet het er zelfs naar uit dat de ronde met de winst van Nico Emonds in 1986 een allerlaatste naam aan haar erelijst heeft toegevoegd.

Totdat Herman Schueremans in de bres springt. De dertiger uit Leuven zou in zijn tienerjaren het liefste zelf renner zijn geworden, maar vader en moeder Schueremans gooien roet in het eten. Zij vinden de wielersport te gevaarlijk voor zoonlief en spreken hun veto uit. In plaats van in het zadel belandt Herman in de muziekwereld en raakt al snel betrokken bij de organisatie van concerten en popfestivals. Niet dat zijn ouders dat een veel beter alternatief vinden voor het wielrennen, maar de jonge Herman loopt zo in ieder geval niet het risico van zijn fiets te tuimelen. Wat blijft is de liefde voor de wielersport, al valt het Herman steeds meer op dat er een generatiekloof bestaat tussen het publiek op een popfestival en dat bij een wielerwedstrijd. Het is een constatering die tekenaar en humorist Kamagurka in 1982 nog eens extra benadrukt. Op een promotiesticker voor Torhout-Werchter, het rockfestival waar Herman Schueremans op dat moment al enkele jaren bij betrokken is als één van de organisatoren, prijkt een oudere man, vormgegeven in de typische absurdistische Kamagurka-stijl, waar Gummbah vanaf de jaren ‘90 schatplichtig aan zal zijn. ‘Geef mij maar Gent-Wevelgem!’, reageert de getekende mopperkont als hem naar Torhout-Werchter wordt gevraagd. (voor de liefhebber die van een paar euro af wil: met een beetje geluk kom je de sticker nog wel eens tegen op Belgische veilingsites als 2ehands.be). De tekening van Kamagurka brengt Schueremans op een idee, dat iets meer dan een half decennium later daadwerkelijk wordt uitgevoerd: een wielerronde, gecombineerd met een muziekfestival.

Het is niet de eerste kennismaking van het internationale peloton met Herman Schueremans en ‘zijn’ Torhout-Werchter. In 1985 is het festival al eens een seizoen lang cosponsor van de Belgische Tönissteiner-ploeg. De bescheiden formatie, met als blinkvangers sprinter Benny van Brabant en ex-TI Raleigh-renner Paul Wellens en verder voornamelijk jong talent, krijgt tot haar eigen verbazing prompt een uitnodiging voor de Tour de France. Zelden is het gezegde ‘wie het laatst lacht, lacht het best’ toepasselijker geweest als bij het Tour-optreden van de renners van Tönissteiner. In eerste instantie vragen vele volgers zich af wat dat kleine Belgische ploegje in die gele shirts, voorzien van prominente rode balk op de borst waar in witte letters ‘T-W’ op prijkt, in ’s hemelsnaam in de belangrijkste ronde van het jaar te zoeken heeft. Twee knullige incidenten in de eerste Tour-week maken dat critici de link tussen een wielerploeg en popmuziek nog wat verder doorvoeren en de renners van Tönissteiner vergelijken met de leden van Spinal Tap, de fictieve rockband vol stuntelaars uit de ‘mockumentary’ This Is Spinal Tap. Ook bij Tönissteiner – Torhout-Werchter kennen ze enkele onhandige voorvallen. Zo breekt Stefan Morjean zijn pols door een domme val in de geneutraliseerde eerste kilometers van de zesde etappe. Diezelfde ochtend is ploeggenoot Luc Wallays door de teamleiding naar huis gestuurd. De knecht had een dag eerder meerdere malen geweigerd zijn wiel af te staan aan een ploeggenoot. Paul Wellens, Noël Segers en Benny van Brabant werden alle drie straal voorbij gereden door hun helper toen ze met een lekke band langs de weg stonden. Met Wallays’ verweer ‘ik heb niets gezien’ neemt ploegleider Ward Wouters geen genoegen. De knecht mag op eigen kosten de thuisreis aanvaarden. ‘Mooi op tijd voor het festival!’, trapt een journalist nog even na in een Vlaamse krant. Het is een verwijzing naar Torhout-Werchter, dat op dat moment op punt van beginnen staat. Herman Schueremans lacht als een boer met kiespijn zodra hij het nieuws verneemt.

