Hoe de kansen op goud keerden voor de vandaag (9 september) jarige Alison Sydor

Te saai, te lang, weinig aansprekend voor de televisiekijker; het zijn slechts enkele argumenten die worden aangevoerd bij zowel het Internationaal Olympisch Comité als de wielerbond om het onderdeel, dat te boek staat als een van de meest zware op de Spelen, ten grave te dragen. Als ‘joker’ kunnen de Amerikaanse organisatoren bovendien inzetten dat het onderdeel ervoor zorgt dat een belangrijk stuk snelweg en tevens toegangsader tot Atlanta liefst twee opeenvolgende dagen – eerst voor de verkenning en vervolgens voor de wedstrijd zelf – moet worden afgesloten, hetgeen verre van ideaal is. Als het aan de Amerikanen ligt verdwijnt de chronorace voor landenploegen van vier renners per direct van het toneel en maakt plaats voor een onderdeel waar men aan de overkant van de Atlantische Oceaan vele malen meer brood in ziet: mountainbiken.

Mountainbiken als nieuwe Olympische sport

Pas enkele jaren eerder is de sport, waarin alleen al in de Verenigde Staten miljoenen dollars omgaan, als een welig tierende paddenstoel uit de grond geschoten en had al snel een enorme populariteit vergaard. Na een uitgebreide Amerikaanse lobby gaan het IOC en de UCI, na veel wikken en wegen, en in het geval van sommige bestuursleden met pijn in het hart, overstag en voeren de voorgestelde wijzigingen door. In het najaar van 1993 maakt het IOC wereldkundig welke sporten en onderdelen een kleine drie jaar later in Atlanta op het programma staan tijdens de Spelen. Die zullen voor het eerst niet alleen voorbehouden zijn aan amateurrenners. Ook profs mogen vanaf 1996 mee strijden om Olympisch goud. Er is in elk geval geen ploegentijdrit meer. Die wordt vervangen door een individuele chronorace. Vol trots presenteert het IOC bovendien het mountainbiken als een van de nieuwe onderdelen.

Gejuich in Canada

In het Canadese Edmonton wordt de door de sportbonden doorgehakte knoop met luid gejuich begroet. Alison Sydor realiseert zich onmiddellijk dat de toevoeging van het mountainbiken aan het Olympisch programma haar kansen op een medaille zienderogen vergroot. De renster, die het rijden op een fiets met dikke profielbanden en een recht stuur combineert met het wegwielrennen, was in 1992 in Barcelona twaalfde geworden in de vrouwenkoers. Het is een van de vele aansprekende resultaten die de Canadese op haar wegfiets boekt – een jaar eerder was ze op het WK als derde gefinisht en op het palmares van Sydor prijken meerdere nationale titels en ritzeges in onder meer de Tour Cycliste Féminin en de Tour de la CEE Féminin – maar in een peloton waarin Leontien van Moorsel en Jeannie Longo de dienst uitmaken moet ze met de regelmaat van de klok het onderspit delven en in het tweetal haar meerderen erkennen.

Dat het mountainbiken in 1996, uitgerekend op haar eigen Noord-Amerikaanse continent, Olympisch wordt, grijpt Sydor aan om haar focus nog wat meer te verleggen. Ook in de nieuwste tak van de wielersport strijdt de Canadese al enkele jaren met de besten mee, getuige haar zilveren medaille op het WK van 1992 en een derde plek in de Grundig World Cup het jaar nadien. Sydor besluit zich richting Atlanta volledig op de mountainbike te storten en het wegwielrennen louter nog als training te beschouwen. De switch werpt al snel haar vruchten af. De Canadese pakt in 1994 in het Amerikaanse Vail de wereldtitel en doordat ze haar regenboogtrui een jaar later in Duitsland met succes verdedigt, reist ze als regerend kampioene af naar Atlanta. In het wereldbekercircuit staat er het hele jaar geen maat op Sydor, die de hegemonie van de Amerikaanse Juli Furtado vakkundig afbreekt en tegelijk zichzelf tot torenhoog favoriete voor een gouden medaille bombardeert.

Wie, mede ingegeven door de fraaie prestatiereeks van Sydor in aanloop naar de Spelen, zijn of haar geld inzet op de Canadese hoeft na de Olympische mountainbikewedstrijd – de vrouwen rijden een paar uur na de mannen, van wie Bart Brentjens namens Nederland de sterkste zal blijken – niet terug naar het wedkantoor om een fraai bedrag te innen. Op de misschien wel belangrijkste dag uit haar carrière is precies één andere renster sterker. Onder een brandende zon, die de temperatuur in Conyers, een kleine veertig kilometer ten oosten van Atlanta, tot ruimschoots dertig graden laat oplopen, legt Paola Pezzo het ruim dertig kilometer lange, loodzware parcours een minuut sneller af dan Sydor.

De ‘golden girl’ van het mountainbike, zoals de Italiaanse wordt genoemd omdat ze naast het talent om hard te fietsen ook haar uiterlijk mee heeft, hetgeen haar talloze lucratieve sponsordeals oplevert voor kleding, pedalen en alles dat je ook maar enigszins met de wielersport kunt associëren, rijdt haar opponentes, ondanks een val in de beginfase en een daarop volgende inhaalrace, allemaal uit het wiel. Solo fietst Pezzo naar de eerste Olympische titel in de mountainbikesport. Met een mengeling van teleurstelling, maar ook lichte trots moet Alison Sydor met zilver genoegen nemen.

Een prestatie die, als de Spelen van 1996 niet in de Verenigde Staten zouden zijn geweest maar heel ergens anders, vermoedelijk nooit geleverd had kunnen worden. Dan was de kans immers levensgroot geweest dat er nog gewoon een ploegentijdrit op de weg was verreden en zou het mountainbiken vast en zeker pas later Olympisch zijn geworden.