Foto Ploegkaart Henri Manders Kwantum
Verjaardagskalender 2 maart: Henri Manders (1960)
Precies 62 kilometer is de vijfde Touretappe van 1985 onderweg als twee Nederlanders het hazenpad kiezen. Teuntje en Toontje. Van Vliet en Manders. Eigenlijk heet die laatste helemaal geen Toontje. Ook geen Toon of Antoon of iets dat er op lijkt, maar Henri. De 25-jarige Hagenaar komt uit voor de Kwantum-ploeg van Jan Raas. In 1983 had hij zijn profdebuut gemaakt bij het Belgische Jacky Aernoudt. Daar hadden ze hem de bijnaam Toontje cadeau gedaan. Naar verluidt omdat Henri’s achternaam zijn ploeggenoten aan Tom Manders deed denken. De Nederlandse komiek maakte in de jaren ’50 en ’60 furore als het typetje Dorus en had met het nummer Twee Motten een hit. Kennelijk verkeerden de Belgische renners van Jacky Aernoudt in de veronderstelling dat die komiek Toon heette in plaats van Tom, vermoedelijk haalden ze Tom Manders en Toon Hermans door elkaar, en zo komt het dat Henri Manders in het peloton van 1985 Toontje wordt genoemd.

Terwijl Tourdirecteur Félix Lévitan zich opwindt over het feit dat het peloton de Nederlanders zo makkelijk laat wegrijden – de twee bouwen een voorsprong op van liefst twintig minuten en zesenveertig seconden – maakt ook Jan Raas zich druk. Niet lang nadat de motard de koplopers hun riante voorsprong heeft getoond, verschijnt de volgwagen van de Kwantum-ploeg naast de twee koplopers. Door het openstaande raam steekt het ronde hoofd van Hilaire Van der Schueren, de rechterhand van Raas, naar buiten. ‘Stoppen met rijden!’, luidt de opdracht aan Manders. In het vermoeid rakende lijf van Teun van Vliet borrelen gevoelens van onbegrip op. De renner van Verandalux besluit de stalorders te counteren met een tegenvoorstel. Als hij het geel pakt, mag Toontje de rit winnen. Ondanks dat Van Vliet al zijn overtuigingskracht in de strijd gooit om Manders er toe te bewegen weer mee te rijden en hem meermaals de ritzege garandeert, is de redevoering tegen dovemans oren gericht. Toontje beroept zich op de stalorders van zijn broodheer en is niet langer voornemens om ook maar één trap extra te doen. Teuntje heeft geen andere keus dan zelf al het kopwerk voor zijn rekening te nemen en zijn medevluchter mee te voeren, als ware die een zware boodschappentas op zijn bagagedrager. Ondertussen is in het peloton eindelijk iets dat lijkt op een achtervolging op gang gekomen.
De voorsprong van de twee koplopers begint te smelten als een ijscoupe op een tropische dag. Van Vliet krijgt het gaandeweg alsmaar zwaarder. Doordat Manders zich blijft verschuilen in het kielzog van zijn landgenoot, is Teuntje feitelijk aan een monstersolo bezig. Bij het ingaan van de laatste dertig kilometer zet Toontje zich weliswaar sporadisch weer eens op kop, maar Van Vliet blijft veruit het meeste werk verzetten. Ineens trekt er een golf van kramp door zijn benen. Met een verwrongen gezicht vangt hij de pijn op. Na een paar seconden van ontspanning zet hij weer aan, maar zodra hij opnieuw druk uitoefent op de pedalen keert de kramp terug. Teuntje kan niet meer. Inmiddels is Toontje hem snel voorbij gestoken. Met de hete adem van het peloton in zijn nek snelt hij naar de finish in Roubaix. Dankzij het kilometers lange meeliften op de bagagedrager van zijn medevluchter annex gangmaker heeft hij nog net voldoende sap in de benen om de jagende meute voor te blijven. Teuntje is dan inmiddels opgeslokt door het jagende peloton en komt als voorlaatste van de zestig man tellende eerste groep over de meet. Hij is gefrustreerd en vooral teleurgesteld. Pas negen jaren later wordt het merkwaardige koersverloop ontrafeld. De crux blijkt te zitten in de verstandhouding tussen Raas en zijn collega-ploegleider Peter Post van Panasonic. De gezworen rivalen hadden die ene dag in 1985 niet tegen elkaar gewerkt, maar juist mét elkaar. Toen de voorsprong van Teuntje en Toontje dusdanig groot was geworden dat Van Vliet het geel zou pakken, hadden Raas en Post een pact gesloten. Het succes van de Verandalux-renner en de publiciteit die zijn gele trui hem zou opleveren, zou hun beider ploegen de wind uit de zeilen nemen. Daar besloten Raas en Post samen een stokje voor te steken. Eerstgenoemde gaf Manders de opdracht zijn benen stil te houden. Zijn collega zette zijn renners op kop van het peloton. Als de voorsprong van de twee vluchters fors zou slinken, hield Eric Vanderaerden namens Post zicht op het geel. Manders kon op zijn beurt krachten sparen en Raas een ritzege schenken. De stug doorrijdende Teun van Vliet zou het kind van de rekening zijn en met lege handen achterblijven. Zo gezegd, zo gedaan. Het plan van de twee ploegleiders werd tot in de finesses ten uitvoer gebracht, met, mede door Van Vliets krampaanval, precies het beoogde resultaat. Henri ‘Toontje’ Manders zou nooit een grotere overwinning boeken dan die in de vijfde Touretappe van 1985 naar Roubaix.
Ook jarig vandaag
- Jasper Philipsen (1998)
- Igor Anton (1983)
- Max van Heeswijk (1973)
- Patrice Halgand (1974
- Sylwester Schmid (1978)
- Monique van de Ree (1988)