Een dag later lacht Schueremans opnieuw, maar nu breeduit en van vreugde. In de zevende etappe van de Tour de France van 1985, uitgerekend één dag voordat tienduizenden mensen tijdens Torhout-Werchter zullen genieten van optredens van onder meer Depeche Mode, R.E.M., U2 en Joe Cocker, laat Ludwig Wijnants de stoutste droom van zijn sponsor uitkomen: een renner met de letters ‘T-W’ op zijn shirt wint een Touretappe! In de licht omhoog lopende slotkilometers in Nancy springt de Belg op het juiste moment weg bij medevluchters Peter Winnen, Luis Herrera, Iñaki Gastón en Nico Emonds. De drie eerstgenoemden zijn meer met elkaar bezig dan met de achtervolging op de koploper en met landgenoot Emonds heeft Wijnants het kort voor zijn beslissende demarrage op een akkoordje gegooid. De Belgen spreken af niet achter elkaar aan te zullen gaan. Na een solo van een paar minuten rijdt Wijnants met hooggeheven armen als eerste over de finish. Herman Schueremans kan zijn geluk niet op. Een mooier begin van zijn muziekfestijn in Torhout, en een dag later in Werchter, had hij zich niet durven wensen. Het tweedaagse Torhout-Werchter-festival vindt namelijk eerst in de ene stad plaats en vervolgens in de andere, zo’n 130 kilometer verderop, waarbij op beide dagen dezelfde artiesten optreden.

Ondanks het Tour-succes, dat het begin zal zijn van een warme vriendschap tussen Ludwig Wijnants en Herman Schueremans, staakt de festivalorganisator aan het einde van het seizoen de sponsoring. Het budget dat hij beschikbaar heeft voor een wielerploeg is simpelweg niet groot genoeg en kan onvoldoende concurreren met dat van andere sponsoren. Ook nu wordt Schueremans’ liefde voor de wielersport er bepaald niet minder om. Na een jaar afwezigheid keren de letters ‘T-W’ in 1987 dan ook al weer terug in het peloton. Opnieuw slechts voor één seizoen. Ze prijken dat jaar op het shirt van de Roland-Skala-ploeg. Niet in het wit, maar rood is nu de kleur. Doordat het bedrag dat Schueremans in de ploeg kan steken kleiner is dan twee jaar eerder springt het ‘T-W’ nauwelijks in het oog op het wit-blauwe shirt van het team, waar oudgedienden Hennie Kuiper en ‘Didi’ Thurau de bekendste renners zijn. Desondanks kan de kurk opnieuw van de champagnefles als Herman Frison de vierde etappe van de Tour wint. Uitgerekend op de zondag van Torhout-Werchter. Het is wederom een fraai staaltje timing.

