Vandaag jarig! Michel Cornelisse won de Ronde van Luxemburg ’89 maar bleef thuis tijdens de Tour
Een plek in een Tourselectie kun je niet simpelweg afdwingen met overwinningen of goede resultaten. Waar een schaatser op het OKT door middel van een podiumklassering min of meer automatisch startrecht op de Olympische Spelen verovert en een hardloper de door de atletiekbond gestelde limiettijd kan halen, is een renner afhankelijk van de visie en strategie van zijn of haar ploegleider. Zou een felbegeerde plek in de ploeg voor de Ronde van Frankrijk een huurappartement zijn, dan zou er ‘gunning eigenaar’ in de advertentie staan. Ook al win je de generale repetitie en loopt die nota bene voor een belangrijk deel over precies dezelfde wegen als waar de Tour amper drie weken later passeert, dan nog kun je fluiten naar deelname als je ploegleider andere plannen heeft. Zo kan het gebeuren dat wanneer 198 renners op de eerste julizaterdag van 1989 een voor een van het startpodium rollen om in Luxemburg aan de 76ste editie van de Franse ronde te beginnen, degene die amper twintig dagen eerder nog de beste was geweest in de etappekoers door het groothertogdom, de Tour thuis op de bank voor de televisie aanschouwt. De verrassende eindzege in de Ronde van Luxemburg had Peter Post niet kunnen overtuigen een aanpassing te doen aan het negental, dat namens Panasonic de belangrijkste wedstrijd van het jaar rijdt. De grootste overwinning uit zijn carrière ten spijt, Michel Cornelisse staat niet op de deelnemerslijst. De Amsterdammer maakt zelfs helemaal geen deel uit van de elk jaar weer groeiende club van wielrenners die ‘ja’ mogen antwoorden, als hen voor de zoveelste keer weer gevraagd wordt of ze dan toch ten minste de Tour ooit wel eens hebben gereden.
Uitgerekend het feit dat Cornelisse vindt dat hij te weinig in grote koersen wordt opgesteld, heeft hem eind 1988 richting Panasonic gedreven. De derdejaars prof komt zijn eerste twee seizoenen als beroepsrenner uit voor Superconfex, maar ploegleider Jan Raas stuurt hem vooral naar kleinere wedstrijden in Nederland en België. In de optiek van de Zeeuw is Cornelisse niet klaar voor het grote werk. Vandaar dat de Amsterdammer met topsprinter Jean-Paul van Poppel mee verhuist als die de overstap maakt van Raas naar Post. Dat de nieuwkomer in 1989 opnieuw ontbreekt in de voorjaarsklassiekers heeft een andere oorzaak. Het seizoen is nog niet eens officieel begonnen als Cornelisse tijdens een trainingstochtje met stadgenoot Gerrie Knetemann ten val komt. Een gescheurd schouderblad houdt hem enkele weken aan de kant en als de onfortuinlijke renner zijn rentree maakt in het peloton mist hij wedstrijdritme en heeft conditioneel zichtbaar een achterstand. In de Vierdaagse van Duinkerke, het is dan inmiddels al mei, is Cornelisse nog altijd niet vooruit te branden en kan na de derde etappe zijn koffers pakken. Hij heeft de tijdslimiet overschreden. Een plekje in de Panasonic-selectie voor de Ronde van Luxemburg, een maand later, lijkt er dan ook niet in te zitten. De zesdaagse rittenkoers geldt als generale repetitie voor de Tour, die op de eerste julizaterdag in het groothertogdom zal starten. Vandaar dat de organisatie het peloton over grotendeels dezelfde wegen stuurt. Het is een strategie die vele grote namen verleidt alvast naar Luxemburg te komen en er kennis te maken met het parcours van de eerste Touretappes. Namens Panasonic worden onder anderen Eric Vanderaerden, Jean-Marie Wampers en Theo de Rooij op verkenning gestuurd. Voor Cornelisse is geen plaats in de ploeg. Althans, aanvankelijk niet. Als Peter Harings zich afmeldt, komt er onverwacht toch een plekje vrij.
De plotselinge wending zal Cornelisse naar het grootste succes in zijn loopbaan leiden. Met zijn goede eindschot wordt hij in de openingsetappe tweede achter Mathieu Hermans en achtenveertig uur later glipt hij mee met een ontsnapping, die de rittenkoers in een beslissende plooi zal leggen. Tien renners mogen in de etappe van Walferdange naar Mondorf-les-Bains liefst twintig minuten voorsprong nemen. Dat in de Ronde van Luxemburg twaalf ploegen van zeven renners starten, bijna ieder team iemand mee heeft in de vlucht en dat de meeste renners de wedstrijd als uitgesproken voorbereidingskoers beschouwen, maakt dat er totaal geen moeite wordt gedaan de marge van het tiental terug te brengen. De Belg Jan Goessens mag de rit winnen, maar als hoogst geklasseerde – met dank aan de bonificaties onderweg – is Cornelisse degene die de leiderstrui overneemt. Niet dat de ronde dan al is beslist.
Er staan nog meerdere lastige dagen op het programma, met onder meer een tijdrit en enkele etappes door het verraderlijk glooiende Luxemburgse land. Het zijn geen specialismen van Cornelisse, maar de Amsterdammer weert zich kranig. In de chronorace hapt Eddy Schurer weliswaar flink wat van de voorsprong van zijn landgenoot af en ook de Poolse Duitser Dariusz Kajzer nadert met rasse schreden. De renner van Panasonic houdt echter knap stand. In de slotrit door het groothertogdom krijgen zijn belagers Cornelisse niet afgeschud. Dat is ook voor een belangrijk deel te danken aan de hulp van zijn ploeggenoten. Telkens als de renner, afkomstig uit een uitgesproken sportfamilie – vader Henk is in de jaren ’60 prof in de TeleVizier-ploeg van Kees Pellenaars en oud-voetballer Ruud Krol, jarenlang Nederlands recordinternational, is een oom – in moeilijkheden komt wordt hij door de Panasonics omhoog geduwd of mag zich vastklampen aan hun tenues. De wedstrijdleiding ontgaat het spelbederf niet. Cornelisse krijgt aan de finish een straf van twintig seconden, maar die is te verwaarlozen vergeleken met de tijd die hij zou hebben verloren als hij niet letterlijk de helpende handen had vastgegrepen. Dan zou de Amsterdammer vermoedelijk nooit de klassementsleiding hebben kunnen behouden. Die twintig tellen kan hij makkelijk lijden. Wat hij niet kan is ploegleider Post overtuigen alsnog een plekje in de Tourselectie voor hem vrij te maken. Michel Cornelisse mag dan, amper drie weken voordat de proloog in 1989 in Luxemburg begint, nog de beste zijn in het groothertogdom, de Franse ronde moet hij thuis op televisie volgen.
