In den beginne was er al vrij snel van alles, maar van een fiets was nog geen sprake. En heel, heel erg lang zou dat zo blijven. De fiets, met trappers, kwam er pas in 1864. Maar dat was nog niet de fiets zoals wij die nu kennen. De trappers zaten nog op het voorwiel en de fiets had nog geen banden. Pas in 1885 werd de kettingfiets uitgevonden, met de trappers op de plaats waar ze nu ook zitten. Drie jaar later kwamen er luchtbanden op de markt. Niet lang daarna stapte Albert Sutherland Royaards, een dove tuinier, die voordien een flink aantal jaren een succesvol tuincentrum in Assen had gehad, op een rijwiel van fietsenfabrikant Burgers uit Deventer om aan een fietstocht naar Rusland te beginnen. Hij was de eerste Nederlander die op de fiets de wijde wereld introk.

Sutherland Royaards was van meet af aan geïnteresseerd geweest in de fiets. Hij was ook een actief lid van de in 1883 opgerichte ANWB, die aanvankelijk nog Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond had geheten. En hij vestigde op 21 augustus 1887 een wereldrecord op de kwartmijl met een tricycle, een driewieler voor volwassenen. Zijn tijd: 382/5 seconden, waarmee hij het eerdere record (402/5) van de Engelsman F.W. Allard verbeterde. Alberts poging om ook het record op de halve mijl in handen te krijgen, mislukte door materiaalpech.

Zijn eerste grote fietsreis, waaraan hij in 1895 begon, zou een half jaar duren. Toen hij weer thuis was, zei hij dat hij nooit meer een tweede grote tocht zou maken (‘nog voor geen honderdduizend gulden’), zo groot waren soms de ontberingen geweest. Een jaar later was het echter toch weer zover. Hij vertrok toen, opnieuw op een rijwiel van Burgers, dat speciaal voor de gelegenheid in de nationale kleuren rood-wit-blauw was geschilderd, voor een nieuwe toer, nu naar Jeruzalem, en nog verder naar Zuid-Afrika, zo was het plan. Die fietstocht zou anderhalf jaar duren.

In mijn boek Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier, dat op 11 november verschijnt, doe ik verslag van Alberts fietstochten, van het leven dat eraan voorafging en van de fietstochten van andere wereldfietsers, uit andere landen, die in hetzelfde tijdsgewricht van zich deden spreken. Een opvallende overeenkomst tussen al die fietsers was: ze gingen allemaal goed bewapend op pad. En bovenal: ze hielden van de fiets.

Wim Daniëls, Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier, Alfabet Uitgevers, prijs 19,99, verschijnt 11 november.

 

Wim Daniëls
Laatste berichten van Wim Daniëls (alles zien)