Als de Ronde van België in 1987, net als vier jaar eerder, ontbreekt op de wielerkalender besluit Herman Schueremans in het opengevallen gat te duiken. Niet om de naamsbekendheid van zijn festival te vergroten. Dat verkoopt steevast nagenoeg uit. Als wielerliefhebber wil ‘De Schuer’ zijn favoriete sport steunen en het publiek vertier bieden. Bovendien is er een duidelijke link tussen de koers en een rockfestival, weet Schueremans. In het peloton zijn veel muziekliefhebbers, spiegelt hij voor, en omgekeerd lieten bekende artiesten als Elvis Costello en Peter Gabriel zich al eens naar Torhout-Werchter lokken met een paar fonkelnieuwe racefietsen, als extraatje naast hun gebruikelijke gage. Samen met Het Nieuwsblad, dat wel wat ziet in de plannen voor de vernieuwde aanpak van Herman Schueremans, wordt een doorstart van de Ronde van België uit de grond gestampt. De naam is geen verrassing: Torhout-Werchter Classic. Een wielerkoers, overgoten met een rock & roll-sausje. Dat alleen de vierde etappe daadwerkelijk van Torhout naar Werchter gaat en er in de andere etappes wordt gestart en/of gefinisht in onder meer Geel, Brugge en Leuven is bijzaak. De Torhout-Werchter Classic vindt weliswaar niet tegelijk met het festival plaats, in juli zou immers direct geconcurreerd moeten worden met de Tour de France, ook in augustus heeft Herman Schueremans een keur aan artiesten geboekt om zijn ronde muzikaal te omlijsten. De crème de la crème van de Belgische popmuziek uit de tweede helft van de jaren ’80 is aanwezig. Raymond van het Groenewoud bijvoorbeeld, maar ook Soulsister, Arno en Bart Peeters & de Radio’s. De generatiekloof tussen oudere wielerliefhebbers en jongere festivalfans dichten en de koers populair maken bij een jeugdiger publiek, is de missie van Schueremans. Vandaar dat hij meteen maar even afrekent met een aantal vaste waardes in en rond het peloton.

Zo krijgen de klassementsleiders en etappewinnaars in de Torhout-Werchter Classic geen bloemen. Dat vindt Schueremans meer iets voor een uitvaart. In plaats daarvan wachten gouden platen en elektrische gitaren op de besten in koers. Kunnen de kersverse ritwinnaars meteen het publiek wat extra vermaak bieden en als een ware rockster ‘jammen’ met één van de bands. Het gebruikelijke spandoek aan de finish wordt een lichtbak en ook als het gaat om leiderstruien onderscheidt de Torhout-Werchter Classic zich van elke andere koers. Walter van Beirendonck van modecollectief De Antwerpse Zes mag van Herman Schueremans zijn creativiteit de vrije loop laten. De ontwerper laat zich inspireren door het dierenrijk. Het verklaart waarom Frans Maassen na het winnen van de eerste editie van de vernieuwde Belgische ronde in een kek luipaardprintje op het podium staat. Wie niet beter weet zou denken dat Safaripark Beekse Bergen de hoofdsponsor is. Eric van Lancker mag voor het puntenklassement een shirt met giraffe-motief komen afhalen en voor de truien van berg-, jongeren- en sprintklassement heeft Van Beirendonck gekozen voor de berggeit, de tijger en de slang. Na het uitreiken van elektrische gitaren en gouden platen worden de winnaars geacht onder begeleiding van Soulsister gezamenlijk ‘we are the champions’ in te zetten. De piano die Frans Maassen als hoofdprijs in de wacht sleept met zijn eindzege, zal een paar dagen later keurig door de organisatie bij zijn huis in Limburg worden afgeleverd. Terwijl cynische journalisten schrijven dat Bryan Adams en Sting, een maand eerder de hoofdacts op het Torhout-Werchter-festival, toch ook niet de Muur van Geraardsbergen hoefden op te fietsen kan Herman Schueremans zijn geluk niet op. Zowel onderweg als bij de start- en aankomstplaatsen van de Torhout-Werchter Classic staat meer publiek dan voorheen bij de Ronde van België het geval was. En belangrijker: er zijn inderdaad veel meer jongeren.

Ondanks de succesvolle start is de Torhout-Werchter Classic geen lang leven beschoren. De nieuwe etappekoers valt op de kalender samen met de Clásica San Sebastián, eindigt op de dag voordat de Ronde van Nederland start en past voor veel renners simpelweg niet in hun voorbereiding op het wereldkampioenschap, dat dan nog eind augustus wordt verreden. Herman Schueremans weet in 1989 weliswaar regerend wereldkampioen Maurizio Fondriest en Giro-winnaar en Tour-runner-up Laurent Fignon te verleiden om naar België af te reizen, verder valt het deelnemersveld internationaal gezien wat tegen. Strijd is er daarentegen wel. Titelverdediger Frans Maassen probeert in de laatste twee etappes uit alle macht zijn achterstand van één luttele seconde op de Britse klassementsleider Sean Yates goed te maken. De Limburger slaagt echter niet in zijn opzet. De bezorgers van de piano zullen deze keer de Noordzee moeten oversteken. Het feit dat Yates in zowel de proloog als de tijdrit in de Torhout-Werchter Classic te kampen heeft met een lekke band en anders waarschijnlijk een grotere voorsprong op Maassen had gehad, maakt het verlies voor de Nederlands kampioen iets gemakkelijker te accepteren. In het najaar lijkt het er nog even op dat de eindzege via de jurytafel alsnog bij Maassen terecht komt. Yates blijkt in België een positieve plas te hebben ingeleverd, maar door procedurefouten komt de Brit met de schrik vrij en blijft de winnaar.

