Wielercultuur

Verjaardagskalender 10 juli: Ronan Pensec (1963)

Een bonte mengeling van zestien renners staat er enigszins ongemakkelijk bij. Het is donderdag 28 januari 1993 als een nieuwe wielerploeg aan de buitenwereld wordt gepresenteerd. Het is dat de twee Nederlanders, vier Belgen, zes Fransen, drie Russen en die ene Duitser allemaal hetzelfde blauwe tenue dragen, anders was het een stuk lastiger een overeenkomst tussen hen te vinden. Op een van de laatste januaridagen van het jaar is het inmiddels bijna zes maanden geleden dat Peter Post en Paul Desmet hadden geproost op de comeback van Histor in het peloton. Het verfmerk had zich voor twee seizoenen verbonden aan de ploeg, die nu in Lille wereldkundig wordt gemaakt.

Lille. Inderdaad, Frankrijk. Het land waar Paul Desmet namens Sigma Coatings werkt aan de naamsbekendheid van één van de submerken. Het verklaart waarom er niet Sigma of Histor op de blauwe shirts staat, maar Novémail. Het is de naam die in Frankrijk om strategische redenen op de blikken verf wordt gebruikt. Om actief te blijven in de wielersport heeft Peter Post een aantal van zijn principes overboord moeten zetten. Bij zijn vorige ploegen, TI-Raleigh en Panasonic, stonden renners uit allerlei windstreken onder contract, maar nooit en te nimmer een Fransman. Een bewuste keuze. Post vond de Fransen te eigengereid en bovendien moeilijk in de omgang. Maar nood breekt wet. En principes.

Dus toen Paul Desmet te kennen gaf dat de nieuwe ploeg op een licentie uit Frankrijk zou moeten gaan rijden, met op dringend verzoek van de sponsor een behoorlijk aantal Franse renners en met een dito koersprogramma in het vooruitzicht, besloot Post zijn gewetensbezwaren om te zetten in professionaliteit en ambitie. De nieuwe Novémail-ploeg biedt immers ook kansen. In de laatste jaren van Panasonic had Post, na het vertrek van achtereenvolgens Robert Miller, Erik Breukink en Steven Rooks, geen echte ronderenner meer in zijn gelederen gehad, maar nu glooit er op dat front zowaar weer licht aan de horizon. De twee Franse kopmannen van Post, Charly Mottet en Ronan Pensec, hebben immers al meerdere keren een top 10-eindklassering in de Tour behaald en weten bovendien allebei hoe het voelt om de gele trui om de schouders te hebben.

Amper twee en een half jaar voordat Pensec, gewoon in zijn eigen taal, aan de journalisten in Lille vertelt zin te hebben in het avontuur bij zijn nieuwe ploeg en ‘en passant’ meldt veel respect te hebben voor Peter Post en diens staat van dienst in het peloton, heeft de Fransman twee dagen de leiderstrui gedragen in de Tour. In de eerste Alpenetappe van 1990, naar Saint-Gervais Mont-Blanc, had Pensec het geel overgenomen van Steve Bauer. Negen dagen eerder hadden de twee, in gezelschap van Frans Maassen en Claudio Chiappucci, het hele peloton een poets gebakken.

De knechten van de klassementsrenners waren duidelijk nog niet helemaal wakker of wilden hun krachten sparen voor de ploegentijdrit, diezelfde middag. Met een voorsprong van dik tien minuten had het kwartet in de 138,5 kilometer lange ochtendetappe rond Futuroscope op de tweede Tourdag een fraai gat geslagen ten opzichte van alle favorieten. Dat de Nederlander en de Italiaan een dergelijke bonus cadeau kregen van het peloton leek te billijken. Maassen was bepaald geen klimmer en Chiappucci werd op dat moment nog beschouwd als een renner uit de kantlijn van het peloton – geheel onterecht zou blijken, de Italiaan wist die Tour als tweede te finishen en beleefde zijn doorbraak als ronderenner; de favorieten hadden toen al beter moeten weten aangezien Chiappucci in de Giro dat jaar twaalfde was geworden en zich tot bergkoning kroonde.

Het zomaar laten wegrijden van Bauer en Pensec deed echter bij menig volger onmiddellijk de wenkbrauwen fronsen. De Canadees was twee jaar eerder net naast het podium geëindigd in Parijs. Zijn Franse metgezel was op zijn beurt in 1986 al zesde geworden en in het jaar dat Bauer vierde werd, tikte Pensec als zevende aan toen op de Champs-Élysées het eindklassement van de Tour van 1988 werd opgemaakt. Nu gingen de twee met een royale bonus aan hun Franse expeditie beginnen.

Door zijn goede proloog en dito ploegentijdrit is Bauer de eerste van de koplopers die het geel mag dragen. In de Alpenetappe naar Saint-Gervais zakt de Canadees echter door het ijs en moet zijn trui afstaan aan de renner die al bijna een week op het vinkentouw zit in het algemeen klassement. Pensec neemt ‘le maillot jaune’ over. Het maakt de Fransman met het opvallende gitzwarte en elke ochtend met een flinke lik gel gestileerde kapsel – Pensec is groot Elvis-fan en draagt dat zichtbaar uit – plotseling een kandidaat-Tourwinnaar.

Tegelijk plaatst hij Greg Lemond, zijn kopman binnen de Franse Z-ploeg, in een lastige situatie. Die riskeert bij elke aanvalspoging de klassementsleider in de vernieling te rijden en zodoende dus een ploeggenoot het geel te ontnemen. Het probleem lost zich enkele dagen later vanzelf op. Pensec heeft niet de benen die hij enkele jaren eerder wel had. In de twaalfde etappe, een 33,5 kilometer lange klimtijdrit naar Villard-de-Lans, verliest hij meer tijd dan hem lief is. Chiappucci mag het geel overnemen en zal de trui pas op de voorlaatste Tourdag verliezen aan Lemond.

Die kan dan al anderhalve week rekenen op de onvoorwaardelijke steun van Pensec. Zodra de Fransman het geel kwijt is, wijdt hij zich volledig aan het knechten voor zijn kopman. Zijn zicht op een mogelijke topklassering verdwijnt daarmee als vanzelf achter de bergtoppen, die de parcoursbouwers aan de renners voorschotelen. Enkele jaren later, als Pensec de belangen van Peter Posts Novémail behartigt, komt een dergelijke positie nimmer in het vizier. Ondanks dat de Franse kopman zijn Nederlandse ploegleider verblijdt met fraaie prestaties in onder meer Parijs-Nice en de Dauphiné Libéré, blijft Toursucces uit. Ook Mottet slaagt er niet in het blauwe Novémail-shirt prominent te tonen in de ronde van zijn thuisland. Het draagt eraan bij dat het Franse avontuur van Post na twee seizoenen al weer voorbij is. De bonte mengeling die zijn rennersgilde in die periode is, valt snel uit elkaar.

Bekijk ook van Vincent de Lijser

Verjaardagskalender 12 juli: Henk Poppe (1952)

Wielercultuur

Tour ’97 | Een chaotische massasprint met een Nederlandse winnaar

Koersverhalen Tour '97