Foto Geof Sheppard, CC BY-SA 4.0

Wielercultuur

Verjaardagskalender 23 april: Tony Martin (1985)

Het geheim van Tony Martin zijn niet zijn turbodijen. Ook niet zijn wilskracht om gedurende een lang tijdsbestek, terwijl het melkzuur aan alle kanten uit zijn poriën spuit, een verschroeiend zware versnelling rond te blijven draaien. Zijn haast onuitputtelijk lijkende longinhoud is het evenmin. Nee, het geheim van de Duitse tempobeul is voor slechts tachtig eurocent per velletje verkrijgbaar bij om het even welke bouwmarkt dan ook. Tony Martin dankt zijn vele overwinningen in races tegen het uurwerk namelijk voor een niet onbelangrijk deel aan schuurpapier. Het meestal met korreltjes fijn zand beplakte vel dient in zijn geval niet om enkele microgrammen gewicht van zijn fiets te schaven, maar om zo aerodynamisch mogelijk in het zadel te kunnen blijven zitten. Natuurlijk ook om meer grip te hebben en zo druk te kunnen blijven uitoefenen op de pedalen, maar hoofdzaak is het aannemen van een minder gunstige zithouding op de fiets, onbewust of veroorzaakt door vermoeidheid, direct en genadeloos af te straffen. Zoals je je duimende dochter ’s avonds voor het naar bed gaan een handschoentje aantrekt om te voorkomen dat ze die duim al slapend in haar mond duwt en haar gebit ruïneert, zo tapet Tony een stuk schuurpapier vast op het zadel om zijn zitvlak op de vooraf, met behulp van professoren en windtunnels, tot in de finesses uitgekiende plek te houden.

Zittend in zijn ideale houding voelt hij het niet, maar zodra de Duitser ook maar een millimeter gaat verzitten en dus afwijkt van zijn gewenste positie, wordt hij onmiddellijk tot de orde geroepen door het pijnlijk schurende hulpmiddel, dat zijn zitvlak en scrotum op een zeer onaangename wijze begint te behandelen. Het dwingt de renner zo snel als mogelijk de oorspronkelijke houding weer aan te nemen. Dat laatste lukt niet altijd. Tijdens het wereldkampioenschap tijdrijden van 2015 in het Amerikaanse Richmond is Martin zichtbaar niet in vorm. De eerste paar kilometers zien er nog veelbelovend uit, maar vervolgens registreren de vele aanwezige televisiecamera’s feilloos dat de Duitse tempobeul worstelt met zijn cadans. Het ritme is die dag net zo vindbaar als een speld in een hooiberg. Martin knokt en strijdt meer tegen zichzelf dan tegen zijn opponenten of het uurwerk. Der Panzerwagen, zoals zijn bijnaam luidt, verwijzend naar de manier waarop Tony in zijn beste dagen overal dwars doorheen lijkt te beuken als ware hij een tank, schokt ongemakkelijk heen en weer op zijn zadel teneinde alsnog de juiste houding en dito ritme te vinden. Het resultaat van die verwoede pogingen is na afloop duidelijk zichtbaar. Het vooraf met een paar druppels secondelijm op het zadel bevestigde stuk schuurpapier, heeft het zitvlak van de Duitser gedurende de tijdrit veranderd in een homp rauw vlees. Met een bebloede koersbroek komt hij over de finish, waar aan het einde van de middag een teleurstellende zevende plaats in de uitslag de pijn nog wat heviger maakt. Ruim vijfkwart minuut is de achterstand op de kersverse wereldkampioen Vasil Kiryjenka. De nederlaag doet Tony Martin pijn, maar dat leed valt in het niet bij hoe zijn zitvlak voelt. De billen van Der Panzerwagen zien er ’s avonds uit alsof ze rechtstreeks uit de vitrine van de plaatselijke keurslager komen.

Een kleine anderhalf jaar eerder overkomt hem ook al iets soortgelijks. In de Ronde van het Baskenland in 2014 heeft regerend wereldkampioen tijdrijden Martin voor de start aan zelfvertrouwen geen gebrek. De Duitser is overtuigd van zijn kunnen in de 26 kilometer lange afsluitende chronorace. In een misschien iets te overmoedige bui heeft hij zelfs een, altijd voor discussie zorgende, witte koersbroek aangetrokken. Die kleurt fraai bij zijn regenboogtrui, maar het schuurpapier legt twee dingen feilloos bloot. In letterlijke zin het zitvlak van Tony Martin en in figuurlijk opzicht dat het dragen van een hagelwitte koersbroek immer een risico is. De bebloede rennerskont is door het lichtkleurige lycra duidelijk te zien. Deze tijdrit wint hij echter, ondanks dat hij zijn ritme onderweg maar moeizaam vindt en flink heen en weer schuurt op zijn zadel, wel. Een zege die Martin letterlijk bloed, zweet en tranen kost. De zelfkastijding brengt de Duitser echter vele malen meer succes dan die paar keer dat hij gehavend en bebloed aan de aankomstlijn verschijnt. Liefst vier wereldtitels tegen het uurwerk sleept Tony Martin gedurende zijn profcarrière binnen. Daarnaast boekt hij vele tijdritzeges in grote en kleinere etappewedstrijden. Het is die enkele keren dat Der Panzerwagen even niet helemaal in goede doen was en zijn bilpartij en scrotum er, door het vele heen en weer schudden in het zadel, uit waren komen te zien als een plak rosbief, meer dan waard.

Bekijk ook van Vincent de Lijser

Verjaardagskalender 23 april: Tony Martin (1985)

Hoe Der Panzerwagen zich zelf extra pijn kon doen

Wielercultuur

Verjaardagskalender 22 april: Carlos Sastre (1975)

Wielercultuur