Hoera voor Fons van Katwijk (1 december 1951)
Toegegeven, de Vuelta van 1978 kent geen heel indrukwekkend deelnemersveld. Niet meer dan honderd renners staan op dinsdag 25 april aan het vertrek van de Spaanse ronde, die dan nog in de lente wordt verreden en daarom op de wedstrijdkalender de concurrentie dient aan te gaan met de voorjaarsklassiekers. Aangezien het honderdtal verdeeld is over slechts tien ploegen is het voor de gedoodverfde favoriet Bernard Hinault geen heel lastige klus zijn rivalen in de gaten te houden. De Fransman maakt de verwachtingen volledig waar en zal zich na drie Vueltaweken – de rittenkoers kent dat jaar overigens een opmerkelijke apotheose met ver strekkende gevolgen – tot eindwinnaar laten kronen. Ondanks die ogenschijnlijk eenvoudige zege krijgen Hinault en zijn Renault-ploeg de hele ronde lang te maken met concurrentie uit onverwachte hoek. Het bescheiden Belgische ploegje Marc Zeepcentrale ontpopt zich als een soort Astérix, die de Galliërs de baas is, en domineert met name de openingsweek op bijna niets ontziende wijze. Van de eerste tien koersdagen worden er liefst zes winnend afgesloten door een van de Belgen of Nederlanders in het cyaankleurige tricot van de fabrikant van zeep en ‘kuisproducten’, zoals men in Vlaanderen schoonmaakmiddelen zo mooi noemt. Ook meerdere leiderstruien worden als estafettestokjes doorgegeven binnen het team van ploegleider Romain Deloof. Adri ‘Jos’ Schipper, Ferdi Van Den Haute, Patrick Lefevere en Fons van Katwijk rijgen tot een ieders verrassing de successen als een kralenketting aaneen.
Ruim een jaar eerder is Marc De Windt, de oprichter en tevens naamgever van Marc Zeepcentrale, in de wielersport gestapt. De Belg is in alle opzichten een ware zakenman. Naar verluidt start hij als tiener al met het opbouwen van zijn eigen vermogen door snoep te verkopen aan zijn klasgenoten. Daar komen al snel allerlei andere handeltjes bij, zodat De Windt zich op jonge leeftijd een bescheiden auto kan veroorloven. Terwijl zijn docenten met hun schamele maandloon per fiets naar school gaan, rijdt De Windt ze in zijn bolide luid toeterend voorbij. Niet lang daarna start hij de Zeepcentrale en om de naamsbekendheid van zijn jonge bedrijf te vergroten, besluit hij een wielerploeg te sponsoren. In eerste instantie duikt De Windt op het veldrijden. Zeep en andere schoonmaakproducten komen na een uur crossen door de blubber immers buitengewoon goed van pas, dus die combinatie is een logische, maar in 1977 verbindt De Windt zich ook als cosponsor aan een wegploeg. Carpenter-Zeepcentrale-Splendor zijn de namen die niet alleen veldrijder Eric De Vlaeminck, maar ook wegroutinier Eric Leman en de Nederlandse broers Jan en Fons van Katwijk op hun shirt dragen. Een jaar later zal De Windt voor een periode van drie jaar als hoofdsponsor fungeren en draagt de ploeg de naam Marc Zeepcentrale. De twee Van Katwijks krijgen gezelschap van landgenoten Jan Aling, Martin Havik en Adri ‘Jos’ Schipper en ook grote namen als Herman Van Springel en Patrick Sercu, weliswaar beiden in de nadagen van hun glansrijke carrières, sluiten zich bij de ploeg aan, evenals Ferdi Van Den Haute.
Al op de tweede dag luistert de Belgische ploeg haar debuut in een grote ronde op met een klinkende overwinning. Nadat Hinault de proloog van de Vuelta van 1978 heeft gewonnen, ontsnapt Schipper aan het einde van de eerste etappe uit het peloton en bereikt met een voorsprong van vijftien tellen de finishlijn in Gijón. De grootste zege van de ploeg tot dan toe is een feit en die krijgt in de dagen erna onmiddellijk een vervolg. Van Den Haute wint de derde etappe naar Léon en neemt ‘la camiseta amarilla’ over van Hinault. Vervolgens slaan ook Lefevere en Van Katwijk toe. De Nederlander was achter de latere teammanager van Quick-Step al als tweede geëindigd in de vierde etappe, maar achtenveertig uur later is hij alsnog de gelukkige winnaar. Met dank aan de wedstrijdleiding. Oorspronkelijk was voor de zesde Vuelta-etappe namelijk een pittige bergrit van Ávila naar Torréjon de Ardoz bedacht, over de Alto del Léon en de Alto de Navacerrada. Niet bepaald het terrein waar de jongste van de drie broers Van Katwijk, behalve Fons zijn ook Jan en Piet in de jaren ‘70 beroepsrenner, tot de kanshebbers behoort. De weergoden zijn hem echter gunstig gezind.
Hevige sneeuwval belet het peloton de doortocht over de Navacerrada, waarop de wedstrijdleiding besluit de etappe niet in z’n geheel te annuleren, maar fors in te korten tot een vlak en eenvoudig ritje van slechts 46 kilometer lengte. Per auto worden de renners naar de nieuwe startplaats Torrelaguna vervoerd, om daarvandaan alsnog naar Torréjon de Ardoz te koersen. Het peulenschilletje levert een massasprint op, waarin Van Katwijk eenvoudig afrekent met de Belg Benny Schepmans en de Nederlander Ad Prinsen. Twee dagen later toont de Brabander aan dat zijn spurtzege geen toevalstreffer was. In de straten van Benicàssim wordt Schepmans opnieuw naar de tweede plek verwezen. Het scheelt weinig of Van Katwijk boekt nog een derde ritoverwinning, maar die wordt door ploeggenoot Van Den Haute in de negende etappe net voor zijn neus weggekaapt. Daarna droogt de zegereeks van Marc Zeepcentrale op, maar desondanks is de oogst met zes dagsuccessen voor de Belgische ploeg aan het einde van de Vuelta buitengewoon rijkelijk. De ronde eindigt trouwens in een anticlimax als de uitslag van de afsluitende tijdrit in San Sebastián nietig wordt verklaard, nadat terreurorganisatie ETA het fietsen onmogelijk maakt door onder meer prikkeldraad over de weg te spannen en renners letterlijk zand in de ogen te gooien. De incidentenreeks zorgt ervoor dat de parcoursbouwers het Baskenland na 1978 gedurende liefst 33 jaar links laten liggen. Ondanks alle pogingen de ronde schade toe te brengen, kan de Vuelta van 1978 voor Fons van Katwijk en zijn Marc Zeepcentrale-ploeg op dat moment al lang niet meer stuk.
