Foto PR-kaart Franse damesselectie jaren '90
De donderwolk boven de vandaag (4 oktober) jarige Cécile Odin
Zoals een storm bij code oranje of rood een naam krijgt, heeft ook de inktzwarte wolk die haar gehele carrière lang als een schaduw over Cécile Odin hangt, een benaming. ‘Jeannie’ heet de cumulus, die een decennium lang voorkomt dat de Française in de schijnwerpers komt te staan. Aanvankelijk heeft Odin er vrede mee. Als ze op 19-jarige leeftijd haar debuut maakt in de Tour de France féminin en drie weken later – de vrouwenronde telt in die tijd liefst zeventien etappes, voorafgegaan door een proloog – in Parijs op het laagste treetje van het erepodium staat, lijkt het een kwestie van tijd dat Odin een van de nieuwe vaandeldraagsters van het vrouwenwielrennen wordt.
In de eindrangschikking kijkt ze weliswaar tegen een achterstand aan van meer dan een half uur op winnares Maria Canins, de Italiaanse heeft al 36 levensjaren op de teller staan en bevindt zich, ondanks haar dominantie, in de nadagen van haar actieve loopbaan. De renster die de Tour als tweede afsluit is weliswaar een klein decennium jonger dan Canins, ze is nog altijd een stuk ouder dan Odin. Die dompelt zich onder in de geruststellende en bemoedigende woorden uit haar naaste omgeving dat haar tijd vanzelf zal aanbreken, zodra haar oudere concurrentes hun fietsen aan de wilgen hangen en zij zelf de toppen van haar kunnen bereikt. Zoals een plant of bloem niet kan groeien zonder voldoende licht, zal het donkere wolkendek genaamd Jeannie jarenlang belemmeren dat Odin tot volle wasdom komt.
Tien jaar lang rijdt de Franse renster in een schemering, waar slechts heel sporadisch een straaltje zon doorheen weet te prikken. Odin pakt af en toe een dagsucces mee in de Tour de France féminin of opvolger Tour Cycliste féminin en behaalt meerdere ereplaatsen, maar het juk van Jeannie kan ze, net als haar landgenotes, niet afschudden. In het prille najaar van 1993 lijkt de zon alsnog door te breken. Op het wereldkampioenschap in Oslo wordt Jeannie Longo op waarde geklopt. Leontien van Moorsel troeft haar in de slotmeters af en eist de regenboogtrui op.
Teleurgesteld laat de dan 35-jarige Longo na afloop optekenen een punt te zetten achter haar wegcarrière. Ze wil gaan mountainbiken en achtervolgingswedstrijden op de baan rijden, maar daar moet het bij blijven. Voor Odin en haar landgenotes in de nationale selectie breekt door de onverwachte aankondiging van Longo plotseling de zon door. Het mooie weer zal echter van korte duur blijken en al snel plaats maken voor nieuwe wolken, die wederom een donkere schaduw over de Franse rensters werpen.
De plaats waar dat gebeurt heet Capo d’Orlando en ligt op Sicilië, waar in 1994 om de wereldtitel wordt gestreden. Tot grote verbazing én frustratie van de voltallige Franse damesselectie staat Longo, geheel in strijd met haar precies een jaar eerder gedane belofte, ‘gewoon’ weer aan de start. De Française was aanvankelijk naar het Italiaanse eiland afgereisd om in Palermo mee te strijden om de regenboogtrui op de baanachtervolging, maar nadat ze daar genoegen moet nemen met een teleurstellende zesde plaats had ze de bondscoach gevraagd haar alsnog op te stellen in de wegwedstrijd. Die durfde het verzoek niet te weigeren, met alle gevolgen van dien.
Odin en haar landgenote Catherine Marsal verkeren in Capo d’Orlando in de vorm van hun leven. Als eerstgenoemde in de finale van het wereldkampioenschap met de Italiaanse Imelda Chiappa en de Zwitserse Luzia Zberg een driekoppige vluchtgroep vormt en Marsal zich bij het ingaan van de slotronde bij hen voegt, beginnen de Franse wielerfans al levendig over de wereldtitel te fantaseren. Opnieuw werpt Jeannie een gitzwart wolkendek over haar landgenotes. In plaats van als een waakhond de vlucht van Odin en Marsal te bewaken, rijdt Longo als een Mechelse herder die een kat heeft ontwaard het gat naar de vluchters hoogstpersoonlijk dicht.
Het voltallige peloton zit in haar kielzog. Eigenhandig torpedeert Jeannie met haar ‘landverraad’ de titelkansen van Odin en Marsal, die hun overwicht in de kopgroep anders met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid hadden weten uit te buiten en in een daverend succes kunnen omzetten. Boos, gefrustreerd en bovenal zwaar teleurgesteld bereiken de ingelopen Françaises uiteindelijk als 54ste en 55ste de finish. Tot overmaat van ramp raakt het tweetal, kort nadat ze met niet meer dan twee kilometer te rijden zijn ingelopen door de onophoudende inspanningen van Longo, in een onachtzaam moment betrokken bij een valpartij.
De wereldtitel is dan al lang buiten bereik en zal uiteindelijk naar een Noorse gaan. Monica Valvik-Valen sprint het snelste. Op gepaste afstand wordt Longo slechts negende. Het zal nog maanden duren voordat de storm, die na afloop van het wereldkampioenschap van 1994 in de Franse damesselectie woedt, weer wat gaat liggen. De schaduw die Jeannie als een wollen deken over de carrière van Cécile Odin werpt, zal nooit verdwijnen.