De glorieuze slakkengang van de vandaag (25 oktober) jarige Davide Formolo
Tergend langzaam bewegen twee renners zich over het Velodromo Rino Mercante in Bassano del Grappa. Slakken lijken ze. Al is de snelheid die beiden ontwikkelen daarvoor net iets te hoog. Volgens Wikipedia kan zo’n slijmerig stukje weekdier niet meer dan vijf meter afleggen in een uur. Daar hoort de toevoeging bij dat in verre oorden tropische roofslakken schijnen te leven die, op een goede dag en als ze zich ten volste inspannen, bijna een vijfvoud van die afstand weten te overbruggen in dezelfde tijd. Het tweetal op de Noord-Italiaanse wielerbaan heeft, vergeleken met dat tempo, de vaart er aardig in zitten. Snel gaan ze echter allerminst.
Op sommige momenten dreigt een van hen zelfs een voet aan de grond te moeten zetten om een val af te wenden, zo langzaam gaat het. Een onwetende toeschouwer zal het een merkwaardig schouwspel vinden. Alsof je een absurdistische sketch van Jiskefet of, van wat langer geleden, Monty Python ziet, maar omdat het van voor jouw tijd is heb je geen idee of je nu naar een persiflage zit te kijken of dat hetgeen zich voor je ogen voltrekt wel degelijk bloedserieus is. Niet dat er publiek op de tribunes zit op het door een aangename najaarszon overgoten velodroom. Er is slechts een handvol mensen aanwezig. Behalve de twee renners die, in de tijd dat je bovenstaande zinnen leest, ten hoogste een enkele meter zijn opgeschoten, zijn er slechts een paar anderen. Drie commentatoren, die niet alleen verslag doen, maar de renners, op momenten dat ze te lang stil staan of dreigen noodgedwongen met een voet de wielerbaan te raken, onmiddellijk tot de orde roepen. Dat mag dus niet! Verder zijn er slechts een paar fotografen, een official met een meetlint en – vraag niet waarom – loopt er een hond over het middenterrein.
Het bijzondere samenzijn in Bassano del Grappa was vermoedelijk onvoldoende aanleiding om een oppas voor het beestje te regelen. Niet dat er een kans is dat de trouwe viervoeter plots de baan op stormt, bijvoorbeeld om een imaginair konijntje op te jagen, en de renners zo kan hinderen. Hun tempo ligt er simpelweg te laag voor. Na precies een uur klinkt een luid signaal, ten teken dat het tweetal mag stoppen met hun slakkentocht. De official doet nog een laatste meting en dan klinkt er gejuich. Missie geslaagd. Davide Formolo en Maria Vittoria Sperotto hebben een werelduurrecord gevestigd. Of beter, een anti-record. Ze hebben het minste aantal meters in een uur gereden, zonder af te stappen.
Het is een uitermate curieus record. Waar tempobeulen als Victor Campenaerts en Filippo Ganna elkaar betwisten wie precies zestig minuten lang zo hard mogelijk kan fietsen en de grootste afstand weet af te leggen, is er ook een strijd om exact het tegengestelde. Een record, dat sinds 2019 in handen was van Bruno Zanoni. De oud-prof, hij werd liefst veertig jaar eerder allerlaatste in de toen door Giuseppe Saronni gewonnen Giro, kachelde en wankelde een afstand van 1071 meter ver. Dat moet langzamer kunnen, moeten Formolo en Sperotto gedacht hebben. Vandaar dat ze op 30 oktober 2021 tijdens het Festival del Ciclista Lento een gezamenlijke recordpoging ondernemen op de wielerbaan in Bassano del Grappa.
Om de grappenmakers, die meesmuilend opmerken dat zo langzaam mogelijk fietsen toch niet heel moeilijk moet zijn, enigszins op hun nummer te zetten legt Formolo vooraf uit dat deze proef vooral in het teken staat van geduld, behendigheid en concentratie. Er zijn namelijk strikte regels, die bij overtreding onmiddellijk zorgen dat de poging ten einde is. Een voet aan de grond mag uiteraard niet. Een uur lang volledig stil staan, voor zo ver dat zou lukken – er is overigens ook een wereldrecord surplace, dat in het voorjaar van 1986 werd gevestigd door de Amerikaan David Steed. Hij bleef meer dan een volledig etmaal op nagenoeg dezelfde plek staan met zijn fiets – is ook niet de bedoeling. Er moet gereden worden, maar in een zo laag mogelijk tempo.
De slakkengang van Formolo en Sperotto wordt rechtstreeks uitgezonden via Facebook en is spannender dan je misschien zou denken. Het veelvuldige gewankel op de fiets, een voet die van het pedaal gaat en wordt gebruikt om balans te hervinden, maar daarbij rakelings langs de grond scheert waarop een van de speakers onmiddellijk een waarschuwing uitdeelt; het maakt van de werelduurrecordpoging een boeiender schouwspel dan vooraf verwacht. Na precies een uur is daar bovendien de welverdiende beloning voor het tweetal. De Italianen, die normaal gesproken op de weg juist in staat zijn hoge snelheden te ontwikkelen en grootse prestaties te leveren – Formolo is voormalig Italiaans kampioen, won al eens een rit in de Giro en werd in 2019 knap tweede in Luik-Bastenaken-Luik. Sperotto op haar beurt is dan al enkele jaren een vaste waarde in het vrouwenpeloton die weliswaar geen heel grote overwinningen boekte, maar wel een fraaie serie ereplaatsen kan overleggen – slagen in hun opzet.
Als de official na precies zestig minuten voor de zekerheid nog eens aan het opmeten slaat, blijkt dat Formolo en Sperotto een even grote, of beter, even kleine afstand hebben afgelegd. Precies 918 meter hebben ze allebei gereden, immer met ongeveer een halve wielerbaan afstand tussen hen in. Het betekent een moyenne van 0,918 kilometer per uur, waarmee de eerdere prestatie van Zanoni ruimschoots is verbeterd. Voor wie wil, de volledige recordpoging is via Facebook nog altijd integraal terug te kijken. Het continue slakkentempo ziet er merkwaardig uit en maakt somtijds zenuwachtig. Al zal een echte slak, die in een uur tijd niet meer dan vijf meter kan afleggen, het er vermoedelijk Spaans benauwd van krijgen.