Een jaar later zal met terugwerkende kracht duidelijk worden dat Frans Maassen door die ene seconde achterstand en de procedurefouten een loepzuivere hattrick is misgelopen. In 1990 is de Limburger opnieuw de beste van Torhout, Werchter en omstreken. Yates rijdt dan, net als de meeste wereldtoppers, in San Sebastián, waardoor Maassen met name in de tijdritten het rijk alleen heeft. Renners als Vladimir Poulnikov, Johan Museeuw, Eric Vanderaerden en Adriano Baffi zijn wel in België gestart, maar kunnen geen van allen voorkomen dat Maassen zijn gitaarcollectie verder mag uitbreiden. Niet minder dan vijf stuks verzamelt hij er in totaal in drie edities van de Torhout-Werchter Classic. Voor elke ritwinst één. Afgezien van het verplichte toneelstukje op het erepodium zal de renner uit de Buckler-ploeg van Jan Raas niet één enkele noot op de instrumenten spelen. Niet op de gitaren, niet op de piano. In interviews zal Maassen later meermaals toegeven zijn opmerkelijke collectie stuk voor stuk te hebben weggegeven aan mensen die wél aanleg hebben voor het bespelen van een muziekinstrument.

Heel rouwig is de Limburger niet als hem in het voorjaar van 1991 ter ore komt dat de Torhout-Werchter Classic geen vervolg krijgt. Sponsor Het Nieuwsblad heeft besloten haar geld voortaan liever in eendagskoersen als de Ronde van Vlaanderen te steken. Nieuwe geldschieters blijven uit en als blijkt dat op de internationale wielerkalender alleen maar plaats is voor de ronde in de week pal na het wereldkampioenschap, gooit Herman Schueremans de handdoek in de ring. Na drie edities zit er geen muziek meer in de Torhout-Werchter Classic. Het geeft Frans Maassen de kans om eindelijk eens de Ronde van Nederland te rijden. Die startte drie jaar lang op de dag pal na het einde van de Belgische ronde. Twee etappekoersen achter elkaar waren voor Maassen te veel van het goede, maar nu de Torhout-Werchter Classic voltooid verleden tijd is kan hij eindelijk eens van start in eigen land. Hij wint niet alleen de tijdrit, ook het eindklassement. Na de laatste etappe door Maassens eigen Limburg ziet het publiek een ontspannen winnaar op het podium. In zijn hand een royale bos bloemen.

 

Noot: in 2002 keert de Ronde van België, na een afwezigheid van ruim tien jaar, terug op de kalender en wordt tegenwoordig verreden onder de naam Baloise Belgium Tour. Ook Rock Werchter, zoals Torhout-Werchter heet als het festival vanaf 1999 alleen nog in Werchter plaatsvindt, maakt dan een comeback in het peloton: als sponsor van het jongerenklassement.

 Tussen 2007 en 2017 rijdt er een Rock Werchter Cycling Team in koersen voor beloften en elite zonder contract. Inmiddels heet de ploeg Stageco, gesponsord door het gelijknamige bedrijf van podiumbouwer Hedwig De Meyer. Hij is samen met Herman Schueremans één van de grondleggers van het festival Torhout-Werchter.

Vincent de Lijser
Laatste berichten van Vincent de Lijser (alles zien)