Taal heeft een gewicht. Je hoort het soms pas als je het kwijt bent. Als woorden en zinnen zich glad strijken, totdat er niets meer overblijft van waar ze vandaan komen. Maar soms hoor ik een klank die me terugbrengt naar hoe het om mij heen ooit klonk. Rauwer. Puurder. Het zijn niet zomaar woorden, maar stemmen die ik kan plaatsen. Niet op de kaart, maar in de tijd.

De stemmen van Mick en Tim van Dijke zijn zulke stemmen voor mij. Niet omdat ze luid zijn, niet omdat ze opvallen, maar omdat ze een streek dragen. Ik hoorde ze van de week in de podcast De Rode Lantaarn. Het slepende ritme, de intonatie, geduldige woorden die klinken zoals het landschap eruitziet. Geen opsmuk, geen haast; wel nuchterheid en humor. Dit is hoe je praat als de wind altijd tegen is. Dit is hoe je klinkt als de omgeving je leert dat stil zijn net zo belangrijk is als praten.

Dialecten verdwijnen naar het schijnt. Maar terwijl ik luister naar die stemmen kan ik alleen maar denken: hoe kan iets verdwijnen dat zo stevig in de grond zit verankerd? Want dat is wat dialect is. Niet alleen een manier van spreken, maar een manier van zijn. Het sleept, het knauwt, het vertraagt, het versnelt. In elk woord zit iets dat verder gaat dan taal. Het is een karaktertrek, een weerspiegeling van gewoontes, van hoe een streek strijdt met de dynamiek van het landschap.

Bij Mick en Tim hoor je Zeeland. Niet in wat ze zeggen, maar in hoe ze het zeggen. Het sleept net genoeg om je te laten wachten op het volgende woord. Alsof je op een dijk staat en weet dat het uitzicht daarachter hetzelfde blijft, maar dat het wachten toch iets toevoegt.

Er zit iets tijdloos in hun stemmen, alsof ze zich niet laten opjagen. Niet door de snelheid van het peloton, niet door de verwachtingen van buitenaf. Ze fietsen zoals ze praten. Stevig, doordacht (even los van die finish in Roubaix). En misschien is dat wel het grootste cadeau dat een dialect kan geven: de kalmte om jezelf te blijven, ook als de wereld harder gaat.

Want wat een streek je geeft, kun je niet vervangen. Niet door modernere taal, niet door een strakkere manier van spreken. Mick en Tim dragen Zeeland in elke zin die ze uitspreken. En zolang dat zo is, verdwijnt er niets. Het leeft. Zoals de wind over de dijken blijft waaien, ook als je hem niet meer hoort.

Goddank voor Mick en Tim van Dijke.

Jos Mans
Laatste berichten van Jos Mans (alles zien)